DW Türkçeden Arthur Sullivanın haberine göre dünyanın dört bir yanından siyasi liderlerle yakın ilişkiler kurarak siyasi etkisini artıran Elon Musk, son haftalarda da giderek artan biçimde Almanya ve Birleşik Krallık siyasetleri hakkında provokatif görüşlerini dillendirmeye başladı. Musk, her iki ülkede de aşırı sağcı hareketleri destekliyor. Musk en son, Almanyada anketlerde ikinci sırada olan aşırı sağcı parti Almanya İçin Alternatifin (AfD) başbakan adayı Alice Weidel ile yaptığı X sohbeti ile eleştiri oklarını üzerine çekti.
ABDnin seçilmiş başkanı Donald Trump tarafından üst düzey bir siyasi görev verilen Muskın çok iyi anlaştığı dünya liderlerinin başında, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni geliyor. Meloninin teknoloji milyarderi Elon Musk ile sahip olduğu kişisel ilişkisini giderek derinleştirmesinin İtalya ve Avrupa genelinde yarattığı endişe ise büyüyor.
Aşırı sağcı Meloni ile dünyanın en zengin insanı Musk, hâlihazırda İtalyanın telekomünikasyon sistemini doğrudan ilgilendiren bir dizi müzakere yürütüyor. İleri aşamalarda olduğu belirtilen görüşmeler kapsamında, Muskın sahibi olduğu uzay taşımacılık şirketi SpaceXin, Starlink uydu internet sağlayıcısı vasıtasıyla İtalyaya şifreli telekomünikasyon hizmetleri sağlayacağı, 1,6 milyar euro değerinde bir anlaşma için çaba sarf ediliyor.
Bir yandan Meloni ile Musk kişisel ilişkilerini geliştirirken, diğer yandan Meloni ile Muskın müstakbel patronu Donald Trump arasında da, ideolojik yakınlık kaynaklı, iyi bir kişisel ilişki mevcut. Kısa süre önce Trump ile kişisel konutu Mar-a-Lagoda bir araya gelen Meloniye, Trump ile Starlink konusunu görüşüp görüşmediği sorulduğunda, Meloni, söz konusu soruyu, tamamıyla saçmalık sözleriyle yanıtladı.
Milli güvenlik endişesi
Söz konusu görüşmeler, İtalyada muhalefetin sert tepkisini çekmiş durumda. Bir dizi siyasetçi, Meloniyi, ülkenin kritik sistemlerinden birini Muska emanet etmek suretiyle milli güvenliği tehlikeye atmakla suçladı.
Bağımsız bir uzay siyaseti araştırmacısı olan Namrata Goswami, böylesine bir anlaşmanın, yakın gelecekte yeni normal hâline geleceğini öngörüyor. Goswami, Starlinkin hâlihazırda küresel ölçekte hızlı ve güvenilir uydu interneti ve güvenli telekomünikasyon hizmetleri sunduğuna dikkat çekiyor.
DWye konuşan Goswami, şu ifadeleri kullanıyor:
Bugün devletler özellikle istihbarat, gözetim, keşif ve iletişim alanında çözüm arayışında. SpaceXin sunduğu bu iletişim hizmetlerinin, daha iyi bir şifreleme ve güvenliliğe sahip olduğu söylenebilir.
Göklerin sahibi SpaceX
Alçak Dünya yörüngesi uyduları olarak bilinen söz konusu uydular, Dünyanın 2 bin kilometre ötesine kadar olan bölgede konuşlandırılıyor. Yörüngedeki uydular, telekomünikasyon ve internet hizmetlerinin sağlanması açısından büyük fayda sağlıyor.
İtalya ile SpaceX arasındaki anlaşmalar başarıyla sonuçlandığı takdirde, Musk, küresel uydu sektöründeki artan etkisine daha da fazla ivme kazandırmış olacak. Geçen yıl, Musk, Starlinkin müşteri portföyüne 20yi aşkın yeni ülke eklemeyi başardı. Bugün gelinen noktada 100ü aşkın ülke ve bölgede hizmet veren Starlinkin uzayda yaklaşık 7 bin aktif uydusu bulunuyor.
Starlink hizmetleri, ağırlıklı olarak şirketler ve tüketicilere sağlanıyor. Ancak bazı devletler, Starlinki ulusal iletişim ve askeri uygulamaları için de kullanıyor. Örneğin ABD Savunma Bakanlığının, devlet ve ordular için özel tasarlanmış olan Starshield isminde spesifik bir Starlink hizmetini kullandığı biliniyor.
