Uzmanlara göre, görüşmede İdlib, doğalgaz alımı, Türkiyenin Ukraynaya sattığı silahsız hava araçları (SİHA), Libya ve Suriye konuları gündeme geldi.
Konuşa Konuşada Gülten Sarıya konuk olan Rusya uzmanı ve Medya Günlüğü yazarı Aydın Sezere göreyse, zirvenin ana gündem maddesi Ukraynaya satılan SİHA ve İHAlardı.
İki liderin görüşme sonrası basın toplantısı yapmamasını da değerlendiren Sezer, Putin, AKP iktidarının 20 aylık bir ömrü kaldığının farkında yorumu yaptı ve ekledi:
Görüşme sonrası herhangi bir basın açıklaması yapılmadı. Görüşme öncesi, iki ülke arasındaki iş birliği başlıklarına değinildi. Şu ana kadar, Kremlinden görüşme sonucuna dair bir açıklama yapılmadı. Türkiye kaynaklarından da bir açıklama yok henüz. Bu da gösteriyor ki; iki lider arasındaki ilişki ve ilişkinin düzeyine bağlı olarak, görüşülen konuların detaylarına yönelik bir bilgi sızdırılmadı. Özellikle Rusyanın inisiyatifi ile toplantının bu şekilde düzenlenip sonuçlandığını düşünüyorum.
Putin, AKP iktidarının 20 aylık bir ömrü kaldığının farkında. İktidar değişikliğinden sonra, başta Akkuyu olmak üzere, çeşitli konularda atılacak adımların Rusya aleyhine olacağının farkında. Bu nedenle, sayın Cumhurbaşkanına bir şov, zafer havası yaratılmaması için basın toplantısı düzenlenmediğini düşünüyorum. Toplantının içeriği de buna olanak vermedi.
Putin, artık Türkiye ile ilgili Rus dış politikasının temel yaklaşımını, muhalefet ve sivil toplum kuruluşlarıyla ilişki kurmaksızın, eski Sovyet mantığı ile yürütülemeyeceğinin farkına vardı.
İlk kez enteresan bir gelişme oldu. Liderler toplantıya başladığı sıralarda, Kremlin sözcüsü Peskova, Türkiye-Rusya savunma iş birliği, SİHAlar konusundaki gelişmelerin Putini rahatsız edip etmediği soruldu. Peskov da, Evet rahatsız ediyor, zira Ukraynada bir iç çatışma var, Ukrayna bu silahları sivil halka karşı kullanıyor, bundan rahatsızlık duyuyoruz yanıtını verdi. Bu bilinçli bir sızdırmaydı, görüşmelerin hangi eksende geçeceğine dair bir işaretti.
Muhtemelen Putin, Erdoğana Ukrayna-Kırım konusundaki çıkışlarının nedenini sormuş olabilir. Ruslar şunu anlamaya çalışıyor. Muhtemelen Putin, Siz, Batı Kırım ambargosu uygularken bizim yanımızda oldunuz ve biz de sizi takdir ettik. Biz, Ukraynayı by-pass edip Türk Akımı onayladığınızda yine sizi takdir ettik. Son zamanlarda Ukraynayı şımartıyor olmanız, Rusyanın doğrudan güvenliğini tehdide yol açacak silah satışlarınız bizi rahatsız ediyor dedi.
İdlib konusunda da en fazla başlıklara değinilmiştir diye düşünüyorum. İdlib ortak sorunumuz. Türkiyenin önceliği doğalgazdı. Rusyanın önceliği ise Ukrayna-Kırım meselesiydi. İdlib gündeme geldiyse, Putin sadece mevcut protokolleri gündeme getirmiştir.
S-400lerde ikinci parti söylemlerinin iç politikaya yönelik olduğunu düşünüyorum. Bu yöndeki bir adım, CATSAnın Türkiye için ne anlama geldiğini ortaya çıkaracaktır. Depoda yer vardır herhalde, bu da oraya konabilir. Zaten 20 ay sonra bu konu da İdlib de gündemde olmayacak. Putin de bunu çok iyi biliyor.
