DW Türkçede yer alan habere göre Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, 19 yıllık aranın ardından yaptığı ilk resmi ziyaret için Çinde. Suriyede iç savaşın başladığı 2011 yılı sonrasında Orta Doğu ülkeleri dışında nadiren yurt dışı gezisine çıkan Esad, 19uncu Asya Oyunlarının açılış töreni için Çin Devlet Başkanı Şi Cinpingin davetlisi olarak Hangzhou kentine vardı. Çin devletine ait Air China havayollarının uçağıyla Hangzhou havaalanına inen Esad, pistte çocuklar ve gençlerin dans gösterileri ve çiçeklerle karşılandı.
Çinin kamu televizyonu CCTV, Esad ve diğer yabancı liderlerin Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile Hangzhouda bir araya geleceklerini bildirdi. Şinin Hangzhouya Cuma günü gitmesi planlanıyor. Reuters ajansına konuşan Suriyeli bir yetkili, Esadın Şi ile Cuma günü görüşeceğini, Cumartesi günü Hangzhouda Asya Oyunlarının açılışına katıldıktan sonra Pazar ve Pazartesi günleri Pekinde temaslarını sürdüreceğini kaydetti.
Esad Çine ilk ve son resmi ziyaretini 2004 yılında yapmıştı. Dönemin Devlet Başkanı Hu Cintao ile bir araya gelen Esad, diplomatik ilişkilerin kurulduğu 1956dan sonra Çine giden ilk Suriye Devlet Başkanı olmuştu.
Çin Dışişleri: Ziyaret ilişkileri yeni bir seviyeye taşıyacak
Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Esadın ziyaretinin iki ülke arasındaki bağları yeni bir seviyeye taşıyacağı belirtilerek, Çin ve Suriye geleneksel ve derin bir dostluğa sahiptir. Devlet Başkanı Beşar Esadın ziyaretinin iki ülke arasındaki karşılıklı siyasi güven ve çeşitli alanlardaki iş birliğini daha da derinleştireceğine inanıyoruz ifadelerine yer verildi.
Bakanlık sözcüsü Mao Ning, Suriyenin Arap dünyasında Çin ile diplomatik ilişki kuran ilk ülkeler arasında yer aldığını hatırlatarak, Diplomatik ilişkilerin kurulduğu 67 yıl öncesinden bu yana Çin-Suriye ilişkileri sağlıklı ve istikrarlı bir gelişme göstermiştir. Devlet Başkanı Esad da ikili ilişkilerin geliştirilmesine büyük önem atfetmektedir dedi.
Sözcü, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve diğer Çinli yetkililerin ikili ilişkiler ve ortak ilgi alanlarının bulunduğu konularda derinlemesine görüş alışverişinde bulunmak üzere Esad ile bir araya geleceğini de kaydetti.
Çin Batı tabularını kırıyor
Çin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin (BMGK) veto hakkına sahip beş daimi üyesinden biri olarak, BMGKda Esad aleyhine en az sekiz karar çıkarma girişimini bloke etmişti. Çinin yanı sıra Esadın en önemli destekçisi Rusya da BMGKda veto hakkına sahip.
Ziyaretle ilgili AFP haber ajansına değerlendirmelerde bulunan Suriyeli siyaset bilimci Oussama Dannoura, Çin ziyaretinin Esada karşı uygulanan diplomatik izolasyon ve siyasi kuşatmada önemli bir kırılma anlamına geldiğini belirterek Çin, ülkelerin ABDnin dışladığı ülkelerle ilişki kurmasını engellemeye çalışan Batı tabularını kırıyor yorumunu yaptı.
Suriyenin yeniden imarına finansman arayışı
Londra SOAS Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü Direktörü Lina Khatip de Çin ziyaretinin, Esadın uluslararası meşruiyet arayışında önemli bir aşama olduğunu, ayrıca iç savaş sonrası ülkenin yeniden imarında Çin desteğini arkasına almak açısından da önem taşıdığını belirtti.
Londra merkezli düşünce kuruluşu Chatham Housedan Haid Haide göre de Esadın ziyaretinin odak noktasını, Suriye ekonomisinin toparlanması için Çinin yapacağı yardımlar oluşturacak. Çinin 2017de Suriyeye 2 milyar dolarlık yatırım taahhüdünde bulunduğunu hatırlatan Haid, bu taahhütlerin henüz hayata geçmediğini, Kuşak ve Yol Girişimi kapsamında da şimdiye kadar Çinden önemli yatırımlar gelmediğini belirtti. Suriye, Çin öncülüğünde tarihî İpek Yolunu yeniden canlandırmak üzere hayata geçirilen Kuşak ve Yol Girişimine 2022 yılı Ocak ayında dahil olmuştu.
Ziyaret, Çinin Ortadoğudaki nüfuzunu belirgin bir şekilde artırdığı bir döneme de denk geldi. Esada karşı silahlı muhalefeti destekleyen Suudi Arabistan ile Esadın bölgedeki baş destekçisi İran arasında bu yıl Çinin arabuluculuğunda ilişkileri normalleştirmek için anlaşmaya varılmıştı. Ardından Arap dünyasında Suriyeye yönelik on yıllık izolasyon sona erdi, Mayıs ayında Suudi Arabistanda düzenlenen zirvede Suriye yeniden Arap Birliğine geri döndü.
