Macaristan Başbakanı Viktor Orban, seçimlerin hemen ardından Gürcistanın başkenti Tiflise yaptığı ziyaret nedeniyle diğer Avrupa Birliği (AB) üyelerinin tepkisiyle karşılaştı.
Euronewste yer alan habere göre Orban, Gürcistandaki parlamento seçimlerini özgür ve demokratik olarak nitelendirirken, aralarında Almanya ve Fransanın da bulunduğu 13 AB ülkesi, Macar liderin vakitsiz davrandığını ve AB adına konuşma yetkisine sahip olmadığını belirtti.
Cumartesi günü yakından takip edilen sandık çıkış anketlerine göre iktidardaki Gürcü Rüyası partisi tüm oyların yüzde 54ünü alarak parlamentoda çoğunluğu kazanırken, onu birkaç muhalefet partisi uzaktan takip etti.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) liderliğindeki ortak gözlem heyeti seçimlerin iyi organize edilmiş ve düzenli olduğunu, ancak gergin bir ortam ve seçmenler üzerinde baskı olduğuna dair yaygın raporlar bulunduğunu, bunlar arasında oylamanın gizliliğini tehlikeye atan sindirme, zorlama ve oy satın alma vakalarının da yer aldığını bildirdi.
Salı günü Gürcü mevkidaşı Irakli Kobakhidzenin yanında konuşan Orban, Uluslararası kuruluşların değerlendirmelerini okudum ve kimsenin bu seçimin adil ve demokratik bir seçim olduğunu sorgulamaya cesaret edemediğini görüyorum. Tüm eleştirilere rağmen kimse bu kadar ileri gitmeye cesaret edemedi, diye konuştu.
AB Konseyi dönem başkanlığını yürüten ve bakanlar kurulu toplantılarına başkanlık etmekle görevli olan Orban, Gürcistanın bloğa katılma isteğini desteklediğini ifade ederek seçim sonuçlarını barış lehine Avrupa yanlısı bir seçim olarak nitelendirdi.
Hiç kimse kendi ülkesini yok etmek ve anlamsız bir savaşa sokmak istemez, diyerek Rusyanın Ukraynayı işgaline açık bir göndermede bulundu.
İddia edilen usulsüzlükleri en aza indirmeye çalışan Kobakhidze, Orbana kişisel minnettarlığını dile getirdi ve iki ülkenin Hristiyan değerlerle birbirine bağlı olduğunu söyledi.
Kobakhidze, Başbakanın ziyaretinin Macaristanın Avrupa Birliği Konseyi dönem başkanlığı sırasında gerçekleşiyor olması özel bir önem taşıyor. Dış politikadaki birincil önceliğimiz Avrupa Birliği entegrasyonudur. Bu bağlamda Macaristan çok önemli bir rol oynamaktadır, ifadelerini kullandı.
AB adına konuşmuyor
Bu kutlama sözleri ise Avrupa genelindeki siyasi uzlaşı ile tam bir tezatlık oluşturuyor.
Avrupa Komisyonu, Yüksek Temsilci ve AB Konseyi Başkanı Gürcistanda yaşandığı iddia edilen usulsüzlüklere ilişkin hızlı ve şeffaf bir soruşturma yürütülmesini talep etti. Brüksel sonuçların meşruiyetini sorgulamazken, Rus müdahalesinin olası etkisi konusunda ciddi endişelerini dile getirdi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen pazartesi günü yaptığı açıklamada, Putinin genç Ukraynalıların, Moldovalıların ya da Gürcülerin geleceğinde söz sahibi olması için tek bir neden bile yok, dedi.
Von der Leyen, Gürcistan halkı uzun yıllardır demokrasi için çabalıyor ve mücadele ediyor. Bu hafta sonu neler olduğunu bilmeye hakları var. Gürcüler, tüm Avrupalılar gibi, kendi kaderlerinin efendisi olmalıdır, ifadelerini dile getirdi.
Bu arada 13 üye devlet ortak bir mektup kaleme alarak Orbanın Tiflis ziyaretini ve özgür ve adil seçimlere ilişkin uluslararası normların tümüyle ihlal edilmesini açıkça kınadı.
13 üye devletin Dışişleri Bakanları, Başbakan Orbanın Gürcistana yaptığı erken ziyareti eleştiriyoruz. Kendisi AB adına konuşmuyor, diye yazdı.
Mektup Almanyanın öncülüğünde Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, İrlanda, Litvanya, Hollanda, Lüksemburg, Polonya, Portekiz ve İsveç tarafından imzalandı. Bloğun en büyük iki ülkesi olan İtalya ve İspanya ise mektuba dahil edilmedi.
Mektupta, Seçim dürüstlüğüne yönelik ihlaller Avrupa Birliğine aday bir ülkeden beklenen standartlarla bağdaşmamaktadır. Bunlar Gürcü halkının meşru Avrupa arzusuna ihanettir, denildi.
Kobakhidzenin yönetimi altında AB-Gürcistan ilişkileri ciddi şekilde kötüleşti ve ülkenin uzun süredir devam eden bloğa katılma arzusu fiilen donduruldu.
Brüksel, iktidardaki Gürcü Rüyası Partisini ülkenin demokrasisini zayıflatan ve Rus otoriterliğini taklit eden yasalar çıkardığı için kınıyor.
Yabancı finansmanlı medya kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarının kamuya açık bir kaydını oluşturan tartışmalı bir yasa, AB liderlerini Gürcistanın katılım sürecini dondurmaya sevk etti.
İktidar partisinin ana muhaliflerini yasa dışı ilan etme tehdidi ve LGBTQ+ haklarını kısıtlayan yeni bir yasa tasarısı eleştirileri daha da arttırdı.
Avrupa Komisyonu sözcüsü pazartesi günü yaptığı açıklamada, Orbanın Tiflis ziyaretinin sadece Macaristan ve Gürcistan arasındaki ikili ilişkiler çerçevesinde gerçekleştiğini belirtti.
Başbakan Orban Tiflisi ziyaret etmek üzere AB Konseyinden herhangi bir yetki almamıştır, diye ekledi.
27 AB lideri önümüzdeki hafta Budapeştede Gürcistandaki seçimlerin ele alınacağı gayri resmi bir zirvede bir araya gelerek atılacak adımları değerlendirecek.
