Uluslararası Af Örgütünün yeni hazırladığı rapora göre Suriyeye dönen sığınmacılar güvenlik güçleri tarafından keyfi olarak gözaltına alınıyor, işkenceye ve cinsel saldırıya maruz kalıyor.
Raporda 2017 yılı ortasından 2021 yılı başlarına kadar olan dönemde Almanya, Fransa, Türkiye, Ürdün, Lübnan gibi ülkelerden Suriyeye geri dönen sığınmacıların yaşadıkları incelendi. 13ü çocuk olmak üzere 66 kişiye yönelik ağır insan hakları ihlallerinde bulunulduğu tespit edildi. Geri dönen 5 kişinin gözaltında hayatını kaybettiği, 17 kişinin ise kayıp olduğu rapora yansıdı.
Raporda 7 kişinin tecavüze uğradığı kaydedilirken 14 cinsel saldırı vakası tespit edildi. Cinsel saldırıya maruz kalanlar arasında beş kadın, 13-19 yaşları arasında bir genç ile beş yaşındaki bir kız çocuğu bulunuyor.
Raporda Lübnandan ülkeye geri dönerken sınırda 25 yaşındaki kızıyla birlikte yakalanan Alaa isimli Suriyeli kadının beyanlarına yer verildi. 5 gün boyunca gözaltında tutulduklarını belirten kadın Kızımın elbiselerini çıkardılar. Kelepçeleyerek duvara astılar. Dövdüler. Tamamen çıplaktı. Biri penisini ağzına soktu dedi.
59 kişi Suriyeye geri döndükten sonra keyfi olarak gözaltına alınırken, 33 kişi gözaltında ya da sorgu sırasında işkenceye ve kötü muameleye maruz kaldı. Raporda 27 gözaltında kayıp vakası tespit edildi. 5 vakada güvenlik güçleri ailelere yakınlarının gözaltında hayatını kaybettiğini bildirdi. 17 kişinin ise akıbeti ise meçhul.
Af Örgütü: Suriye güvenli değil
Uluslararası Af Örgütü Almanya Genel Sekreteri Markus N. Beeko Raporumuzdaki sarsıcı beyanlar Suriyenin geri dönenler için güvenli bir yer olmadığını ortaya koyuyor dedi. İnsanları kaçırılma ve işkenceye maruz kalma tehlikesinin olduğu bir ülkeye göndermek devletler hukukuna aykırı. Suriyede de durum bu diyen Beeko Tüm hükümetlerin devletler hukukundan doğan, kaçan Suriyelilere uluslararası koruma sağlama yükümlülüğü var diye konuştu.
Hükümetlere insanları doğrudan ya da dolaylı bir biçimde Suriyeye geri dönmeye zorlayan pratiklere son verme çağrısı yapan Beeko Alman hükümeti, Suriyeden insanlara sığınma sağlamaya devam etmesi için Türkiye ve Lübnan gibi ülkelere etkide bulunmalı. İster Türkiye ister Lübnan isterse de Almanya olsun, insanları Suriyeli resmi işkencecilerin eline geri göndermek sorumsuzluktur, devletler hukuku açısından yasaktır ve insani açıdan iğrençtir ifadelerini kullandı.
2011 yılında Suriyede patlak veren iç savaş sırasında yaklaşık 6 milyon 600 bin Suriyeli ülke dışına kaçtı. Suriyeli sığınmacılara ev sahipliği yapan ülkelerin başında Türkiye ve Lübnan geliyor. Rusya ve İranın yardımıyla tekrar ülkenin büyük bir bölümünü kontrolü altına almayı başaran Şam, ülkenin güvenli hale geldiği ve Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri dönebileceği mesajı veriyor.
Suriyede çatışmaların azalması üzerine Almanya, Suriyeye sınır dışı etme yasağını 2020 yılı sonu itibarı ile uzatmadı. Danimarkada iltica başvurusu kabul edilmeyen Suriye vatandaşları geri gönderme merkezlerinde tutuluyor. Lübnan ve Türkiyede ise Suriyeli sığınmacılara geri dönme baskısının arttığı belirtiliyor.
