DW Türkçede yer alan habere göre AB üyesi Kıbrıs Cumhuriyetinin Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidisin, ABD Başkanı Joe Biden ile Oval Ofiste yaptığı son görüşmede, ülkesinin NATOya gelecekte olası entegrasyonunu içeren bir plan sunduğu bildirildi.
Kathimerininin haberine göre plan, Washingtondan olumlu bir yanıt aldı. Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivanın öneriyi bir kazan-kazan olarak nitelendirdiği ve böyle bir gelişmenin yaratabileceği önemli fırsatları vurguladığı belirtildi.
Hristodulidisin daha önce de söz konusu planla ilgili, eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland ve yaz aylarında da üst düzey bir ABD Savunma Bakanlığı yetkilisiyle görüştüğü kaydedildi. Haberde 30 Ekimde resmi olarak sunulan planın artık siyasi açıdan olgun bir girişime dönüştüğü ifade edildi. Kıbrıslı Rum liderin Washington ziyaretinin ardından Bükreşte düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi sırasında da NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ile söz konusu planı görüştüğü aktarıldı.
NATO ile ilişkilerin kurumsallaştırılması
Kathimerininin haberine göre ayrıntılı ve uzun vadeli plan, birbirine bağlı aşamalardan oluşuyor. Planın temel hedeflerinden biri, Kıbrısın tam üyeliğe giden yolda bir basamak olarak görülen bir örgüte katılması yoluyla NATO ile ilişkisini kurumsallaştırmak. Bu adım, Kıbrıs sorununda ilerleme kaydedilmesi ve Avrupa Birliği-Türkiye ilişkilerinin iyileştirilmesi gibi bir dizi koşula bağlı olarak değerlendiriliyor. Bu alanlarda elde edilecek olumlu sonuçların, Ankara için Avrupa örgütlerine ve kaynaklarına erişim gibi önemli faydaların önünü açabileceği bunların şu anda Kıbrısın vetosuyla engellendiği belirtiliyor.
Avrupa Birliği üyesi olan Kıbrıs, NATO üyesi olmadığı gibi İttifakın Barış İçin Ortaklık programına da dahil değil. Kıbrısın NATOya tam üyeliğinin, NATOnun Barış İçin Ortaklık programına veyahut Avrupa-Atlantik Konseyine katılımını öngören herhangi bir anlaşmanın Türkiye tarafından veto edileceğine kesin gözüyle bakılıyor.
Kıbrısın üç talebi
Kathimerininin haberine göre diplomatik çerçevenin yanı sıra Kıbrıs, potansiyel NATO hedeflerini desteklemek için ABDye ayrıca üç ana stratejik talepte bulundu.
Bu taleplerden ilki ABDnin Kıbrısa uyguladığı silah ambargosunu kaldırma kararının yıllık olarak gözden geçirilmesi ve yenilenmesi yerine düzenlemenin en az üç ila beş yılı kapsayan daha uzun bir süre için yapılması. Kıbrıs ikinci olarak, ABD askeri akademilerinde Milli Muhafız Ordusu subayları için mevcut eğitim pozisyonlarının sayısının arttırılmasını talep ediyor. Kıbrıs son olarak da askeri kapasitesini NATO standartlarına yükseltmek için ABDden yardım istiyor. Ülke halihazırda ABD kuvvetlerine hizmet veren limanları, havaalanları ve askeri tesisleri de dahil olmak üzere altyapısını önemli ölçüde genişletiyor. Baftaki Andreas Papandreu Üssünün kalıcı bir askeri varlık için ABDnin ilgisini çektiği kaydediliyor. Ancak üsteki mevcut yabancı askelerden kaynaklı mekansal kısıtlamaların buna engel olduğu belirtiliyor. Kıbırs Rum kesimi, üssün genişletilmesi, ABD standartlarına uygun hale getirilmesi ve ABD personeline kalıcı olarak ev sahipliği yapabilmesi için Washingtondan mali yardım almak istiyor.
