BMGK'da Gazze tasarısı kabul edildi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde (BMGK), Gazzede genişletilmiş insani yardımların kesintisiz ve güvenli erişimi için acil adım atılması talep edilen karar tasarısı kabul edildi.

BMGKde Birleşik Arap Emirliklerinin sunduğu karar tasarısı, dört kez yapılan erteleme ve üye ülkeler arasındaki yoğun müzakerelerin ardından bugün düzenlenen oturumda oylandı.

Tasarı, 15 üyeli BMGKde 13 evet oyu alırken, oylamada ABD ve Rusya çekimser kaldı.

Oylamadan önce, Rusyanın Gazzede insani yardımlara kesintisiz ve güvenli erişim sağlanması için çatışmalara acilen ara verilmesi talep ettiği değişiklik önerisini ABD veto etti.

“ÇATIŞMALARA ARA” TALEBİ YOK

Tasarının ilk halinde tartışma yaratan ve ABDnin karşı çıktığı hususlardan biri, insanı yardımların engelsiz erişimi için çatışmalara ara verilmesi talebi olmuştu.

Kabul edilen kararda, bunun yerine Gazzede genişletilmiş insanı yardımların kesintisiz ve güvenli erişimi için acil adım atılması ve çatışmalara sürdürülebilir bir şekilde ara verilmesi için gerekli koşulların oluşturulması çağrılarına yer verildi.

Diğer bir sorun ise karar tasarısındaki BM Genel Sekreteri Antonio Guterresten yardımların denetlenmesi için bir mekanizma kurması talebi olarak ortaya çıkmıştı.

Yoğun müzakerelerin sonunda taraflar, mekanizma yerine Gazzedeki sivil topluma yardımların ulaşımını hızlandırmak için Genel Sekreterin Kıdemli İnsani ve Yeniden Yapılanma Koordinatörü ataması üzerinde mutabık kaldı.

Kararda, Genel Sekreter tarafından atanacak koordinatörün Gazzeye yardımların sevkiyatını hızlandırmak ve kolaylaştırmak için bir mekanizma kurması talep edildi.

Koordinatör atamasının da bir an önce yapılması çağrısında bulunulan kararda, gerekli personel ve teçhizatın sağlanacağı koordinatörün BM yetkisiyle çalışacağı ve BMGK uyarınca kendisine verilen görevleri yerine getireceği bildirildi.

Koordinatörün, insani yardımların türünü teyit etmesi talep edilen kararda, aynı zamanda söz konusu kişiye insani yardım sevkiyatını kolaylaştırma, koordine etme, denetleme ve teyit etme görevleri verildi.

Kararda, koordinatörün BMGKye çalışmaları hakkında ilk 20 günün ardından bilgi vermesi istenilirken, tüm taraflara koordinatörle işbirliği halinde hareket etme çağrısı yapıldı.

YARDIMLARIN ÖNÜ AÇILDI

Gazzedeki sivil topluma yardımlarının yeterli miktarlarda aktarılması gerektiğinin altı çizilen kararda, buna gıda, su, temizlik malzemesi, elektrik, telekomünikasyon ve tıbbi servislerin dahil olduğu ifade edildi.

Kararda, Gazzeye temel gıda ve servislerin ithalatının tekrar başlamasının önemine değinilirken, yardımların sapma olmadan sivil halka ulaştırılması ve dağıtım için gerekli yakıtın sağlanması gerektiği vurgulandı.

Tüm taraflara uluslararası hukuk ve uluslararası insancıl hukuk uyarınca sivilleri koruma görevini yerine getirmeleri çağrısı yapılan kararda, tarafların Gazzeye yardımların erişimini artırmak için tüm mevcut yollarının kullanımını kolaylaştırmaları talep edildi.

GUTERRES’TEN AÇIKLAMA

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, kararın ardından yaptığı ilk açıklamada Gazzeye insani yardımın etkili şekilde ulaştırılmasını istiyorsak, insani ateşkes gerçekten gerekli dedi.

ABD TASARILARI VETO ETMİŞTİ

Guterres, görev süresi boyunca yetkisini ilk kez kullanarak Gazze’deki insanı felaketin önlenmesi için BM Şartının 99. maddesini işletmiş ve 6 Aralıkta BMGKye mektup göndermişti.

Guterres, Güvenlik Konseyi üyelerini insani felaketin önlenmesi için baskı yapmaya çağırıyorum ve insani ateşkesin ilan edilmesi talebimi tekrarlıyorum. Bu çok acil. ifadelerini kullanmıştı.

Bunun ardından 8 Aralıkta BMGKde yapılan oylamada Gazzede acilen insani ateşkes talep edilen karar tasarısı ABD tarafından veto edilmişti.

ABD, BM Genel Kurulunda 13 Aralıkta 153 ülkenin evet oyu kullandığı Gazzede acilen insani ateşkes talebinde bulunulan karar tasarısı için de hayır oyu kullanan 10 ülkeden biri olmuştu.

ABD daha önce 16, 18 ve 25 Ekimde de BMGKde Gazzeye ilişkin sunulan karar tasarılarını veto etmişti.

BMGKde 7 Ekimin ardından çok sayıda oturum düzenlenmiş ve birçok karar tasarısının veto edilmesinin ardından Gazzede çatışmalara acil ve uzatılmış ara verilmesi talep edilen 2712 sayılı karar 15 Kasımda kabul edilmişti.

Yardımların dağıtımı için gerekli yakıtın sağlanması istenilen kararda, hastaneler, tıbbi tesisler, okullar, ibadet alanları ve BM tesisleri ile personeli, tıp personeli ve araçlarının uluslararası insancıl hukuk uyarınca korunması gerektiğinin altı çizildi.

Kararda, tüm esirlerin serbest bırakılması talep edilirken, her türlü uluslararası insancıl hukuk ihlali ve terör faaliyetleri kınandı.

İki devletli çözümün önemine işaret edilen kararda, Gazze Şeridinin Batı Şeriayla birlikte Filistin Yönetiminin otoritesi altında birleştirilmesi gerektiği kaydedildi.

Kararda, Genel Sekreterin karar kabul edildikten sonra uygulamalarla ilgili BMGKye 5 gün içinde bilgi vermesi talep edildi.