Hollanda merkezli teknoloji devi Philips’in ‘vitrin yüzü’ ve üst düzey yöneticilerinden Amir Vashkover’in, Birleşmiş Milletler’in (BM) ‘soykırım’la suçladığı İsrail ordusu bünyesinde Gazze ve Güney Lübnan’da çatışmalara katıldığı ortaya çıktı.
Hollandalı araştırmacı gazetecilik platformu Follow the Money’nin (FTM) raporuna göre 48 yaşındaki İsrailli yönetici 2024’te iki kez cepheye gitti.
Önce Gazze’de, ardından da Lübnan’da savaşan Vashkover’in kendisi ve arkadaşlarının sosyal medya paylaşımları da bu iddiaları doğruluyor.
‘O lanet olası yer’
FTM’nin araştırmasına göre 2 Temmuz 2024’te Eindhoven’daki evine dönen Vashkover, ailesi tarafından mavi-beyaz balonlarla karşılandı.
Vashkover, Hollanda’ya döndükten sonra Facebook hesabından, “O lanet olası yerde çektiğim tüm acılara değdi” yazılı bir video paylaştı.
Vashkover, bu ifadeyle Gazze Şeridi’ni kastediyordu. Çünkü o dönemde, İsrail ordusunun 91’inci tümenine bağlı 8’inci zırhlı tugayla bölgedeki operasyonlara katılmıştı.
Uluslararası uzmanlar, BM raporları ve insan hakları örgütleri, bu tugayın faaliyet gösterdiği bölgelerde savaş ve insanlığa karşı suçlar işlendiğini belirtiyor.
Asker kökenli bir yönetici
Bilgisayar mühendisi Vashkover, 1996’dan bu yana İsrail ordusunda subaylık yaptı, 2023’ten itibaren yedek kuvvetlerde ‘yardımcı komutan’ rütbesiyle görev aldı. 2021’de ise Batı Şeria’daki yasadışı Ariel yerleşiminde bulunan Ariel Üniversitesi’nde ‘askeri liderlik ve şirket yönetimi’ konulu bir doktora çalışmasına başladı.
Vashkover, 2018’de İsrailli siber güvenlik firması CyberMDX’te çalışırken Philips’le ortak projeler yürüttü, ardından 2022’de şirketin Hollanda merkezine geçti. 2023’te veri güvenliği başkanlığına getirildi.
Bu görevde, yalnızca Philips’in tıbbi cihazlarının, uygulamalarının ve sistemlerinin güvenliğinden değil, aynı zamanda dünya genelindeki milyonlarca hastanın hassas verilerinin korunmasından da sorumlu.
Vashkover, son yıllarda Philips’in bir nevi vitrin yüzü haline geldi. Ulusal ve uluslararası konferanslarda konuşmalar yapıyor, sektör dergilerine söyleşiler veriyor.
‘Basit işlerden bombardımana kadar…’
FTM’nin ulaştığı sosyal medya yazışmalarında, Vashkover’in 8’inci tugayın komutan yardımcısı Shauli Sanker ile yakın temasta olduğu görülüyor.
Sanker, 17 Şubat 2024’te “Hamas’ın yok edilmediği her savaş sonu, teröre verilen bir ödüldür” diyerek Gazze’deki yıkımı savunmuştu.
Sanker’in daveti üzerine İsrail’e giden Vashkover, daha sonra şu paylaşımı yaptı:
“Herkes neden yeniden göreve gittiğimi sordu. Cevabım hep aynıydı: Bilmiyorum, Shauli mesaj attı, ben de bilet aldım.”
Sanker ise Philips yöneticisine şu yanıtı verdi:
“Gece nöbeti de tutsan, mahalleleri bombalasak da fark etmezdi. Rahat Hollanda’dan kalkıp Gazze’ye gelmek kolay değil.”
Lübnan cephesi
Gazze’den döndükten üç ay sonra, Ekim 2024’te Vashkover’in yeniden cepheye, bu kez Güney Lübnan’a gittiği anlaşılıyor. İsrail ordusunun Hizbullah’a karşı başlattığı kara harekâtında 4 binden fazla sivil hayatını kaybetmiş, 1 milyondan fazla kişi yerinden edilmişti.
Vashkover 22 Ekim’de yaptığı paylaşımda şunları dile getirdi:
“Bu kez Lübnan topraklarında, ülkemizi savunmaya katkı sunma fırsatı için minnettarım.”
Aynı ay 8’inci tugayın bölgedeki yıkımlara katıldığı, The New York Times ve L’Orient Today gibi medya kuruluşlarının araştırmalarıyla da doğrulandı.
‘Savaş suçlarından habersiz olması imkânsız’
FTM’ye konuşan bir İsrailli askeri uzman, “O tugayda bulunan herkes, sivillere yönelik saldırılardan haberdardı. Telsiz konuşmalarında her şey açık açık söyleniyordu” dedi.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Konseyi uzmanları, geçen ocakta yayınladığı raporda IDF’nin Güney Lübnan’daki geniş çaplı yıkımının savaş suçu oluşturduğunu bildirmişti.
Hollanda’da soruşturma ihtimali
Utrecht Üniversitesi’nden uluslararası hukuk profesörü Cedric Ryngaert, Philips yöneticisinin Gazze ve Lübnan’daki faaliyetleriyle ilgili olarak, ‘ağır savaş suçlarında ülkelerin soruşturma yükümlülüğü olabileceğini’ belirtiyor.
Hollanda savcılığı ise temkinli. Savcılıktan yapılan açıklamada, “Bir kişiyi somut olarak savaş suçuyla ilişkilendirebilmek gerekir. Bu kolay değil. Ancak savaş suçları zamanaşımına uğramaz; yeni deliller çıkarsa soruşturma açılabilir” dendi.
Philips: No comment
FTM, hem Vashkover’e hem Philips’e konuyla ilgili sorular yöneltti. Şirket dört gün sonra yalnızca iki kelimelik bir yanıt verdi: “No comment (Yorum yok).”
İsrailli yönetici de, FTM’nin sorularına yanıt vermedi.
Philips’in Vashkover’e izin verip vermediği bilinmiyor. Hollandalı insan hakları uzmanı Lydia de Leeuw, “Eğer şirket izin verdiyse, yöneticileri onun İsrail’de ne yapacağını biliyor muydu?” diye soruyor.
Barış örgütü PAX’tan Thomas van Gool ise şunları söyledi:
“Hollanda hükümeti bile Gazze’de savaş suçları işlendiğini söylüyor. Bu durumda, Hollanda’da yaşayan birinin defalarca İsrail’e gidip gelmesi sorgulanmalıydı.”
Haberin kaynağına buradan ulaşabilirsiniz
