Kerkükün doğusundaki Yahyava kampında kalan Telaferli Türkmenler, yaşadıklarını anlatırken sık sık bu cümleleri kullanıyor.
BBC Türkçein haberine göre; Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) örgütünün 2014te kenti ele geçirmesinden sonraki süreçte bazı Türkmenler Telaferde kalırken bazıları kentten ayrıldı. Ayrılanların bir bölümü de Irakın farklı yerlerindeki kamplarda yaşamaya başladı.
Iraklı Türkmenlerin desteğiyle; Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) ve Türk Kızılayı tarafından inşa edilen bu kampta kalanlar, farklı dönemlerde buraya gelen Telaferli Sünni Türkmenler.
Ya kendileri ya da yakınları IŞİDin altındaki yaşamı gören kamp sakinleri örgütün Telaferlilere 3 yıl boyunca büyük eziyet çektirdiğini söylüyor.
Şu anda kampta da kalıyor olsalar, IŞİDi geride bıraktıları için memnun olduklarını belirtiyorlar.
Anlatımlar, IŞİD militanları arasında belli bir sayıda Telaferli Türkmenin de bulunduğu ya da örgütü destek verdiğini ortaya koyuyor.
Ailesinde asker olanı kesiyorlardı
Nehle ve eşi Rafi Kasapoğlu, IŞİD ilk geldiğinde kentten kaçanlardan.
Rafi, IŞİDlilere yalan söyleyerek bir kişinin yardımıyla kaçmayı başardıklarını söylüyor:
Biz İyaziyedeniz. Burası Türkmen bölgesidir. DAEŞ (IŞİD) girdikten 15 gün sonra biz oradan çıktık. Biz DAEŞin halka eziyet edeceğini biliyorduk ve kaçtık. Ben, ailem ve çocuklarımın başına bir şey gelmesinden korktum. Bizi yakalayıp kesmelerinden korktum, 15 gün orada evden çıkmadım.
Adamları yakalayıp kesiyorlardı. 15 gün sonra ailem ve çocuklarımı yanıma alıp çıktım.
İnsanları öldürürken neleri gerekçe gösteriyorlardı? diye sorunca şu cevabı veriyorlar:
Kimin ailesinde askeri vardıysa onları kestiler. Bizim ailemizde de asker var. Her kimin burayla telefon bağlantısı varsa kestiler.
Parası olmayan kaçamadı
Nehle Kasapoğlu, kaçmalarını şöyle anlatıyor:
Sabah çıktık bizi geri çevirdiler, Geri dönün dediler ve biz de döndük. Ondan sonra gece saat 10da çıktık. Nereye gittiğimiz sordular, Annemize misafirliğe gidiyoruz dedik ve kaçtık. Bir arkadaş bize yardım etti ve bizi kaçırdı.
Birçok kişininse kaçamadığını belirtiyor çift:
Çok insanlar zulüm gördü orada. Çoğunun parası olmadığı için, çoğunun hastası olduğu için kaçamadı ve çok zulüm gördüler. Masum insanlarımız orada kaldı.
DAEŞlilerde Arap, Türkmen, ecnebi herkes vardı
Reykan Kasapoğlu, kaçmak isteyip kaçamayan Telaferlilerden.
Reykan ve ailesi uzun bir dönem boyunca IŞİD yönetimine tanıklık etmiş.
Ailenin yaşadığı yerleşim yeri, IŞİDin bu bölgeyi ele geçirmesi ardından boşaltılmış, aile bunun üzerine bir süreliğine Musula gidip sonra Telafere geri dönmüş:
Biz İyaziyede Avgeni köyündeydik. DAEŞ gelince herkes kaçtı, orada hiç kimse kalmadı. Orada sadece DAEŞ kaldı. İyaziyenin içinde DAEŞliler duruyordu. DAEŞiler karışıktılar; Arap, Türkmen, ecnebi hepsinden vardı.
Bana işkence yapanları da ablamı öldürenleri de tanıyorum
Avgeni boşaltıldığı gün biz de ailece Telafere çıktık. Telaferde bir gece yattıktan sonra ertesi gece Musula çıktık. 4 ay Musulda kaldık.