Rusya ile savaş hâlinde olan Ukrayna da, Starlink hizmetlerini kapsamlı biçimde kullanıyor. Araştırmacı Goswami, Ukrayna savaşı örneğinin, diğer birçok devletin de gelecekte Starlinki askeri uygulamalarında kullanmak için teşvik eder nitelikte olduğu görüşünde:
Ordu söz konusu olduğunda, Avrupa ve Asyadaki devletlerin, ordu iletişimlerini güçlendirmek için Starshield ile anlaşma yapmaya giderek daha fazla hevesleneceğini düşünüyorum.
Yeni bir cephe
SpaceXin ABnin önemli ülkelerinden birine iletişim hizmetleri sağlamaya başlaması ise, yeni bir dönemin başlangıcı olacak. Anlaşmanın, İtalyayı, ABnin uzay stratejisi ile çelişir bir duruma sokması da ihtimaller dahilinde.
Avrupa Komisyonu, geçen ay, 2030 yılına kadar alçak ve orta Dünya yörüngesine 260 uydusunu yerleştirmeyi hedefleyen IRIS² programının oluşturulması için imzaları attı. Söz konusu uydularla birlikte, AB üyesi devletlere güvenli bir telekomünikasyon sistemi sağlanması amaçlanıyor.
Komisyonun sözcülerinden biri, DWye yaptığı açıklamada, AB hükümetlerinin söz konusu hizmetten faydalanmak zorunda olmayacağına dikkat çekti. Sözcü, söz konusu sistemi, AB içerisindeki siyasi aktörlerin güvenli, egemen ve güvenilir uzay bazlı uydu iletişim hizmetlerine artmakta olan taleplerine somut bir yanıt olarak tanımladı.
Starlink ile İtalya arasındaki görüşmeleri sorduğumuz sözcü, İtalyanın eğer istiyorsa Starlinkle yola devam edebileceğine ancak Romanın IRIS² sisteminin hayata geçirilmesi sürecinde güçlü bir rol oynadığına dikkat çekti:
Komisyon, İtalya ve Starlink arasında varılmış görünen anlaşma ve buna benzer tartışmalar konusunda, prensip gereği yorum yapmamaktadır. İtalya, kendi egemen kararlarını alan egemen bir devlettir. Bu arada, İtalyanın üç IRIS² kontrol merkezinden birine ev sahipliği yapması planlanmaktadır.
AB hükümetlerinin, Starlink de dahil olmak üzere farklı uydu ve internet hizmet sağlayıcılarıyla iş birliği yapmalarını yasaklayan bir kural mevcut değil.
Kendisiyle hemfikir olmayanlar tehlikede mi?
Elon Muskın SpaceX ve Starlink ile elde ettiği başarıya dikkat çeken uzman Goswami, SpaceXin teknolojik kabiliyetlerinin, şirketin rakiplerine fark atmasına olanak tanıdığını söylüyor.
Muskın Starship programı çerçevesinde, ağır yük taşıma kabiliyetine sahip olan, yeniden kullanılabilir devasa füzeler geliştirdiğine atıfta bulunan Goswami, Eğer Starship başarılı olabildiyse, zaman içerisinde çok daha fazla füzeyi uzaya gönderebilecekler. Bu alanı domine eder vaziyetteler diye konuşuyor.
Öte yandan Çin ve Hindistan gibi ülkelerin de, Starlinke rakip olabilecek bazı çalışmalar yürüttüğünü unutmamak gerekiyor. İki süper gücün bu alanda ilerleme kaydettiğini ifade eden Goswami, Eğer Hindistan ve Çin (Muska) yetişirse, gelişmekte olan dünya başta olmak üzere, dünya ülkelerine çok daha ucuz seçenekler sunmayı başarmış olacaklar diyor.
Muskın giderek artan siyasi etkisinin, küresel jeopolitik güvenlik mimarisini etkileme ihtimali de bulunuyor. Musk, herhangi bir ülkenin siyasi yönetimi kendisiyle siyasi bir fikir ayrılığı yaşadığı takdirde, söz konusu ülkenin Starlink kullanımını sınırlandırma kabiliyetine sahip. Goswami bu tehlikeyi şu sözlerle açıklıyor:
Sırf spesifik bir ülkenin izlediği siyaseti beğenmedikleri için belirli bir hizmeti kesmelerini engelleyecek bir çeşit güvence aslında mevcut olmalı. Ancak benim endişem şu: Musk o kadar güçlü ki, kendi şirketinin, kimi destekleyip kimi desteklemeyecekleri yönündeki kararı etkilemek isteyebilir.
