Araştırmaya göre, Türkiye’de gazetecilerin yüzde 60’ına terörle ilişkili suçlar yöneltiliyor. Mahkûm edilen gazetecilerin yüzde 78’i terörle ilişkili suçlardan ceza alıyor ve takip edilen terörle ilişkilendirilen davaların yüde 74’ünde mesleki faaliyetleri gazeteciler aleyhinde delil olarak kullanılıyor. Araştırmaya göre sosyal medya paylaşımları bile ‘terör’ suçlamasına ‘delil’ sayılıyor.
Medya ve Hukuk Çalışmaları Derneği (MLSA) ile Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) işbirliğinde yürütülen dava izleme projesinin bulguları önemli ayrıntılar içeriyor. Buna göre, Türkiye mahkemeleri aleyhinde yalnızca yazılı ve sözlü ifadeler bulunan sanıkları hukuksuz şekilde yargılıyor, ifade özgürlüğü ve halkın haber alma hakkı kapsamında değerlendirilmesi gereken açıklamaları ve haberleri terör suçlarından hapis cezasına ve ağır para cezalarına mahkûm ediyor.
ADİL YARGILAMA HAKKI SİSTEMATİK OLARAK İHLAL EDİLİYOR
Avrupa Komisyonu’nun Sivil Toplum Destek Programı-II ve Friedrich Naumann Vakfı (FNF) desteği ile Şubat 2019 – Mart 2020 arasında yürütülen dava izleme projesinden elde edilen verilere göre, ifade özgürlüğü temelli davalarda sanıklar uluslararası standartlara aykırı olarak yargılanıyor. Bu çalışmada elde edilen bulgular, adil yargılanma hakkının sistematik olarak ihlal edildiğini ve gazetecilik faaliyetinden ötürü yargılanan sanıkların sıklıkla terörle ilişkili suçlardan yargılandığını ortaya koydu.
SOSYAL MEDYA PAYLAŞIMLARI ‘TERÖR’ DELİLİ SAYILIYOR
Rapor bulgularını yorumlayan MLSA Eş Direktörü avukat Veysel Ok, IPI işbirliği ile ortaya konulan raporun Türkiye’de bu alanda hazırlanmış en kapsamlı dava gözlem raporu olduğunu anlattı. Elde edilen bulgulara göre Türkiye’de gazeteciliğin halen terörle ilişkilendirilen bir meslek olduğunun altını çizen Ok, “Bu davaların çoğunda deliller sosyal medya paylaşımları, haberler, makaleler ve TV yayınlarından oluşuyor. Beraat ile sonuçlanan davaların sayısı gerçekten çok düşük” diye konuştu.
TUTUKLU GAZETECİ SAYISINDA ZİRVEDE
MLSA’nın Türkiye’de iki yıldır dava gözlemi yaptığını ve buna dayanarak yalnızca belli konularda bazı iyileşmelerin gözlendiğini söyleyen Ok, “SEGBİS ile ifade alma sayıları ve tutuklu yargılanma sayıları düştü. Ancak Türkiye halen tutuklu gazeteci sayısının en yüksek olduğu ülkelerden biri. Buna ek olarak, adil yargılanma hakkı ihlallerinin de devam ettiğini, yargıçların uluslararası hukuk ve Anayasaya uygun davranmadıklarını görüyoruz.” dedi. Rapor bulgularının, kamuoyunun yanı sıra Adalet Bakanlığı ve uluslararası kurumlarla da paylaşılacağını anlattı.
319 DURUŞMA TAKİP EDİLDİ
Proje kapsamında izlenen 319 duruşma, 19 gözlemci tarafından Türkiye’nin 15 farklı ilinde takip edildi. Bu duruşmaların illere göre dağılımı şöyle: Ankara (44), Balıkesir (3), Batman (2), Bitlis (1), Denizli (3), Diyarbakır (34), Erzurum (1), Hatay (1), İstanbul (206), İzmir (8), Mersin (1), Muş (1), Şırnak (1), Tunceli (1), Van (12).