DAEŞ hiçbir yerde iyi değildi. Her yerde insanlara eziyet ediyorlardı. Ama biz İyaziyeli olduğumuz için Musulda bizi kimse tanımıyordu. Hep evdeydik. Dışarı çıkmıyorduk, iş güç de yoktu. Ev kirasını ödeyemeyince Telafere geri döndük. Orada bir tane teyzemin kızı vardı ve onun evinde kaldık.Reykan daha sonra, yanındaki annesinin ve babasının gözyaşları eşliğinde IŞİDin ablasını nasıl öldürüp kendisine de işkence yaptığını anlatıyor:
Bizi Telefonumuz var, hükümete bilgi veriyoruz diye ihbar ettiler. DAEŞ geldi, Adın ne? dedi, Reykan dedim. Kimlikleri topladılar. Hepsinin yüzünde maske vardı. Sonra kimlikleri geri verdiler. Sadece benle öldürülen kız kardeşimin kimliği elimde kaldı. Telefonunuz var mı diye sordular, Yok dedik. Sonra dört telefon buldular.
Benim kafama siyah poşet geçirdiler ve kız kardeşimin de yüzünü kapatıp bizi ayrı araçlara bindirip götürdüler. IŞİD götürdüğü yerde bana çok işkence yaptı ve sonra bıraktı. 14 gün sonra bize Gidin cenazesini alın diye haber gönderdiler. Gittim, kız kardeşimin başına iki kurşun sıkılmıştı ve vücudunun her yerinde işkence izleri vardı. Cenazeyi eve getirmedik çünkü annem onun cesedini o halde görse aklını yitirirdi. Sonra kardeşimi gömdük.[Reykanın ablası]Reykan ihbarda bulunanları, işkenceyi yapanları ve kardeşini öldürenleri tanıdığını çünkü onların da Tel Aferli olduğunu belirtiyor:
Bizi ihbar edenleri tanıyorum bilgi verenleri tanıyorum. Kız kardeşimi idam edenleri tanıyorum beni işkence edenleri de tanıyorum. Hepsini tanıyorum. DEAŞliler Avgani, Telafer ve İyaziyedendi. Bizi ihbar eden Avganiliydi kız kardeşimi idam eden ve beni işkence edenler Telafer halkıydı. Hepsini tanıyorum.
Haşdi Şabinin yanına kaçtık
Reykan ve ailesi daha sonra bir köye yerleşmiş. IŞİD kendilerini gözetim altında tutmaya başlamış. Kaçışları ise Haşdi Şabi güçlerinin yaşadıkları yere yaklaşmalarıyla olmuş:
Kız kardeşim öldürdükten sonra bizi izlemeye başladılar. Hiçbir yere gidemiyorduk, çıktık ve o köye gittik. O köyde biz gözetim atlına aldılar. Sürekli izleniyorduk. Daha sonra Haşdi Şabi bizden kısa bir mesafe uzağa ulaştı. Köyden biraz uzak bir yerde durdular. Bir, iki ailenin Haşdi Şabiye kaçtığını duyduk.
Kendi aramızda İnsanlar çıkarsa biz de çıkarız dedik. Bir tane yeğenim arabasına bindi ve çıktı. Babamlara Bu çocuğu yakalarlarsa aileyi komple öldürürler dedim. Bunun üzerine biz de gitmeye karar verdik ve Haşdi Şabiye yetiştik. Baktım yeğenim Haşdi Şabinin yanında.
Haşdi Şabiyi geçtikten sonra Musula ondan sonra Kerküke geldik. Allah razı olsun, Türkmenler bizim için hiçbir yardımlarını esirgemediler.
Reykan Kasapoğlu görüşmemizin sonlarında doğru nöbet geçirerek bayılıyor. İlerleyen saatlerde kendisiyle görüştüğümüzde, bu yaşadıklarından dolayı sağlığının bozulduğunu, ara ara nöbet geçirerek vücudunun kilitlendiğini anlatıyor.
