Rusyanın Kazan kentinde Salı günü başlayan ve liderlerin bir araya geldiği BRICS toplantısında, Hindistanın, Pakistan ile iyi ilişkilerinden ötürü Türkiyenin üyeliğine onay vermediği iddiası gündeme geldi.
Euronews Türkçenin ulaştığı Hint makamları, Türkiyenin BRICS üyeliğini veto ettikleri yönünde kamuoyuna yansıyan iddiaları yalanladı.
Başkent Ankaradaki Hindistan Büyükelçiliğinin gönderdiği bilgi notunda, Başbakan Narendra Modinin aileye katılan yeni üyeleri sıcak bir şekilde karşıladığı, genişletilmiş zirveden memnuniyet duyduğunu aktardı.
Ortak ülke vurgusu
Metinde, Hindistanın ortak ülke statüsünde, BRICSe yeni ülkeleri kabul etmeye hazır olduğu belirtildi.
Ortak ülke, BRICS grubuna tam üye olmayan ancak bu grup ile işbirliği yapan veya ortaklık ilişkisi içinde bulunan ülkeleri ifade eder. Bu ülkeler, BRICSin projelerine ve faaliyetlerine katılabilir ancak tam üyelerin sahip olduğu hak ve yükümlülüklere sahip olmayabilirler.
Ortak ülkeler ayrıca, BRICSin karar alma süreçlerine kısmi katılım gösterebilir ve grubun sunduğu fırsatlardan faydalanabilirler.
Bu bağlamda, tüm kararların uzlaşma ile alınması gerektiği ve BRICSin kurucu üyelerinin görüşlerine saygı gösterilmesi gerektiği vurgulandı, denildi.
Prensip olarak karşılar
Euronews Türkçeye konuşan İstanbul merkezli Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi’nin direktörü Sinan Ülgen, Hindistan ve Brezilya gibi ülkeler BRICSın hızlı bir genişlemesine karşılar. Prensip olarak olmasa da bir süre beklememiz lazım görüşündeler. BRICS de bunun için henüz bir mutabakatta sağlanmadı demişti.
Hint makamının gönderdiği bilgi notu şu şekilde devam etti: Ayrıca, Johannesburg Zirvesinde kabul edilen kılavuz ilkeler, standartlar, kriterler ve prosedürlerin tüm üyeler ve ortak ülkeler tarafından yerine getirilmesi gerektiğini belirtti.
2023 yılında Güney Afrikanın Johannesburg şehrinde düzenlenen 15. BRICS Zirvesi, bloğun geleceği açısından önemli kararlara sahne oldu.
Bu zirvede, BRICSe üyelik süreciyle ilgili önemli bir gelişme yaşandı ve yeni üye ülkeler kabul edildi. Bu kararın alındığı süreçte, üyelik için belirli kılavuz ilkeler üzerinde uzlaşı sağlandı.
Üyelik sürecinde çok taraflılığın ve karşılıklı yarar ilkesinin önemi vurgulandı. Bu, üye olacak ülkelerin sadece kendi çıkarlarını değil, aynı zamanda bloğun genel çıkarlarını da göz önünde bulunduracakları anlamına geliyor.
Üyelik için belirlenen kriterler arasında çok taraflılık, karşılıklı yarara dayalı işbirliği ve gelişmekte olan ülkelerin çıkarlarını temsil etme gibi unsurlar yer alıyor.
Büyükelçiliğin gönderdiği bilgi notunda, yapının dönüşüme hazır olduğu belirtilerek, BRICSin zamanla evrim geçirmeye istekli bir organizasyon olduğu ifade edildi. Küresel Güney ülkelerinin umut, beklenti ve arzularının da göz önünde bulundurulması gerektiği kaydedildi.
Geçen yıl Afrika ülkelerinin BRICSe entegre edildiği, bu yıl da birçok Küresel Güney ülkesinin Rusya tarafından davet edildiği ifade edildi.
2023 yılında yapılan genişlemede Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) de BRICSe dahil edilmişti.
Türkiyenin BRICS ile iş birliği
Türkiyenin BRICSle iş birliği konusuna ilgi gösterdiğini belirten Putin, Avrasya Kıtasının doğusu ile batısını birbirine bağlayan ülkenizin otoritesi ve özel jeopolitik rolü göz önüne alındığında burada önemli fırsatlar görüyoruz, dedi.
Bölgesel ve küresel konular ele alındığı görüşmede Cumhurbaşkanı Erdoğan, BRICS üye ülkelerini İsrail saldırganlığına karşı durmaya çağırarak, İsrail’e yönelik kayıtsız şartsız silah ve mühimmat desteğinin devam ettirilmesinin bu ülkeyi saldırganlığa teşvik ettiğini belirtti.
BRICS zirvesinde Türkiyenin üyelik ve ilişkiler konusundaki niyetlerinin somutlaştırması bekleniyordu.
NATOnun en büyük ikinci ordusuna sahip olan Türkiye, tarihsel olarak Batının yanında yer alsa da BRICSe adaylıkla ilgilenen ülkeler arasında yer alıyor.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan kısa süre önce yaptığı açıklamada, jeopolitik değişimin Türkiyenin AB üyeliğinin defalarca reddedilmesinden kaynaklandığını ima etti.
Erdoğan BRICS programını yarıda kesti
TASS haber ajansının aktardığına göre, Erdoğanın BRICS zirvesi ziyaretini yarıda keserek Perşembe sabahı Türkiyeye dönmeyi planladığı bildirildi.
Erdoğanın bu kararı, Ankarada Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞnin (TUSAŞ) Kahramankazan tesislerine çarşamba günü düzenlenen saldırının ardından aldığı belirtildi.
Erdoğanın Kazanda katılımcılar için düzenlenen gala resepsiyonuna katılmadığı aktarıldı.
Putine yeniden davet
Son olarak temmuz ayında Astanada düzenlenen Şangay İşbirliği Örgütü (ŞİO) liderler zirvesinde Putin ile görüşen Erdoğan, Putini Türkiyeye davet etti.
Erdoğan, Artık siz değerli dostumu da en kısa zamanda Türkiyede görelim istiyorum, ifadelerini kullandı.
Rus lider, Erdoğanın Astanadaki davetine, Türkiyeye muhakkak gelirim, diye cevap vermişti.
Putin, en son 2020 yılında Türkiye’yi ziyaret etmişti.
BRICS nasıl işliyor?
Grup, Birleşmiş Milletler (BM), Dünya Bankası ya da Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) gibi bir uluslararası bir örgüt değil. Üye ulusların dönüşümlü olarak başkanlığını üstlendiği grubun devlet ve hükümet başkanları yılda bir kez bir araya geliyor.
Oy birliği ile karar alan grubun bütün üyeleri dünyanın en gelişmiş ekonomilerinden oluşan G20 grubunun da üyesi.
Grup, jeopolitik konuların yanı sıra, ekonomik işbirliği, çok taraflı ticaret ve kalkınmayı arttırmaya odaklanıyor.
BRICS nedir?
Adının kısaltması, üyeleri Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrikanın İngilizce isimlerinin ilk harflerinden oluşan topluluk BRICS, 2001de dönemin Goldman Sachsın baş ekonomisti Jim ONeill tarafından kaleme alınan ve Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çinin büyüme potansiyellerini değerlendiren bir araştırma makalesinden ilham alarak kuruldu.
İlk etapta Güney Afrikanın üye olmadığı grup, 2009da Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Batılı müttefiklerin dünya düzeni hegemonyasına karşı bir platform oluşturmak amacıyla, Rusyanın girişimiyle kuruldu.
