İsrail hakkında soykırım suçlamasıyla açılan dava Uluslararası Adalet Divanında başlıyorFotoğraf: Peter Dejong/AP Photo/picture alliance
Güney Afrikanın Gazze Şeridinde soykırım yaptığı gerekçesiyle İsrail aleyhine Laheydeki Uluslararası Adalet Divanında açtığı davanın görülmesine Perşembe günü başlanıyor. Birleşmiş Milletlerin (BM) yargı organı Uluslararası Adalet Divanı ilk gün Güney Afrikanın iddialarını, Cuma günü ise İsrailin savunmasını dinleyecek.
Güney Afrika, 29 Aralıkta Divana yaptığı başvuruda, İsrailin BM tarafından 1948de kabul edilen Soykırım Sözleşmesindeki yükümlülüklerini ihlal ettiğini öne sürerek İsrailin Gazzedeki Filistin halkına karşı soykırım eylemlerine giriştiği, buna devam ettiği ve bunu daha da sürdürme riskinin bulunduğunu savunmuştu.
Başvuruda, İsrailin eylemlerinin ulusal, ırksal ve etnik açıdan Filistin halkının bir parçası olan Gazzeli Filistinlileri yok etmek üzere özel bir niyet taşıdığı ve bu yönüyle soykırım karakterinde olduğu ifade edilmiş, İsrailin Gazzedeki Filistinlilere yönelik tutumuyla Soykırım Sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüklerini ihlal ettiği kaydedilmişti.
Güney Afrika, başvurusunda ayrıca Filistin halkının Soykırım Sözleşmesinden kaynaklanan haklarına daha fazla, ağır ve onarılamayacak zararlar gelmesini önlemek ve İsrailin Sözleşmede yer alan soykırımda bulunmama, soykırımı engelleme ve cezalandırma yükümlülüklerine uymasını sağlamak üzere geçici tedbirler alınmasını talep etmişti.
Soykırım davasının sonuçlanması yıllar sürebilir
Uluslararası Adalet Divanı yargıçlarının İsrailin soykırım suçu işleyip işlemediği yönünde hüküm vermeden önce, Güney Afrikanın askeri eylemlerin derhal sona erdirilmesi gibi acil talepleri konusunda geçici tedbir kararını açıklaması bekleniyor. Bu konuda kararın birkaç hafta içinde alınabileceği tahmin ediliyor. İsraile yönelik soykırım suçlamasına ilişkin esas davanın sonuçlanmasının ise yıllar sürebileceği belirtiliyor.
15 ülkenin yargıçlarının oluşturduğu Uluslararası Adalet Divanının kararlarının hukuki bağlayıcılığı bulunuyor. Ancak mahkemenin ilgili ülkeyi kararı uygulamaya zorlama konusunda yetkisi yok.
Güney Afrika hükümeti, Filistin bölgeleriyle iyi ilişkiler yürütüyor. Güney Afrikalı siyasetçiler, kendi ülkelerinde geçmişte yürütülen ayrımcı Apartheid siyaseti ile Filistin bölgelerindeki durum arasında benzerlik görüyor. Güney Afrika davada İsrailin Filistinlileri yok etmek istediği iddialarını kanıtlamayı hedefliyor. AB ve ABDnin terör örgütleri listesindeki Hamasın İsraile saldırısı sonrasında İsrail birliklerinin Gazze Şeridine havadan ve karadan sürdürdüğü bombardımanda öldürülen Filistinlilerin sayısı Gazze Sağlık Bakanlığının verilerine göre 23 bini geçti.
İsrail ise Güney Afrikanın iddialarını reddederek Hamasın saldırısı sonrasında meşru müdafaa hakkını kullandığına işaret ediyor. Hamasın 7 Ekimde İsrail topraklarında düzenlediği saldırılarda yaklaşık bin 200 kişi öldürülmüş, 240 civarında kişi de rehin alınmıştı.
ABD ve Almanyadan İsraile destek
Davanın başlaması öncesinde ABD ve Almanyadan İsraile destek geldi. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Gazze Şeridinde soykırım niyeti olmadığını savundu. Baerbock Lübnan ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, soykırımın ulusal, etnik, belirli bir ırka ait veya dini bir grubun tamamen veya kısmen yok edilmesi olarak tanımlandığını belirterek, İsrailin silahlı terör örgütü Hamasa karşı kendini savunurken böyle bir niyeti olduğunu göremiyorum dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da dün Tel Avivdeki temasları sonrasında yaptığı açıklamada İsrail aleyhine açılan davanın bir kıymeti bulunmadığı değerlendirmesi yapmıştı.
İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron ise dün parlamentonun Dış İlişkiler Komisyonunda kendisine Gazzedeki olası uluslararası hukuk ihlalleri konusunda yöneltilen bir soruya yanıt verirken hükümete bağlı hukukçuların İsrailin uluslararası hukuku ihlal ettiğini düşünmediğini belirtmiş, ancak savaşta gördüğü bazı şeylerin kendisinde derin endişe yarattığını söylemişti.