Türkiye kafirdir diyorlardı
Kampta son olarak Şekip Kasapoğlu ile görüşüyoruz.
Kendisi, kampa en son gelenlerden. Geçtiğimiz aylardaki Telafer operasyonu sırasında kentten ayrılmış.
Şekip, hayatlarına IŞİDin girişini şöyle anlatıyor:
DAEŞ Musula geldikten sonra herkes gitti. Askerler gitti, ondan sonra da bizim tarafımıza geldiler. Şii Türkmenler Sincara oradan da Bağdata kaçtılar. Çünkü Şiileri hemen öldürüyorlardı.
Geldiler, insanlara zulüm etmeye başladılar. Ekmek yok, para yok, iş yok, herkes başını aldı gitti. Parası olan kaçtı parası olmayanlar da kaldı .
İnsanlara taşlamayı izlettiler
Şekip, kalanlar için hayatın çok zor geçtiğini şu sözlerle anlatıyor:
İnsanlara Camiye gidin, böyle yapın, şöyle yapın diyorlardı ama insanlar bunu yapmıyorlardı. Bize katılın, cihad yapıyoruz diyorlardı ama işin aslı bu değildi, bunlar cihad değil başka bir şey yapıyordu.
İnsanlara zorla sakal bıraktırıyorlardı, pantolon paçalarını kısaltın diyorlardı. Bize başka yere gitmeyin diyorlardı, Türkiye kafirdir diyorlardı.
Çocuklara Gelin bize katılın, cennete gidersiniz diyorlardı.
Kadın olsun erkek olsun taşlayarak veya bıçaklayarak öldürdüler. Bir keresinde Merve adlı bir kadını ve ismini bilmediğim bir adamı taşlayarak öldürdüler. Bu kadınla bu adam zina yaptı dediler. Millete de Gelin nasıl öldüreceğimize bakın dediler. İşte millete bunu yaptılar.
Kaçmayı düşündüm ama 500 dolarım yoktu ki
Bu son döneme kadar ordaydık. Elleri altındaydık. Başka yere gidemiyorduk, paramız da yoktu. Kaçanları öldürüyorlardı ve bağlıyorlardı.
Orası çok kötüydü, hep evdeydik başka yere gidemiyorduk. İnsanlar huzursuz ve açtı. Telefonu kendileri kullanıyordu ama başkaları için yasaktı.
Kaçmayı düşündüm ama param olmadığı için bir yere gidemedik çünkü bunun için kendi adamları vardı ve kişi başı 500 dolar istiyorlardı.
DAEŞte Türkiyeden gelenler de vardı
IŞİDliler nereliydi? sorusuna Şekip de Her yerden geldiler cevabını veriyor ve ekliyor:
Vallahi her yerden oldu; Türkiyeden oldu, Azerbaycandan oldu, Amerikadan oldu. Telafeden, Erbilden, Bağdatda,, Kerkükten, her yerden katıldılar.
Türkiyeden Diyarbakırdan, Gaziantepten, Antalyadan birileri; Suudi Arabistandan, Amerikadan, Asyadan da gelenler vardı.
Aramıza karışıp çıktılar; bombalar çocuk, kadın sivilleri de vurdu
Şekip Kasapoğlu, bu yazki zorlu Telafer operasyonunun bir noktasında IŞİDin sivillere Gidebilirsiniz dediğini söylüyor ve sonra bunu neden yaptığını ekliyor:
Biz en sonda kaçtık. DAEŞ millete Çıkın dedi, onlar da aramıza girip bizimle beraber çıktılar sonra başka yerde ayrıldılar bizden.
Şekip, operasyon sırasındaki bombardımandan sivillerin etkilenip etkilenmediğine dair soruya ise Vallahi öldüler cevabını veriyor ve devam ediyor:
O bombalardan dolayı çok insanlar öldü; çocuklar öldü, kadınlar öldü... DAEŞ insanların arasındaydı, insanlar başka yere gidemiyorlardı ve onların arasına bomba atıldığında insanlar da ölüyordu.
