Rusya Afrika'daki askeri varlığını güçlendiriyor

Burkina Fasodaki askerî cunta yönetimi ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin rejimi arasındaki ilişkiler oldukça yoğun ve güçlü görünüyor. Bunun en güncel ve somut kanıtlarından biri, Moskovanın Burkina Fasoya kısa bir süre önce yoğun askerî destek sağlamasıydı. Daha önce bu ülkede faaliyet gösteren Rus paralı asker oluşumu Wagner Grubunun halefi olan askerî bir güç, başkent Vagaduguya ulaştı.

Rusyanın kurduğu yeni Afrika Kolordusu, Telegram paylaşımında geçici Cumhurbaşkanı İbrahim Traoreyi ve halkı terörist saldırılardan koruyacağını ilan etti. İlk etapta 100 askerden oluşan birliğe yakında 200 kişinin daha eklenmesi planlanıyor.

Burkina Faso birkaç yıldır, IŞİD ve El Kaide ile bağlantılı grupların neden olduğu şiddet sarmalının içinde. Bu terör örgütleriyle bağlantılı farklı gruplar, daha önce komşu ülkeler Mali ve Nijere karşı da savaşmıştı. Geçici Cumhurbaşkanı Traore ise geçen hafta yaptığı açıklamada Rus askerlerinin cihatçı gruplara karşı savaşmak için değil sadece askerlerin eğitmeni için geldiğini söyledi.

Rus askerlerinin Vagaduduya gelişini sosyal medyadan bir fotoğrafla paylaşan Burkina Fasonun cunta yanlısı siyasi lideri Nestor Podasse de Burkina devletinin sipariş ettiği silahların kullanımı konusunda adamlarımızı eğitmek için buradalar. Onları eğitmek için gelmeleri normal mesajını paylaştı.

Afrika Kolordusu Sahel bölgesinde
Afrika Kolordusu askerlerinin Sahel bölgesine konuşlandırılmasıyla Putin, özellikle Batı Afrikadaki konumunu güçlendirmiş oldu. Rus tarihçi Irina Filatovaya göre, bu birliğe bağlı askerler gelecekte Burkina Faso ile birlikte Libya, Orta Afrika Cumhuriyeti (OAC), Mali ve Nijerde de faaliyet gösterecek.
Ancak Afrika Kolordusunun Wagner paralı asker grubundan önemli bir farkı bulunuyor. Bu yeni askeri birlik, doğrudan Rusya Savunma Bakanlığına bağlı. Buna karşın Yevgeni Prigojinin Wagner Grubu, Rusyada faaliyet gösteren özel bir güvenlik oluşumuydu. Afrikada radikal dinci teröristlere karşı savaşıyor, koruma görevleri üstleniyor ve Putinin kıtadaki askerî çıkarlarını sadece gayri resmî olarak temsil ediyordu.

Wagner Grubunun kurucusu Yevgeni Prigojinin fotoğrafının ve Wagner Grubunun ambleminin olduğu bir afiş - (29.08.2023 / Moskova)Wagner Grubunun kurucusu Yevgeni Prigojinin fotoğrafının ve Wagner Grubunun ambleminin olduğu bir afiş - (29.08.2023 / Moskova)
Wagner Grubunun kurucusu Yevgeni Prigojinin, bir uçak kazasında hayatını kaybettiği açıklanmıştıFotoğraf: Maxim Shemetov/REUTERS
Prigojin, Haziran 2023ün sonunda Moskovaya karşı ayaklandıktan sonra Putinin gözünden düştü. İki ay sonra da şaibeli bir uçak kazası geçirdi. DNA analizinin ardından öldüğü açıklandı.

Burkina Faso ile Rusya yakınlaştı
Fransız Le Monde gazetesinde yer alan bir habere göre, Afrika Kolordusu terimi ilk kez Kasım 2023te sosyal medyada, Rusya Savunma Bakanlığına yakın bir Telegram kanalında kullanıldı.

Güney Afrikadaki KwaZulu Natal Üniversitesinde görev yapan tarih profesörü Irina Filatova, birlikteki askerlerin bir kısmının eskiden Wagner Grubuna mensup olduğunu, diğerlerinin ise çoğunlukla konuşlandırıldıkları ülkelerde silah altına alındığını söylüyor. Filatova, Burkina Fasodaki birliğin ilk aşamada geçici Başkan Traoreyi korumakla görevli olacağını vurguluyor.

Burkina Fasodaki askerî cunta, Eylül 2022de iktidara geldiğinden beri Fransa ile arasına mesafe koymuştu. Eski sömürgeci güç olarak Fransa, bağımsızlıktan bu yana ülkenin yakın ortağı konumundaydı. Ancak cunta yönetimi, Fransız askerlerini ülkeyi terk etmeye zorladı ve hemen akabinde Rusyaya yaklaştı. Kısa bir süre önce de Nijer ve Mali ile birlikte Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu ECOWAStan ayrıldı.

Orta Afrikada Rus garnizonu planlanıyor
Rusyanın, Afrikadaki nüfuzunu artırmaya yönelik stratejisinde öne çıkan bir başka ülke de Orta Afrika Cumhuriyeti (OAC). Bu ülke, 2018de imzalanan ikili savunma anlaşmasıyla Rusyaya daha sıkı bağlandı ve böylece Wagner paralı askerlerine daha büyük bir askerî rol verdi. Şimdi ülkenin güneyindeki Berengoda resmî bir Rus askerî üssü kurma planları hayata geçirilmek üzere. Burada tam 10 bin askerden oluşan dev bir garnizon kurulması hedefleniyor. Berengoda bir havaalanı ve askerî üs mevcut ancak bunlar halihazırda Wagner Grubu tarafından kullanılıyor.
Cumhurbaşkanı Faustin-Archange Touaderanın Özel Danışmanı Fidel Gouandjika, DWye yaptığı açıklamada, OACnin stratejik açıdan elverişli bir konumda olduğunu ve bu üssün diğer Orta Afrika ülkelerinde de faaliyet göstermek için bir merkez işlevi göreceğini söyledi.