VOAdan Arzu Çakırın haberine göre, Türkiye, İsveçin NATOya katılımının yanısıra, NATOnun Soğuk Savaşın bitiminden bu yana hazırladığı en kapsamlı Bölgesel Savunma Planına da itiraz etti. Diplomatik kaynaklar, Türkiye’nin itiraz gerekçesinin, Kıbrıs ile ilgili ifadeler” olduğunu söyledi.
NATOnun Vilniuste yapılacak liderler zirvesine hazırlık amacıyla biraraya gelen NATO Savunma Bakanlarının Brükselde iki gün süren toplantısı sona erdi. Ukraynaya verilecek güvenlik garantileri, Ukraynaya silah yardımı ve müttefiklerin boşalan silah stoklarını tedarik edecek üretim önlemlerinin yanısıra, Türkiyenin İsveçin İttifaka katılmasını engelleyen vetosu ve bölgesel planlara yaptığı itiraz da toplantının önemli gelişmeleri arasında yer aldı.
Toplantıda Türkiyeyi yeni göreve gelen Savunma Bakanı Yaşar Güler temsil etti. Bakan Güler, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve ABD Savunma Bakanı Llyod Austinin yanısıra, Fransız, İngiliz ve Yunan mevkidaşlarıyla da ikili görüşmeler düzenledi.
Savunma bakanları toplantıda, NATOnun tamamına yakınının İsveçin İttifaka girişine onay verdiğini, mümkün olan en hızlı şekilde katılımının sağlanması gerektiğini dile getirdi. Savunma Bakanı Yaşar Güler de, toplantıda konuya ilişkin Türkiyenin çekincelerini aktardı.
Genel Sekreter Jens Stoltenberg, basın toplantısında, Geçen yıl Daimi Ortak Mekanizmayı kurduk. Ankarada önemli bir toplantı oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birkaç hafta önce İsveç konusunu görüştüm. Ankaradaki 4lü toplantı bütün sorunları çözmedi ama ilerleme oldu. Bugünkü toplantıda hemen bütün üyeler İsveçin NATOya katılımı konusunda olumlu görüş belirtti. Türkiyeli temsilciler de İsveçin taahhütlerini yerine getirme konusunda önemli aşama kaydettiğini dile getirdi dedi.
Stoltenberg, İsveçin bugün NATOya başvurduğu günden daha iyi bir konumda olduğuna vurgu yaparak, İsveçi tüm askeri ve sivil yapılarımıza davet ediyoruz. Elbette İsveçe bir saldırı olursa NATOnun yanıt vermemesi sözkonusu olamaz. Ben hala, İsveçin bir an evvel katılması için çalışmaya yoğun şekilde devam edeceğim dedi.
Austinden Türkiyeye İsveç çağrısı
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de, Türkiyeyi İsveçin NATOya girmesine izin vermeye çağırdı. Yeni göreve gelen Türk mevkidaşı ile Brükselde kısa bir görüşme yapan Austin, Bugünkü buluşmamız, kendisiyle tanışma amaçlıydı, savunma bakanı olarak atanmasını tebrik etmek için biraraya geldik. Elbette, onu İsveçin katılım sürecini ilerletme ve onaylamaya teşvik etmek için her fırsatı değerlendiriyorum. Ama bu çok kısa bir toplantı ve bundan rapor edecek bir şey yok dedi.
NATO kulislerinde, Ankaradan gelen olumsuz sinyallere rağmen, Vilniusta yapılacak NATO zirvesinden önce bir çözüm bulma olasılığının hala bulunduğu belirtiliyor.
Savunma planlarına da Türkiye vetosu
NATO Savunma Bakanları toplantısı sırasında Türkiyenin, bir başka konuya, bölgesel savunma planlarına da itiraz ettiği bilgisi geldi. İttifakın Soğuk Savaşın sona ermesinden bu yana ilk kez hazırladığı geniş kapsamlı bölgesel savunma planları, Vilnius Zirvesinde liderlerin masasına gelecek en önemli konu başlıklarından birisi olacak.
Ancak diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre Türkiye bu bölgesel planlarda Kıbrıs’a ilişkin coğrafi konumlarla ilgili kullanılan bazı ifadelere” karşı çıktı. Türkiyenin de içinde olduğu bazı ülkeler tarafından da dile getirilen çekinceler nedeniyle, bölgesel planlar, Savunma Bakanları toplantısında resmen onaylanmadı. Karar liderler zirvesinde alınacak.
Reuters’ın haberine göre, Türkiyenin NATOdaki diplomatik misyonu, gizli bir NATO belgesi üzerinde yorum yapmanın yanlış olduğunu belirterek, müttefikler arasındaki olağan istişare ve değerlendirme sürecinin devam ettiğini söyledi.
Basın toplantısında konuya ilişkin bir soruyu yanıtlayan Genel Sekreter Stoltenberg, Bölgesel planlar Vilnius zirvesinin en önemli konularından birisi olacak. Bunları gözden geçirdik. Bu planlar bizim askeri kumandanlığımız ve onların ekipleri tarafından hazırlandı. Soğuk Savaş’tan bu yana ilk kez böyle planlar hazırlanıyor. NATOnun daha çok korunması beklenen özel bölgelerle, özel misyonlarla bağlantılı, özel güçlerin yerleştirilmesiyle ilgili planlar. Daha çok güç, daha çok kaynak içeren planlar. Dolayısıyla özel tartışmalar oluyor. Elbette bütün konular üzerinde tartışıyoruz. Elbette her konuda uzlaşma noktasında değiliz. Ancak son karar zirvede verilecek dedi.
