Azerbaycan, 30 yıldır krizin devam ettiği Dağlık Karabağa yönelik son operasyonunda Ermenistana karşı üstünlük sağladı. Bölgedeki Ermeni ayrılıkçı güçler, silahlarını bırakmayı kabul etti.
Moskovanın Kafkasyada zayıflayan konumu, Batının Azerbaycan ile olan enerji işbirliği ve Türkiyenin desteğinin Bakünün zaferinde etkili olduğu belirtiliyor.
AFP, Erivanın bölgede neden geri adım atmak zoruna kaldığını uzmanlara sordu.
Türkiyenin desteği ve Moskovanın Kafkasyada azalan etkisi
Doğu Dilleri ve Medeniyetleri Enstitüsünde (INALCO) emeritus profesör olan coğrafyacı Jean Radvanyi, petrol ve doğalgazdan elde edilen önemli gelirler sayesinde, Bakü, Türkiye gibi müttefiklerinin desteğiyle yeniden silahlanmak için durumdan faydalandı ve güç dengesi gelişmeye devam etti dedi.
Birinci ve ikinci Dağlık Karabağ savaşlarında Azerbaycanın Türkiyeden destek aldığını yazan AFP, Türk savunma bakanlığı yetkilisinin açıklamasını hatırlattı. Yetkili, Azerbaycanı desteklemek için askeri eğitim ve modernizasyon da dahil olmak üzere tüm araçları kullandığını ancak Bakünün Dağlık Karabağdaki askeri operasyonunda doğrudan bir rol oynamadığını kaydetti.
Rusyanın Şubat 2022de Ukraynada başlattığı savaştan sonra Kafkasyanın polisi olarak geleneksel rolünü sürdürmekte zorlandığını belirten ajans, Bakünün başarısının Moskovanın zayıflayan bölgesel konumunun bir sonucu olduğunu bildirdi.
Fransız Uluslararası ve Stratejik İlişkiler Enstitüsünden (IRIS) araştırmacı Lukas Aubin, SSCBnin çöküşünden bu yana Rusya bölgenin koruyucusu oldu ve bir tür statükoyu korudu, ancak Moskova Ukraynadaki çatışmaya odaklanmış durumda ve bu çatışma bitmiş gibi görünmüyor dedi.
Rusya, Azerbaycana çok daha bağımlı hale geldi
Rusyanın Azerbaycana çok daha bağımlı hale geldiği belirtilirken, Bakünün İran ve Rusya arasında bir koridor görevi görerek Ukraynadaki savaş için askeri malzeme transferine olanak sağladığı ve Rusyanın Batı yaptırımlarını aşmasını sağlayan ülkelerden biri olduğuna dikkat çekiliyor.
Moskovanın Ermenistana verdiği desteğin son yıllarda giderek azaldığını belirten AFP, 2018de seçilen Başbakan Nikol Paşinyanın Rusyadan uzaklaştığı ve güvenlik garantileri için Batıya yöneldiğini hatırlattı.
Paşinyan, Kasım 2022de Azerbaycanın da üyesi olduğu Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütünün (CSTO) zirvesinin sonuç bildirgesini imzalamayı reddetti. Bu, Ermenistanın Moskovanın ülkeye destek vermemesine karşı artan kızgınlığının bir göstergesiydi.
Güney Kafkasya uzmanı ve siyasi analist Laurent Leylekian, Paşinyan Batı yanlısı bir politika izliyor, başlangıçta böyle olması gerekmiyordu. Bu da Moskovayı rahatsız ediyor. Ermenistan, Dağlık Karabağdaki Ermeni azınlığı korumak için Putin hakkında tutuklama kararı çıkaran Uluslararası Ceza Mahkemesinin kuruluş anlaşmasını onayladı. diye konuştu.
Paşinyan, eylül başında Ermenistan Ukraynaya insani yardımda bulunacağını açıkladı ve ABD ile 11 Eylülde başlayan ortak bir askeri tatbikat yaptı.
Bunun üzerine Moskova, Ermenistan büyükelçisini çağırarak Erivana kınama mesajı gönderdi.
Batı oldukça iki yüzlü davrandı
Son gelişmelerle ilgili Batıdan bir açıklama gelmediğini hatırlatan ajans, burada da uluslararası ortam Azerbaycanın lehine işliyor. dedi.
Avrupa Birliği, ocak ayında Rusyaya olan bağımlılığı azaltmak için Bakü ile geniş kapsamlı bir doğal gaz ithalat anlaşması imzaladı.
Birkaç ay sonra Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Azerbaycandan gaz ithalatını iki katına çıkaracak yeni bir anlaşmayı duyurmak üzere Baküye gitti.
Le Mondeda yayınlanan bir makalede, elli kadar Fransız milletvekili ortak açıklamayla projeyi eleştirdi.
Bu noktada Batının politikalarını eleştiren emeritus profesör Radvanyi, Batı bu konuda her zaman oldukça ikiyüzlü davrandı, Ermenileri gerçekten desteklemek yerine Bakü ile gaz ve petrol pazarlığı yapmayı tercih etti şeklinde konuştu.
Ermenileri bekleyen ölüm ya da sürgün
Azerbaycanın Ermeni ayrılıkçılarla müzakerelere oldukça güçlü bir konumda gireceği belirtiliyor.
Karabağın ayrılıkçı Ermeni liderleri uzun zamandır bu bölgenin Azerbaycana ait olduğunu kabul etmeyi reddediyor diyen Radvanyiye göre sahadaki güç değişimi Dağlık Karabağ konusunda uzun süredir devam eden açmaza bir çözüm getirebilir.
Radvanyi, Umarım bu çözüm Karabağ Ermenilerinin statüsünü garanti altına alır dedi.
Leylekian da Dağlık Karabağ Ermenilerini ölüm ya da sürgün bekliyor çünkü Ermeni karşıtı ırkçı nefretin varoluş nedeni olduğu bir ülkede bir Ermeninin yaşaması imkansız şeklinde konuştu.
Cenevrede BM İnsan Hakları Konseyi önünde konuşan bir Ermeni büyükelçi, Dağlık Karabağda yaklaşan etnik temizlik konusunda uyarıda bulundu.
