Orta Afrika ülkesi Gabonda bir siyasi komisyonun, ülkedeki Fransız askeri üssünün kapatılması ve Parisle savunma anlaşmalarının gözden geçirilmesi yönünde çağrıda bulunduğu bildirildi.
Radio France Internationaleye (RFI) göre teklif, Gabon askeri hükümeti tarafından, ülkeyi sivil yönetime döndürmek amacıyla toplanan, başkent Librevillede devam eden ulusal diyalog sırasında bir raporda sunuldu.
Kararın, 2 Nisanda başlatılan ve salı günü tamamlanması beklenen Kapsayıcı Ulusal Diyalog (DNI) katılımcılarının genel kurul toplantısında kabul edileceği bildiriliyor.
Fransanın ülkenin Libreville kentinin kuzeyindeki üssünde Gabonlu birlikleri eğitmekle görevli yaklaşık 400 askeri bulunuyor. Eylül ayında Paris, uzun süredir cumhurbaşkanlığı görevi yürüten Ali Bongoyu düşüren askeri darbeye tepki olarak ülkeyle askeri işbirliğini geçici olarak askıya aldı. Ancak operasyonların durdurulmasından sadece bir hafta sonra, Fransa Silahlı Kuvvetleri Bakanlığı operasyonlara yavaş yavaş devam edileceğini duyurdu.
Fransa Silahlı Kuvvetleri Bakanı Sebastien Lecornu, Librevilledeki siyasi durumun, Parisin gayri meşru askeri hükümet olarak gördüğü yönetimle işbirliği yapmayacağını defalarca ilan ettiği Nijerdeki siyasi durumla kıyaslanamaz olduğunu iddia ederek operasyona devam kararını savundu.
Gabonun Fransanın askeri operasyonlarına son verilmesi çağrısı, diğer eski Fransız kolonisi Afrika ülkelerinin son yıllarda yaptığı bir benzer hamlelerin sonuncusu oldu. Burkina Faso, Mali ve Nijerdeki askeri liderlerin tümü, on yıl süren terörle mücadele misyonunda Sahel bölgesindeki cihatçı gruplarla mücadelede başarısız oldukları iddiasıyla Parisle savunma bağlarını kesti.
Bongonun 14 yıllık iktidarından sonra üçüncü dönem görev yapmasını engellemek için Ağustos darbesine liderlik eden General Brice Oligui Nguema, geçen ay DNI kararlarına saygı duyacağını belirtmişti. Nguema Ağustos 2025te iktidarı geri vereceğine dair taahhütte bulundu.
Muhalefet partileri ve dini liderlerin de aralarında bulunduğu binlerce kişinin katıldığı bir ay süren ulusal diyalogda, siyasi kurumlardan oluşan alt komite, maden zengini Gabonun yeni bir anayasa kabul etmesini önerdi.
Fransanın Afrikada sonu mu geliyor?Geçtiğimiz ay da Batı karşıtı askeri cuntaların yönetimde olduğu Burkina Faso, Mali ve Nijer ülkeleri, iki hafta önce açıklama yaparak, Sahel Devletleri İttifakının (AES) resmen başladığını duyurmuştu.
Darbelerin başlamasının ardından bu üç ülkenin Fransayla ilişkileri sürekli düşüşe geçti. Mali ve Burkina Fasodaki darbelerin ardından, Fransa bu ülkelerdeki askerlerinin tamamını geri çekmek zorunda kalmıştı. Fransanın, Aralık 2023te Nijerdeki son askerlerini de çekmesinin ardından bu ülkelerdeki tüm askeri varlığı sonlanmış oldu.
Üç ülkenin imzaladığı ittifak sözleşmesinin, Fransanın bölgedeki tarihsel nüfuzununun tamamen ortadan kaldırmasına ön ayak olacağı değerlendiriliyordu. Bölgede bir zamanların sömürgeci gücü, sonrasında işgalci kuvveti olan Fransa, Sahel bölgesi ve Gine Körfezi boyunca sahip olduğu askeri ve ekonomik etkisini tamamen yitirme aşamasında.
