VOAdan Arzu Çakırın haberine göre, Rus güçleri Odessa kentine doğru ilerlerken, başkent Kiev çevresindeki kuşatma da daralıyor. ABD, Türkiye, İsrail, Almanya ve Fransa diplomatik çabalarını yoğunlaştırdı. Almanya ve Fransa liderlerinin ardından Putin ve Zelenski arasında arabuluculuk yapmak üzere 5 Mart Cumartesi günü Moskovaya giden İsrail Başbakanı Naftali Bennett, Putin ile 3 saat başbaşa görüştü. Ardından aynı gün Zelenki ile de telefonda görüştükten sonra Berline geçen Bennett, Alman Başbakan Olaf Scholz’le de bir araya geldi.
Diplomatik girişimlerin hızlandığı Pazar günü, Cumhurbaşkanı Erdoğan da, Putin ile 1 saat telefonda görüşerek, Ukrayna sorununun barışçıl yoldan çözümü için acil ateşkes çağrısı yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğanın ardından bu sefer Putini Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron aradı. Macron da Putinden, Nükleer santrallerin güvenliği için öngörülen uluslararası kriterlere saygı duymasını, sorunun çözümü için bir an evvel diplomatik yola ağırlık vermesini ve insani yardım koridorunun güvenliğini sağlamasını istedi.
VOA Türkçenin Elysee kaynaklarından edindiği bilgilere göre, Fransa Cumhurbaşkanı görüşmede Avrupanın en büyük nükleer santrali olan Zaporizya Santraline yapılan bombalı saldırıyı gündeme getirdi. Putinden, sivil ve nükleer yapılara saldırılmaması, bu konuda Uluslararası Atom Enerji Ajansı AIEA norm ve standartlarına saygı duymasını istedi. Vladimir Putin, Macrona Çernobil de dahil olmak üzere Ukrayna nükleer santrallerine saldırma niyetinin olmadığına dair güvence verdi.
Batının Rusyaya karşı kirli bir kampanya yürüttüğünden şikayet eden Putin, nükleer santrallere yapılan saldırıların Radikal Ukraynalıların sabotajları olduğunu, Rusyayı suçlama girişimlerinin bu kirli kampanyanın bir parçası olduğunu söyledi.
Macron, Putine uluslararası insani hukuk kurallarına tümüyle saygı duyulması gerektiğini ve savaştan kaçan sivillerin ülkeyi terketmesi için insani yardım geçiş koridorunun güvenliğini sağlaması gerektiğini söyledi. Putin, buna karşılık Rusyanın buna saygı duyduğunu söyledi, Rus ordusunun sivilleri hedef aldığı iddialarını ise yalanladı.
Rusya Cumhurbaşkanı, Mariupoldaki insani tahliye operasyonlarını Ukraynanın kesintiye uğrattığını kuşatılmış şehirlerdeki nüfusun dışarı çıkmasına izin verip vermeme sorumluluğunun Ukraynalılara ait olduğunu söyledi.
Macron, ise Ukrayna ordusunun sivilleri tehlikeye attığına inanmak için hiçbir neden yok. O insanlara saldıran Rus ordusu yanıtını verdi.
Son olarak, Macronun bir an evvel çatışmalara son vermesi ve müzakere masasına ağırlık vermesi çağrısına Putinin yanıtı sert oldu. Elysee kaynaklarından edinilen bilgilere göre, görüşmede son derece kararlı bir tutum izleyen Putin, Ukraynanın nötr hale getirmesi, yani ordusunun dağılması, NATOya kesinlikle üye olmayacağının taahhüt edilmesi ve Kırım’la Donbass bölgelerinin bağımsızlığını tanıması şartlarını yineledi. Putin, Macrona, Ya savaş ya da müzakere yoluyla hedeflerime mutlaka ulaşacağım yanıtını verdi.
Elysee diplomatları, Putinin bu taleplerinin Ukraynalılar için kabul edilemez talepler olduğunu belirtti.
Blinken programını değiştirdi, Parise geliyor
Öte yandan, Ukrayna krizini görüşmek üzere 3 Marttan bu yana Avrupada temaslarda bulunan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, hafta sonu Polonyaya gelerek Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba’yla görüştü. Programına göre 7 Martta Washingtona dönmesi beklenen Blinken, programda değişiklik yaparak 8 Martta Parise geçeceğini bildirdi.
ABD Dışişleri Bakanlığı Pazar günü yaptığı açıklamada, dünya liderlerinin Rusyanın Ukrayna işgalini durdurmaya çalışmak için bir araya gelmesiyle birlikte ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinkenin Salı günü Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüşeceğini belirtti.
Blinken Pariste Fransız Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian ile bir araya gelecek, ardından akşam saatlerinde Elysee Sarayında Macron ile görüşecek.
Polonyanın Ukraynaya uçak desteği
Blinken, Moldovadan ABD basınına konuşarak, ABDnin Polonya üzerinden Ukraynaya uçak desteği verme planına ilişkin açıklamalarda da bulundu. Bu konuda Polonya ile çalıştıklarını belirten Blinken, Ukraynalılara MiGler ve SUlar, uçurabilecekleri uçaklar sağlayarak onları destekleyebiliriz. Ama aynı zamanda, Polonyanın güvenliğinde doğabilecek herhangi bir boşluğu kapatmak için onlara yardımcı olup olamayacağımızı da görmek istiyoruz. Şu anda aktif olarak bunun hakkında konuşuyoruz dedi.
Ancak bu açıklamalara Rusyadan hızlı yanıt geldi. Rus Savunma Bakanlığı sözcüsü İgor Konaçenkov, komşu ülkeleri Rus ordusuna karşı kullanılabilecek savaş uçaklarına ev sahipliği yapmamaları konusunda uyardı. Konaçenkov, Komşu ülkelerin hava sahası ağının Ukrayna askeri uçakları için üs olarak kullanılması ve daha sonra bu uçakların Rus silahlı kuvvetlerine karşı kullanılması, bu ülkelerin silahlı bir çatışmaya karışması olarak değerlendirilebilir. Kiev rejiminin savaşa elverişli havacılığının neredeyse tamamı yok edildi” dedi.
ABD ve AB Rusyadan petrol ithal etme yasağını konuşuyor
Amerikan medyasına konuşan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Putinin savaşı finanse etmesini olanaksız hale getirmek istediklerini belirtti ve ABnin Rus karbon yakıtlarına olan bağımlılığından kurtulması gerektiğini söyledi. Rus hidrokarbon yakıtların yasaklanması kelimesini kullanmayan Von der Leyen, Bu nedenle ABde yenilenebilir enerji yatırımlarını nasıl hızlandıracağımız, enerji arzımızı nasıl çeşitlendireceğimiz konusunda stratejik bir yaklaşımı tartışıyoruz diye konuştu.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken de Rusya’dan petrol ithal edilmesine yasağı ortaklarıyla değerlendirdiklerini belirtmişti.
Fransız diplomatlar yeni yaptırımların hedefini Rusyanın daha ileri giderek Kievi kuşatmasını engellemek ve diğer yerlerde de Rus işgalinin geleceğinin olmasını sağlamak sözleriyle açıklıyor.
AB dönem Başkanı Fransa, 10-11 Mart tarihlerinde Versailles Zrivesinde AB üyesi 27 ülkenin devlet ve hükümet başkanlarını toplayacak.
