Muhalefet ile iktidardaki Muhafazakar Partinin 20yi aşkın memnuniyetsiz milletvekili dün Avrupa Birliğinden (AB) ayrılığın anlaşmasız olmaması, ayrılma tarihi olarak belirlenen 31 Ekime kadar bir anlaşma sağlanamayacaksa, başbakanın ABden üç ay uzatma istemesini öngören yasa teklifini dün Avam Kamarasından geçirmeyi başardı.
Yasa tasarısı şu anda Lordlar Kamarasında görüşülüyor.
Parlamentonun Başbakan Johnsonun kararıyla beş hafta askıya alınmasından önceki son gün olan Pazartesi, yasanın parlamento süreçlerini tamamlayarak Kraliçenin onayına sunulması ve yürürlüğe girmesi mümkün görülüyor.
Anlaşmasız bir Brexit, İngiltere ile AB arasında ayrılık sonrasında, ticaret, sınır kontrolleri, insanların dolaşımı gibi konulara dair hiç bir düzenleme olmaması anlamına geliyor.
Parlamentonun ABden ayrılıktan yana olan ve olmayanların dahil olduğu büyük bir çoğunluğu bu ihtimali hem ekonomi hem sosyal yaşam ve çalışanların hakları açısından çok tehlikeli buluyor.
Şu anki plana göre, Parlamento beş haftalık askıya alınma döneminin ardından 14 Ekimde açılacak ve Başbakan 17 Ekimde son müzakereler için Brüksele gidecek.
Ancak, Boris Johnson Avam Kamarasında dünkü yenilgisinden sonra, Parlamentonun desteğini arkasına alamadığı için hükümet edemeyeceğini, pazarlık da yapamayacağını, dolayısıyla 15 Ekimde erken seçime gitmek istediğini söylüyor.
Başbakan erken seçimden ne umuyor?
Son genel seçim yine Brexit krizi nedeniyle sıkışan zamanın başbakanı Theresa Mayin çağrısıyla erkene alınarak 2017 yılında yapılmıştı. Bir sonraki seçimin normal tarihi bundan beş yıl sonra yani 2022de.
Erken seçime gitmek Başbakan Johnson açısından riskler taşıyor; fakat Muhafazakar Parti şu anda parlamentoda çoğunluğunu kaybetmiş olduğundan bu şekilde devam etmesi çok güç ve başbakanı destekleyen birçok siyasetçi bunun göze almaya değer bir risk olduğu görüşünde.
Eğer Johnson, umduğu gibi seçimden zaferle çıkarsa o zaman İngiltere siyasetinin normal işleyişine göre, parlamentonun da kontrolüne sahip olur ve ülkeyi 2024 yılına kadar yönetir.
Bu da Johnsona Brexit sürecini kendi politik hedefleri doğrultusunda ve kendi yöntemleriyle, parti içi ve dışı muhalifleriyle uzlaşma çabasına girmeye gerek duymaksızın yönlendirebilmesi için gereken fırsatı vermiş olur.
Erken seçim kararı nasıl alınabilir?
Yüzlerce yıldır İngilterede başbakanlar istedikleri zaman erken genel seçime gitme kararı alma yetkisine sahipti. Fakat bu 2011de kabul edilen yeni bir yasa ile değişti. Yeni yasa seçimlerin 2015 yılından itibaren 5 yılda bir yapılmasını düzenledi.
Aynı yasaya göre bir başbakan erken seçime gidebilmek için Avam Kamarasının üçte ikisinin desteğini (434) almak zorunda.
Başbakan Johnson Çarşamba günü bunu denedi, fakat erken seçimi kabul ettiremedi.
