Uzmanlar ve dünyanın en izole ülkesinde yaşayanlarla yapılan özel röportajlar, Kuzey Korede gıda sıkıntısının 1990lardan bu yana görülmemiş boyutlarda olduğuna işaret ediyor.
Pyongyang yönetimi, 2020de sınırlarını kapatarak hayati önem taşıyan malzemelerin ülkeye girişini kesti. Görüştüğümüz kişiler, hükümetin aynı zamanda insanların hayatları üzerinde de kontrolünü artırdığını söylüyor.
Kuzey Koreden BBCye yapılan açıklamada ise Önceliğimiz her zaman vatandaşlarımızın çıkarıdır denildi.
BBC, Kuzey Koreden haber kaynağı sağlayan bir ağ işleten Daily NK örgütünün yardımıyla, Kuzey Koredeki üç sıradan vatandaşla gizlice röportaj yaptı. Bize, sınır kapatıldığından beri ya açlıktan öleceklerinden ya da kuralları çiğnedikleri için idam edileceklerinden korktuklarını söylediler.
Kuzey Korede yaşayan insanlardan nadiren haber alınabiliyor.
Kuzey Kore’den kaçanlara destek veren bir sivil toplum kuruluşu olan Liberty in North Koreadan (LiNK) Sokeel Park, röportajların ülkede “kahredici bir trajedinin” yaşanmakta olduğunu gösterdiğini söyledi.
Başkent Pyongyangda yaşayan bir kadın, evde açlıktan ölen üç kişilik bir aile tanıdığını söyledi. Ji Yeon, Onlara su vermek için kapılarını çaldık ama kimse cevap vermedi dedi.
Yetkililer içeri girdiğinde onları ölü bulmuşlar. Ji Yeonun adı da görüştüğümüz diğer kişilerin adları gibi, güvenliği için değiştirildi.
Çin sınırı yakınında yaşayan ve Chan Ho adını verdiğimiz bir inşaat işçisi, bize yiyecek kaynaklarının çok az olduğunu ve köyündeki beş kişinin açlıktan öldüğünü söyledi. İlk başta Covidden ölmekten korktum ama sonra açlıktan ölmekten endişe etmeye başladım dedi.
Kuzey Korenin nüfusu yaklaşık 26 milyon. Pyongyang yönetimi hiçbir zaman halkına yetecek kadar gıda üretemedi. Ocak 2020de sınırını kapattığında yetkililer, Çinden tahıl ithalatı ile birlikte, gıda yetiştirmek için gereken gübre ve makine ithalatını da durdurdu.
Bu arada, sınırlar çitlerle güçlendirildi, bildirildiğine göre gardiyanlara da sınırı geçmeye çalışan herkesi vurma emri verildi. Bu, insanların gayri resmi pazarlarda satmak için gıda kaçakçılığı yapmasını neredeyse imkansız hale getirdi. Kuzey Korelilerin çoğu buralardan alışveriş yapıyordu.
Myong Suk adını verdiğimiz, ülkenin kuzeyinden bir pazarcı, yerel pazarındaki ürünlerin neredeyse dörtte üçünün Çinden geldiğini, ancak pazarın “artık boş olduğunu söyledi.
Sınırdan kaçırılan malları satarak geçimini sağlayan diğerleri gibi o da, gelirinin çoğunu kaybetti. Ailesinin daha önce hiç olmadığı kadar az yiyeceğinin olduğunu, son zamanlarda da insanların çok aç oldukları için kapısını çalarak yemek istediklerini anlattı.
Pyongyangda yaşayan Ji Yeon bize, artık geçimlerini sağlayamadıkları için evlerinde intihar eden veya ölmek için dağlara çıkan insanlar duyduğunu söyledi.
Ji Yeon, çocuklarını beslemekte zorlandığını söyledi. Bir keresinde iki gün boyunca yemek yemedi ve bu, uykusunda öleceğini düşünmesine yol açtı.
1990ların sonlarında Kuzey Kore, yaklaşık 3 milyon kişinin ölümüne neden olan yıkıcı bir kıtlık yaşadı. Bu röportajların da desteklediği son kıtlık söylentileri, ülkenin başka bir felaketin eşiğinde olabileceğine dair endişelere yol açıyor.
Kuzey Kore ekonomisi uzmanı Peter Ward, Normal, orta sınıf insanların mahallelerinde açlıktan ölüyor olması çok endişe verici dedi ve ekledi:
“Henüz tam ölçekli bir toplumsal çöküşten ve kitlesel açlıktan bahsetmiyoruz ama durum iyi görünmüyor.”
Kuzey Koredeki insan hakları ihlâllerini belgeleyen NKDBnin yöneticisi Hanna Song da aynı fikirde:
Son 10-15 yıldır nadiren açlıktan ölme vakalarını duymuştuk. Bu bizi Kuzey Kore tarihinin en zor zamanlarına götürüyor.
Kuzey Kore lideri Kim Jong-un bile durumun ciddi olduğunu ima etti, tarımsal üretimi artırmak için çeşitli girişimlerde bulundu. Bir noktada açıkça gıda krizine atıf yaptı. Buna rağmen Kim Jong-un, nükleer silah programını finanse etmeye öncelik verdi ve 2022de rekor sayıda (63) balistik füze denedi.
Bir tahmine göre, bu testlerin toplam maliyeti 500 milyon dolardan fazla. Bu ise, Kuzey Korenin yıllık tahıl açığını telafi etmek için gereken paradan bile çok.
