Çinde ortaya çıkan yeni virüsten etkilenenlerin sayısının resmi rakamların çok ötesinde olduğu belirtiliyor.
BBC Türkçede yer alan ve James Gallagher imzası taşıyan habere göre virüsten etkilendiği teyit edilenlerin sayısı resmi rakamlara göre 50 civarında. Ama BBCye konuşan İngiliz bilim insanları virüsten etkilenenlerin sayısının 1700e yakın olduğunu tahmin ettiklerini söyledi.
Aralık ayında Çinin Wuhan şehrinde virüse bağlı solunum rahatsızlığından dolayı iki kişi öldü.
Hastalık salgınları konusunda uzman olan Prof. Neil Ferguson, Bir hafta öncesine kıyasla çok daha fazla kaygılıyım dedi.
Virüsle ilgili araştırma Londradaki Imperial College Küresel Salgın Hastalıklar Merkezinde yapıldı. Kurum bulgularla ilgili İngiliz hükümeti ile Dünya Sağlık Örgütünü uyardı.
Singapur ve Hong Kong, Wuhandan hava yoluyla gelen yolcularda tarama yapmaya başladı, Amerikalı yetkililer de San Francisco, Los Angeles ve New York havalimanlarında Cuma gününden itibaren benzer tarama uygulamaları başlatacaklarını duyurdu.
Virüs salgınının boyutlarına dair ipuçları, diğer ülkelerde de benzer vakaların görülmesiyle ortaya çıktı.
Virüsün çıkış noktası Çinin Wuhan şehri. Ama Taylandda iki ve Japonyada da virüsle bağlantılı bir vaka görüldü.
Prof. Ferguson, Beni endişelendiren de bu oldu. Wuhandan çıkan üç vakanın başka ülkelerde görülmesi, kayda geçirilenden çok daha fazla vaka olabileceğine işaret ediyor dedi.
Virüsle salgınının ne kadar yayıldığına dair kesin rakamlara ulaşmak imkânsız ama yerel nüfus verileri ile uçuş bilgilerine dair kayıtlar bir fikir verebilir.
Wuhan Uluslararası Havalimanı 19 milyon kişiye hizmet ediyor. Ama günde yalnızca 3.400 kişi uluslararası uçuyor.
Araştırmanın yayımlanmadan önce internete konan bulgularına göre hesaplamalar, virüsle bağlantılı yaklaşık 1.700 vaka olduğuna işaret ediyor.
Bunlar ne anlama geliyor?
Prof. Ferguson, Panik olmak için henüz erken diyor ama bir hafta öncesine kıyasla daha fazla endişeli olduğunu ifade ediyor.
Çinli yetkililer, virüsün bir kişiden diğerine geçtiğini teyit eden bir vaka olmadığını, Wuhanda bir pazardaki bozuk deniz ürünlerinden ve diğer yaban hayvanlarından bulaştığını söylüyor.
Prof. Ferguson ise insandan insana bulaşma ihtimalini yok saymıyor: Yine de insandan insana bulaşma ihtimali eskisine kıyasla daha fazla ciddiye alınmalı.
Corona virüsleri hakkında bildiklerimizden yola çıkarsak, asıl olarak hayvandan insana bulaşmış olması bana göre çok mümkün değil.
Yeni bir virüsün nasıl yayıldığını tespit etmek, tehdidin değerlendirilmesinde de kritik bir rol oynuyor.
Nasıl bir virüs?
Hastalardan alınan örnekler laboratuvarlarda incelemeye alındı.
Çinde ve Dünya Sağlık Örgütündeki yetkililer, enfeksiyonun corona virüsü olduğu sonucuna vardı.
Geniş bir aileye sahip olan corona virüslerinden yalnızca altısının (eğer yeni virüs de kanıtlanırsa yedisinin) insanlara bulaştığı biliniyor.
Corona virüsleri hafif durumlarda soğuk algınlığı etkisi gösteriyor ama ağır vakalarda da şiddetli sonunum yetmezliğine neden oluyor. Buna, SARS (ağır akut solunum yolu yetersizliği sendromu) deniyor. Çinde 2002de görülen SARS salgınında virüsün bulaştıüı 8.098 kişiden 774ü ölmüştü.
Genetik kodunda yapılan analizlere göre yeni virüs, diğer corona virüslerine kıyasla SARSa en yakın virüs.
Virüs, bazı hastalarda akciğer iltihabına neden oldu ve ölümle sonuçlandı.
Uzmanlar ne diyor?
Wellcome adlı tıbbi araştırmalar vakfı başkanı Dr. Jeremy Farrar, Bu salgınla ilgili daha fazla bilgi edineceğiz. Belirsizlik ve boşluklar var ama yine de insandan insana bulaştığı açık dedi.
Dr. Farrar, Çinde ve diğer ülkelerde başka vakalar görüldüğünü duyuyoruz. Bu modelleme, başka ülkelerde de vakalar görülebileceğini gösteriyor diye konuştu.
Nottingham Üniversitesinden Prof. Jonathan Ball araştırma sonucunda elde edilen bulguların ciddiye alınması gerektiğini söyledi ve Tespit edilenden daha fazla vaka olabilir uyarısında bulundu.
