DW Türkçede yer alan habere göre Rusyanın Avrupada Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşmasından (AKKA) resmen çekilmesinin ardından taraf olan NATO ülkeleri de Antlaşmayı askıya aldı. Soğuk Savaş dönemini sona erdiren temel anlaşmalardan biri olan AKKA, 1990 yılında aralarında Türkiyenin de bulunduğu dönemin 16 NATO üyesi ile 6 Varşova Paktı üyesi arasında imzalanmıştı. Rusya, Batılı ülkelerin Avrupada konvansiyonel silah ve mühimmata sınırlama getiren antlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle 2007de AKKAyı askıya almıştı.
Rusyanın AKKAdan geceyarısı itibarıyla resmen çekilmesinin ardından NATOdan kınama mesajı geldi. NATOnun başlıca siyasi karar alma organı olan Kuzey Atlantik Konseyinden yapılan açıklamada, Rusyanın son adımının, Avrupa-Atlantik güvenliğini sistematik bir şekilde aşındıran eylemlerinin son örneği olduğu belirtilerek Rusyanın kurallara dayalı uluslararası düzeni yıpratmayı sürdürdüğü kaydedildi.
Açıklamada, AKKAnın Avrupa-Atlantik güvenlik mimarisindeki kilit rolünü teyit etmekle birlikte Müttefik Taraf Devletlerin antlaşmaya bağlı kaldığı, Rusyanın bağlı kalmadığı bir durum sürdürülebilir olmayacaktır. Bunun sonucu olarak Müttefik Taraf Devletler AKKA Antlaşmasının işleyişini, gerekli olduğu müddetçe, hakları ve uluslararası hukuk uyarınca askıya almaktadır. Bu, tüm NATO müttefiklerince tamamen desteklenen bir karardır denildi.
Türk Dışişleri: Tüm taraflarla teması sürdüreceğiz
Türk Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da Rusyanın kararının üzüntüyle karşılandığı belirtilerek Rusya’nın AKKA’dan çekilme kararının 7 Kasım 2023de yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, diğer taraf devletlerce Antlaşmanın anlamlı bir şekilde uygulanması maalesef fiilen imkansız hale gelmiştir. Ülkemiz, bu koşullar altında, NATO Müttefiki diğer AKKA taraf devletleriyle birlikte Antlaşma’nın uygulamasını gerek duyulacak bir süre için askıya almak durumunda kalmıştır denildi.
Bu kararın özünde geri alınabilir nitelikte olduğuna işaret edilen açıklamada, Kanat rejimi dahil alt bölgesel sistemiyle ve sayısal sınırlamalarla askeri kuvvetler arasında denge, şeffaflık ve öngörülebilirlik sağlayan hukuki bağlayıcı nitelikteki AKKAnın temellerine ve esas ilkelerine duyulan ihtiyaç devam etmektedir. Önümüzdeki süreçte Avrupa güvenlik mimarisinde ihtiyaç duyulabilecek güncelleme, ancak bu temeller üzerine inşa edilebilecektir. Bu itibarla konuya ilişkin temaslarımızı ilgili tüm taraflarla sürdüreceğiz ifadelerine yer verildi.
ABD: NATOnun savunma kapasitesi artacak
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ise AKKA Antlaşmasından kaynaklı yükümlülüklerin askıya alınmasının askerî planlama, intikal ve tatbikatları etkileyen sınırlamaları ortadan kaldırarak NATOnun caydırıcılık ve savunma kapasitesini güçlendireceğini söyledi.
NATO verilerine göre müttefik ülkeler AKKA uyarınca, aralarında tank, top ve savaş helikopterlerinin de bulunduğu 100 bin parça silah ve mühimmatı imha etti.
Almanya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada da müttefiklerin antlaşmadan çekilmediğine vurgu yapılarak Rusyanın tutumunda kökten bir değişiklik durumunda AKKAnın yeniden yürürlüğe sokulmasının hala mümkün olduğu kaydedildi. Açıklamada, Almanyanın Antlaşmada silah sistemleri için öngörülen ulusal limitlere bağlı kalmayı sürdürmek istediği de kaydedildi.
