St. Peter Meydanı’ndaki kalabalık coşkuyla tezahürat yapıyor, rahipler haç çıkarıyor ve rahibeler ağlıyor.
Beyaz dumanın yerel saatle 18:07’de akşam gökyüzüne yükselmesinin ardından kalabalık “Viva il papa!” (Yaşasın papa!) diye bağırdı.
Dünyanın dört bir yanından gelen on binlerce kişi, kimin seçildiğini öğrenmek için bekliyordu.
Bu duman, 133 kardinalden en az 89’unun yeni papayı seçtiği anlamına geliyor ve bu kişi, Papa Francis’in halefi olacak.
Yeni papanın ismi daha sonra açıklanacak. Üst düzey bir kardinal, bazilikanın loji (balkon) kısmından “Habemus Papam!” — yani Latince “Bir papamız var!” — ifadeleriyle yeni Papa’nın belirlendiğini ilan edecek.
Daha sonra, kazanan kardinalin doğum adını okuyacak ve papalık için seçtiği yeni ismini açıklayacak.
Sonrasında yeni papa aynı balkondan ilk kez halkın karşısına çıkacak ve kutsamasını yapacak.
Gözler bacadaydı
Perşembe günü, büyük öğrenci grupları da St. Peter Meydanı’nda sonucu bekleyen kalabalığın arasında yer alıyordu.
Bu kalabalıkta, Kutsal Yıl haclarına katılanlar ve seçim sürecini belgelemek üzere Roma’ya akın eden gazeteciler de vardı.
“Keyifli bir bekleyiş,” dedi Romalı Priscilla Parlante.
“Bu gece beyaz dumanı görmeyi umuyoruz,” dedi 22 yaşındaki Arjantinli finans öğrencisi Pedro Deget. Kendisi ve ailesi, Arjantinli Papa Francis döneminde Roma’yı ziyaret ettiklerini ve Francis’e benzer bir yeni papa istediklerini söyledi.
“Francis kiliseyi dış dünyaya açma konusunda iyi iş çıkardı ama diğer bazı konularda yeterince ilerleme sağlayamadı. Bakalım yeni gelen daha fazlasını yapabilecek mi,” dedi Deget meydandan.
Sloven Fransisken rahip Jan Dominik Bogataj ise Francis’e karşı daha eleştireldi.
Eğer Sistina Şapeli’nde olsaydı oyunu Kudüs’ün Latin Patriği ve birçoklarının papa adayı olarak gösterdiği Kardinal Pierbattista Pizzaballa’dan yana kullanacağını söyledi.
“Net fikirleri var, çok ideolojik değil. Doğrudan, zeki ve saygılı biri,” dedi Bogataj. “En önemlisi de çevik biri.”
İlk oylamada uzun bekleyiş
Çarşamba gecesi, ilk oylamadan çıkan siyah duman şapel bacasından saat yerel saatle 21:00’den kısa bir süre sonra çıktı. Bu, kardinallerin konklava başlamak üzere yemin etmek için Sistina Şapeli’ne girmesinden yaklaşık 4,5 saat sonraydı.
Geç saatlerde gelen duman, sürecin neden bu kadar uzun sürdüğüne dair spekülasyonlara yol açtı: Oylama mı tekrarlanmak zorunda kaldı? Birisi hastalandı mı ya da çeviri yardımı mı gerekti? Oylama öncesinde papalık vaizi çok mu uzun konuştu?
“Muhtemelen daha fazla zamana ihtiyaçları var,” dedi İtalya’nın Abruzzo bölgesinden Vatikan’a gelen 63 yaşındaki Costanza Ranaldi.
Bazı kardinaller kısa bir konklav beklediklerini söylemişti. Ancak yakın tarihli örnekler gösteriyor ki, bir papa seçmek birkaç oylama turunu gerektiriyor.
Geçtiğimiz yüzyıl boyunca konklavlar genellikle üç ile on dört tur arasında bir süreçte sonuçlandı.
1978’de sadece 33 gün görevde kalan Papa I. John dördüncü turda seçilmişti. Onun halefi Papa II. John Paul sekiz turda seçildi. Papa Francis ise 2013’te beşinci turda seçilmişti.
Adaylar üzerine tahminler
Kardinaller, Çarşamba öğleden sonra gizli ve yüzyıllardır süregelen bu ritüeli başlattı. Bu sahne, Hollywood’un bile hayal edebileceği her şeyden daha tiyatraldi: Parlak kırmızı cüppeler, hazır bekleyen İsviçreli Muhafızlar, antik Latince ilahiler ve yeminler, ardından Sistina Şapeli’nin kapısının kapanmasıyla dış dünyayla bağın kopması.
Francis döneminde devlet sekreterliği görevini yürüten 70 yaşındaki Kardinal Pietro Parolin, 80 yaş altındaki en kıdemli kardinal olarak seçim sürecinin liderliğini üstlendi ve halef olarak güçlü bir aday olarak görülüyor.
Parolin, diğer kardinal büyüklerinden biri olan Re’nin desteğini almış gibi görünüyor. Konklav öncesi çarşamba günü düzenlenen ayinde geleneksel barış selamı sırasında, Re’nin mikrofona yakalanarak Parolin’e “auguri doppio” yani “çifte iyi dilekler” dediği duyuldu. İtalyanlar bu sözün sadece görevine bir selam mı, yoksa bir onay ya da erken bir tebrik mi olduğuna dair tartışıyor.
Oylama süreci
Oylama süreci, kilise kanunları tarafından belirlenmiş kesin bir koreografiye göre ilerler.
Her kardinal, “Eligo in summen pontificem” — yani “En yüce ruhani lider olarak seçiyorum” — ifadesinin yazılı olduğu bir kağıda seçtiği kişinin ismini yazar. Ardından sırayla sunakta durarak şu sözleri söyler: “Tanrım ve yargıcım olan Mesih şahit olsun ki, oyumu Tanrı huzurunda papa olması gerektiğine inandığım kişiye verdim.”
Katlanmış oy pusulası yuvarlak bir tabağa konur, oradan altın ve gümüş kaplı bir sandığa kaydırılır. Oylar atıldıktan sonra, önceden rastgele seçilmiş üç “sayımcı” kardinal tarafından açılır ve her biri yüksek sesle okunur.
Sayımcıların işleri, “gözlemci” olarak adlandırılan başka kardinaller tarafından kontrol edilir. Sonuçlar bir kağıda yazılarak papalık arşivlerine alınır.
Sayımcı her ismi okudukça, oy pusulası “Eligo” kelimesinin üstünden bir iğneyle delinerek işaretlenir. Tüm oy pusulaları iplikle birbirine bağlanır, bir araya getirilir ve özel bir kimyasalla birlikte şapelin sobasında yakılır. Bu da siyah veya beyaz dumanı oluşturur.
