Almanya: Suriyede siyasi çözüm bulunması mümkün
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Suriyede Beşar Esadın devrilmesini iyi haber olarak yorumladı. Berlinde bugün yaptığı açıklamada Esadın kendi halkına acımasızca zulmettiğini, sayısız cana kıydığını ve birçoğu Almanyaya gelen çok sayıda insanın Suriyeden kaçmasına neden olduğunu belirten Scholz, bu nedenle Esadın hakimiyetinin sona ermesinin olumlu karşıladığını vurguladı. Şimdi önemli olan Suriyede kanun ve düzenin hızla yeniden tesis edilmesidir diyen Scholz, ülkedeki tüm dini toplulukların ve tüm azınlıkların korunması gerektiğine dikkat çekti.
Scholz, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin 2254 sayılı kararı uyarınca Suriyedeki çatışmaya siyasi bir çözüm bulunmasının mümkün olduğuna inandığının altını çizdi. BMde 2015 yılında kabul edilen karar, BM gözetiminde bir anayasa hazırlanmasını ve özgür seçimler yapılmasını öngörüyor.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Suriye liderinin düşmesinin ardından Suriyede tam olarak ne olacağını söylemenin imkansız olduğunu dile getirdi. Baerbock sözlerini, Ancak bir şey açık: Suriyedeki milyonlarca insan için Esadın sonu, Esad rejimi tarafından işlenen sonsuz zulümden sonra ilk büyük rahatlama anlamına geliyor diye sürdürdü. Suriyedeki iç savaşta yüz binlerce Suriyelinin öldürüldüğüne ve milyonlarcasının da kaçtığına dikkat çeken Baerbock, Esad kendi halkını öldürdü, işkence etti ve onlara karşı zehirli gaz kullandı. Sonunda bundan sorumlu tutulmalı ifadelerini kullandı.
Suriyedeki etnik ve dini azınlıkların korunması gerektiğini söyleyen Baerbock, ülkenin diğer radikallerin eline geçmemesi konusunda da uyarıda bulundu. Baerbock, Almanyanın ABD, İngiltere ve Fransanın yanı sıra Suriyenin komşuları Türkiye ve Ürdünle yoğun bir koordinasyon içinde olduğunu da vurguladı.
Türkiye: Suriyeliler artık ülkelerine dönebilir
Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Esad rejiminin çökmesinin ardından yaptığı açıklamada Türkiye, Suriyenin milli birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne çok büyük önem atfediyor dedi. Esadın nerede olduğuna ilişkin bir yorumda bulunamayacağını söyleyen Fidan, Katarın başkenti Dohadan yaptığı açıklamada Nerede olduğunu da bilmiyoruz. Muhtemelen Suriye dışındadır ifadelerini kullandı.
Sözlerine Ülkelerini terk etmek durumunda olan milyonlarca Suriyeli artık ülkelerine dönebilirler diye devam eden Fidan, bölge ve bölge dışında bütün aktörlere dikkatli ve sakin hareket etmeleri çağrısında bulunduklarını dile getirdi. Fidan, DEAŞ (IŞİD) ve PKKnın bu süreci kötüye kullanmamasından emin olmak için çok dikkatli hareket ediyoruz. Amerikalı dostlarımızla temas halindeyiz dedi.
ABD: Rusya ve İran Esadı artık koruyamadı
ABDnin seçilmiş Başkanı Donald Trump da Truth Social adlı platformdan yaptığı açıklamada Esad gitti. Ülkesinden kaçtı. Onun koruyucusu Vladimir Putin liderliğindeki Rusya ve İran artık artık onu koruyamıyor dedi. Trump, Rusyanın Ukrayna ve kötüleşen ekonomisi, İranın İsraille savaş nedeniyle zayıflamış durumda olduklarını öne sürdü.
ABDnin bir başka tepkisi de, Savunma Bakanlığının Ortadoğu Sorumlusu Daniel Shapirodan geldi. Bahreynin başkenti Manamada düzenlenen bir konferansta konuşan Shapiro, Suriyede bulunmaya devam edeceklerini belirterek Suriyedeki tüm gruplara sivileri ve özellikle de azınlıkları koruma ve uluslararası normlara saygı gösterme çağrısı yaptı. Suriyenin kuzeydoğu sınırında yaklaşık 900 ABD askeri bulunuyor.
İsrail: Tarihi bir gün
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Beşar Esadın düşüşünü tarihi bir gün olarak nitelendirdi. Bunun İsrailin Esadın destekçileri İran ve Lübnandaki Hizbullah milislerine yönelik askeri saldırılarının bir sonucu olduğunu ifade eden Netanyahu, İsrail askerlerine İsrailin güvenliğini sağlamak için bölgedeki tampon bölgeleri ele geçirmeleri yönünde talimat verdiğini söyledi. Netanyanhu, İsrailin sınırlarına düşman güçlerin yerleşmesine izin vermeyeceklerini ifade etti.
İran, Ürdün ve Suudi Arabistandan açıklama
Esad rejiminin başlıca destekçilerinden İran, Suriyeye dışarıdan müdahale edilmemesi yönünde uyarıda bulundu. İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Suriyenin kaderi Suriye halkının yegane sorumluluğudur denildi.
Ürdün Kralı Abdullah da Suriyeyi kaosa sürükleyebilecek çatışmalardan kaçınılması çağrısında bulundu. Kraliyetten yapılan açıklamada Suriyenin güvenliğinin korunmasının gerekli olduğunun altı çizildi.
Suudi Arabistan da Beşar Esadın nerede olduğuna dair bilgileri olmadığını duyurdu. Bir Suudi yetkili, Reuters haber ajansına yaptığı açıklamada bölgedeki tüm aktörlerle temas halinde olduklarını belirterek Türkiye ve tüm taraflarla sürekli iletişim içindeyiz ifadelerini kullanarak Suudi Arabistanın Suriyenin kaosa sürüklenmesini önlemek için her şeyi yaptığını kaydetti.
Fransa: Barbar bir devlet sonunda yıkıldı
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da Beşar Esad rejiminin sona ermesini Barbar devlet sonunda yıkıldı şeklinde yorumladı. Fransanın Ortadoğudaki herkesin güvenliği için çalışmaya devam edeceğini belirten Macron, Suriye halkına cesaretleri ve sabırları için saygı duyuyorum, sabırlı olmalarını diliyorum. Bu belirsizlik anında, onlara barış, özgürlük ve birlik diliyorum dedi.
İtalya: Gelişmeleri endişeyle izliyoruz
İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani de Suriyede yaşanan gelişmeleri endişeyle takip ediyorum. Suriyedeki temsilcilerimizle sürekli temas halindeyim açıklamasını yaptı.
Katar: Süreci destekliyoruz
Katar Devlet Bakanı Muhammed el Hulafi de Suriyedeki süreci ilk günden beri desteklediklerini ve Suriyelilerin Suriye rejimine karşı savaştığını ifade etti. Hulafi, Bu yolu tamamen destekliyoruz ve Suriye halkının toprak bütünlüğüne bağlıyız dedi.
