Almanyada hazırlanan rapora göre, yaptırım uygulanan ürünlerin yüzde 13ü Rusyaya Türkiyeden gidiyorFotoğraf: ALEXANDER NEMENOV/AFP
Alman Ekonomi Bakanlığının siparişi üzerine hazırlanan bir raporda, Rusya yaptırımlarının delinmesinde Türkiyenin rolüne dikkat çekildi.
Münih Üniversitesine bağlı Leibniz Ekonomi Araştırmaları Enstitüsünün (ifo) raporuna göre, Avrupa Birliğinin (AB) yaptırım uyguladığı birçok ürün Türkiyenin de aralarında bulunduğu üçüncü ülkeler tarafından Rusyaya ihraç ediliyor. Türkiye, yaptırım uygulanan ürünlerin Rusyaya ihracatında Çinden sonra ikinci sırada yer alıyor.
Rapora göre Batılı ülkeler tarafından yaptırıma tabi olmasına rağmen Rusyaya ihraç edilen ürünlerin yüzde 13ü Türkiye üzerinden gidiyor. Raporda bu oranın, Ukrayna savaşı öncesindeki 2021 yılında yüzde 3 civarında olduğuna yer verildi.
Rapora göre, yaptırım uygulanan ürünlerin yüzde 61i ise Rusyaya Çinden ithal ediliyor. 2021 yılında bu ürünlerin ithalatında Çinin payı yüzde 35 olmuştu.
Yaptırıma tabi olan ürünlerin yüzde 1i ise Ermenistandan Rusyaya ihraç ediliyor. Raporda, savaşın başlamasından sonraki dönemde ABden Ermenistana ihracatın iki katına çıktığı belirtiliyor.
Ifo Uluslararası Ekonomi Merkezi Müdür Yardımcısı Feodora Teti, Çinden Rusyaya yapılan ihracatın artması, kısmen yerli üretimin güçlenmesiyle açıklanabilir. Ancak Türkiye ve Ermenistandan Rusyaya yapılan ihracattaki ani ve güçlü artış, yaptırımların aşıldığı şüphesini artırıyor değerlendirmesini yaptı.
Türkiyenin Moskova Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliğinin 2023 yılı raporuna göre, Türkiyenin Rusyaya ihracatı 2021 yılında 5,8 milyar dolar, 2022 yılında ise yüzde 61,8lik bir artışla 9,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde, Türkiyenin toplam ihracatı içerisinde sekizinci sırada yer alan Rusyanın payı ise yüzde 3,7 olarak kaydedildi.
ABden Rusyaya ihracat düştü
Alman Ekonomi Bakanlığı için hazırlanan raporda, ABden Rusyaya ihracatın Ukrayna savaşının başlamasından bu yana savaş öncesindeki döneme kıyasla yüzde 37 düştüğüne de yer verildi.
Feodora Teti, ihracat hacminin hâlâ yüksek olmasında, ABden Rusyaya gönderilen ürünlerin sadece yüzde 32sine yaptırım uygulanmasının rol oynadığını belirtti. Teti, Lüks ürünlerde, örneğin Rusyaya şampanya ihracatına yaptırım uygulanırken, prosecco için uygulanmıyor dedi.
