Türkiye, İdlibde artan tansiyona odaklanırken, Suriyede önemli gelişmeler oluyor. Geçmişte Ankara ile birlikte Şam yönetimine karşı tavır alan bir ülke daha Suriye ile ilişkilerini normalleştiriyor.
Sınır kapılarının açılması ve bakanlar düzeyinde görüşmelerin ardından Ürdün Kralı II. Abdullah ile Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad önceki gün telefonda görüştü. Bu görüşme, Mart 2011de savaşın başlamasından bu yana geçen dönem için bir ilk oldu.
SIĞINMACILARIN DÖNÜŞÜ DE GÜNDEMDE
Türkiyede geçici koruma statüsüyle bulunan milyonlarca Suriyeli sığınmacının geleceği siyasetin gündeminde yer alırken, Ürdün bu konuda da adım atmaya hazırlanıyor.
Londra merkezli Suudi gazetesi Şarkul Avsatta 2 Ekimde yayımlanan habere göre, Ürdün yönetiminin Şam ile ilişkili kademeli olarak normalleştirme planında, ülkedeki Suriyeli sığınmacıların ülkelerine dönüşü de yer alıyor.
Suriye’nin güney komşusu Ürdün’de yaklaşık 700 bin Suriyeli sığınmacı bulunuyor.
GİZLİ PLAN İDDİASI
Ürdün yönetimi tarafından hazırlandığı iddia edilen ve şu an müzakere edildiği iddia edilen belgede, “Rusyanın meşru çıkarları tanınarak Suriyede tüm yabancı güçlerin çekilmesinin”, “Birleşmiş Milletlerin (BM) 2254 sayılı kararı çerçevesinde bir siyasi çözümün” ve “Suriye yönetimiyle ilişkilerde kademeli değişim” öngörüldüğü aktarıldı.
Ürdün Kralı Abdullahın, bu planı ABD Başkanı Joe Biden, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Arap ülkelerinin liderleriyle de görüştüğü öne sürüldü.
DOĞALGAZ BORU HATTI PROJESİNE YEŞİL IŞIK
Amerikan yönetiminden Mısır-Ürdün-Suriye-Lübnan doğalgaz boru hattı projesinin yaptırımdan muaf olması için yeşil ışık alan Abdullahın, Şam ile normalleşme planını konusunda da görüşmeleri sürdürdüğü kaydedildi.
Son olarak Suriyenin güneyindeki Dera bölgesindeki çatışmaların sona ermesinde Rusya aracılığıyla Ürdün ve Suriyenin işbirliği yaptığı, iki ülke arasında askeri, güvenlik ve ekonomik ilişkilerin normalleşmesi için de görüşmelerin yapıldığı ifade edildi.
ARAP BİRLİĞİ’NE GERİ DÖNÜŞ PAZARLIĞI
İki hafta önce yapılan BM Genel Kurulu toplantısı sırasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Miktad, Mısırlı ve Tunuslu mevkidaşlarının yanı sıra Ürdün Dışişleri Bakanı ile de görüşmüştü.
Suriyenin 2012de askıya alınan Arap Birliği üyeliğine dönüşü için de görüşmeler sürüyor.
İRAN VURGUSU
Gazeteye göre, Ürdünün hazırladığı ve ‘gizli tutulan belgeyi teyit eden bir Batılı yetkili, gizli belgenin son on yılda Suriye ihtilafını sona erdirmek üzere geliştirilen yaklaşımın her düzeyde başarısız olduğuna dair bir değerlendirmeden kaynaklandığını söyledi.
Belgede, İranın Suriyede artan askeri ve ekonomik varlığının bölge için bir tehdit olarak değerlendirildiği de belirtildi.
BİRÇOK BELİRSİZLİK VE ENGEL DE VAR
Planın önündeki engeller ise, Arap ülkeleri arasında Suriyenin Arap Birliğine dönüşü için henüz bir uzlaşma olmaması, siyasi çözüm konusunda ilerleme sağlanmaması ve ABD ile ABnin Suriyeye dönük yaptırımları gösterildi.
Bu engellerin kaldırılmasında, Ürdünün Şam ile geliştirdiği ilişkilerin bir test olabileceği de belirtildi.
Planın hayata geçirilmesinde öngörülen bir zaman çizelgesinin olmadığı, Rusyanın askeri varlığının akıbeti konusunda net ifadelerin bulunmadığı da haberde belirtildi.
