Ülkedeki düzensiz göçmenleri Ruandaya sınır dışı edecek yasa tasarısı, 23 Nisanda Avam Kamarası ile Lordlar Kamarası arasında defalarca gidip gelmesinin ardından Parlamentodan geçmişti.
Başbakan Rishi Sunak, düzensiz göçmenleri Ruandaya sınır dışı edecek uçakların 10 ila 12 hafta içinde kalkacağını duyurmuştu.
İngilterenin Ruanda Planı nedir?
İngiliz hükümeti, Nisan 2022de hazırlanan Ruanda Planı kapsamında düzensiz göçmenleri ve ülkeye yasa dışı yollarla girip sığınma talebinde bulunanları, Ruandaya gönderme hedefini açıklamıştı.
Ülkede muhalefet, insan hakları örgütleri ile Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere birçok uluslararası kuruluşun tepki gösterdiği karar, Yargıtay ve Yüksek Mahkemece yasaya uygun bulunmuştu.
Kararın ardından Haziran 2022de Ruandaya 7 kişiyi taşıyan ilk uçuş ise Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararıyla durdurulmuştu. Bunun üzerine İçişleri Bakanlığı, Yüksek Mahkemede yeni dava açmış, mahkeme de 19 Aralık 2022de Ruanda uçuşunun yasal olduğuna karar vermişti.
Mahkeme, temyiz yolunu açık tutmuş, insan hakları savunucularının bu mahkemede açtığı dava sonucu 29 Haziranda Ruanda Planının yasalara uygun olmadığına karar verilmişti.
Hükümet ise Temyiz Mahkemesinin kararını Yüksek Mahkemeye taşımış, Yüksek Mahkeme de 15 Kasımdaki kararında Ruandaya yollanacak kişilerin kötü muameleye maruz kalma ve kendi ülkelerine gönderilme gibi risklerin bulunduğu gerekçesiyle planın yasaya uygun olmadığını açıklamıştı.
Bunun üzerine Ruandayla 5 Aralık 2023te yeni anlaşma imzalanmıştı.
Bu anlaşmaya göre Ruandaya gönderilecek düzensiz göçmenler, İngiltere dışında başka bir üçüncü ülkeye sınır dışı edilemeyecek.
Ruandadaki diğer sığınmacılarla aynı haklara sahip olacak bu kişilerin yasal talepleri için destek verilecek. Ruandanın sorumlulukları bağımsız gözlemciler tarafından kontrol edilecek.
Yasa tasarısıyla Ruanda, düzensiz göçmenlerin sınır dışına gönderilebileceği güvenli ülke kabul edilecek. Ruandanın güvenli olduğunu gösterir yasal adımlar ve uygulamalar da hayata geçirilecek.
