Eğitimlerin başladığı açıklandı fakat hangi ülkenin kaç tane savaş uçağını ne zaman vereceği belli değil.
Norveç Hava Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Rolf Folland, Ukraynaya F-16 vermenin bir sihirli değnek olmadığını, Ukraynanın Batı yapımı uçaklar ve karmaşık silah sistemlerini kullanma kapasitelerini geliştirmesinin zaman alacağını söylüyor.
Norveç, Finlandiya ve İsveçte düzenlenen büyük tatbikat esnasında buluşuyoruz.
Tatbikatta 150den fazla savaş uçağı var. Bu Ukrayna Hava Kuvvetlerinde bulunan savaş uçaklarından daha fazla.
Tümgeneral Folland, Ukraynadaki savaşın eski usul bir savaşa dönüştüğünü, bunun önüne geçmenin yolunun göklere hakim olmaktan geçtiğini söylüyor. Fakat Ukraynanın bunu başarabilecek kaynağı yok. Hatta Kieve birkaç adet F-16 göndermenin önünde bile büyük zorluklar var.
Belçikalı pilot Pulse, F-16yı ustalıkla kullanır hale gelmesinin üç yıl sürdüğünü anlatıyor. İlk olarak 1970lerde, kendisi doğmadan çok önce tasarlanan uçağın kokpitini bize gösteriyor, Bununla uçmak rüya gibi diyor ve ekliyor:
Ama uçmak işin kolay kısmı. Geri kalanıysa daha zor.
Belgian fighter pilot Pulse sits inside the cockpit of his F16 fighter jetBBC
Uçmak işin kolay kısmı. Geri kalanıysa daha zor.
Pulse - Belçikalı savaş uçağı pilotu
Zorlu görevler arasında F-16nın radarını, sensörlerini ve silahlarını kullanmayı öğrenmek var.
Şu an savaş uçağından daha fazla pilota sahip olan Ukrayna Hava Kuvvetleri, bunun eğitimini iki aya sıkıştırabilmeyi umuyor.
Pulse Ukraynaya F-16 vermenin arkasındaki mantığı anladığını söylüyor. Bu uçaklar düşman uçaklarını düşürebildiği gibi, yerdeki hedefleri de vurabiliyor.
Pulse Bu uçaklarda NATO envanterindeki tüm silahları kullanabilirsiniz diyor.
Fakat ortada aşılması gereken bir zorluk daha var: Bakım.
Avrupadaki pek çok ülke gibi Norveç Hava Kuvvetleri de daha yeni F-35 uçaklarına geçiş yaptı. Yani ortada Ukraynaya gönderilebilecek daha fazla F-16 var.
Orland Hava Üssünde iki eski F-16, teknisyenleri eğitmek için kullanılıyor. Bir teknisyeni eğitmek bir yılı bulabiliyor. Kıdemli teknisyen eğitimi ise daha uzun.
Üs komutanı ve eski F-16 pilotu Martin Tesli Bir ülkeye bir uçağı verip arkanızı dönemezsiniz. O uçağı işler kılmayı da öğretmeniz gerekir diyor.
Bunun yedek parça, yazılım ve silah temini gibi büyük bir lojistik yükü de var.
Fakat o da Ukraynanın eski Sovyet yapımı savaş uçaklarını yenileme ihtiyacını anlıyor:
Savaş uçakları alamazlarsa bir noktadan sonra ülkenin hava kuvveti diye bir şey kalmayacak diyor.
Bir ülkeye bir uçağı verip arkanızı dönemezsiniz.
Martin Tesli
Orland Hava Üssü Komutanı
Royal United Services Institute adlı, ordu ve güvenlik alanında çalışan düşünce kuruluşundan Justin Bronk, Ukraynanın F-16ların bakımını yapmak için muhtemelen Batılı ülkelerden şirketlere ihtiyaç duyacağını söylüyor.
Burada esas soru; hangi ülkenin kendi vatandaşlarının canını riske atarak Ukraynaya bakım için gönderme kararını alabileceği.
Prof. Bronk, Kiev hükümetinin Batı yapımı uçaklar edinmesi durumunda, Rusyanın Ukraynadaki hava üslerini daha sık hedef alabileceğini söylüyor.
ABDnin Ukraynadan gelen savaş uçağı talebine uzun süredir direnmek için sağlam gerekçeleri vardı. Bu da savaşı körüklemekten çok, uçakları uçabilir kılmaya dair zorluklardı. ABD Savunma Bakanlığı, bunun maliyetli bir program olacağı uyarısında bulundu.
Ukraynaya savaş uçağı vermek sahadaki durumda dramatik bir değişiklik de yaratmayacak.
Bu savaşta büyük bir uçak filosuna sahip Rusya bile göklerin hakimi olamadı. Karada yer alan hava savunma sistemleri bunun önüne geçti.
Ukraynaya daha fazla hava savunma sistemi sağlamak Batının kısa vadeli önceliği. Hava kuvvetlerini geliştirmek ise uzun vadeli hedef.
