ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin (ortada), Genelkurmay Başkanı General Mark Milley (solda) ve ABD Merkez Kuvvetleri (CENTCOM) Komutanı General Kenneth McKenzie (sağda) Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu önünde
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin (ortada), Genelkurmay Başkanı General Mark Milley (solda) ve ABD Merkez Kuvvetleri (CENTCOM) Komutanı General Kenneth McKenzie (sağda) Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu önünde
Austin, verdiği ifadede, Bizim ve ortaklarımızın eğittiği Afgan ordusunun birçok yerde tek bir kurşun atmadan eriyip gitmesi hepimiz için sürpriz oldu. Bunun aksini söylemek dürüstlük olmaz dedi.
Austin, Salı günü Senato Silahlı Hizmetler Komisyonu, Çarşamba günü de Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komisyonunda Afganistan savaşının kaos içinde bitirilmesiyle ilgili olarak son zamanların en hararetli tartışmalarının beklendiği oturumlarda ifade veriyor.
Komisyonlardaki Cumhuriyetçi Partili üyeler, oturumlarda, Başkan Joe Biden yönetiminin 20 yıl süren Afganistan savaşının sonunda attığı ve yanlış olduğuna inandıkları adımlara odaklanıyor.
İki hafta önce de Dışişleri Bakanı Antony Blinken, kimilerinin yaptığı istifa çağrılarına rağmen Kongrede verdiği ifadelerde Biden yönetiminin Afganistandan çekilme politikasını kararlı bir biçimde savunmuştu.
Bidenın Afgan savaşının dramatik bir biçimde kaybedilmesi ve Amerikanın Afganistandan çekilmesi sırasında yaşanan karmaşa nedeniyle başkanlık döneminin en ağır kriziyle karşı karşıya kalması, dış siyasetteki ustalığının da sorgulanmasına yol açtı.
Senato Silahlı Hizmetler Komisyonunun Cumhuriyetçi Partili kıdemli üyesi James Inhofe, Biden yönetimini suçladı ve Bidenın askeri liderlerin tavsiyelerini gözardı ettiğini, çekilme süresi sonrasında çok sayıda Amerikan vatandaşını Afganistanda bıraktığını söyledi. Inhofe, Hepimiz, Başkanın kendi elleriyle yarattığı dehşete tanıklık ettik ifadesini kullandı.
ABD Genelkurmay Başkanı General Mark Milley de aynı oturumda ifade verdi. General Milley de Savunma Bakanı Austin gibi Talebanın Afganistanı bu kadar hızlı bir şekilde ele geçirmesini tahmin edemediklerini söyledi. Ancak Milley, ordunun, ABDnin herhangi bir şarta bağlı olmadan hızlandırılmış bir biçimde Afganistandan çıkmasının Afgan ordusu ve hükümetinin çöküşünü beraberinde getirebileceği şeklinde 2020nin sonundan beri uyarıda bulunduğunun da altını çizdi.
Milley, Bu uyarı bir yıl önceydi. Benim değerlendirmem bu süre içinde tutarlılığını korudu dedi.
Çin Genelkurmay Başkanıyla telefon görüşmelerini ısrarla savundu
Milley, Çin Genelkurmay Başkanıyla yaptığı ve bazı Cumhuriyetçi Partililerin istifasını istemesine yol açtığı telefon görüşmelerini kararlı bir biçimde savundu ve amacının, otoriteyi eline geçirmek değil, Pekinle olan gerginlikleri gidermek olduğunu kaydetti.
Milley, Senato Silahlı Hizmetler Komisyonunda verdiği ifade sırasında ilk kez Çin Genelkurmay Başkanı Li Zuochengle 30 Ekim 2020 ve 8 Ocak 2021de yaptığı gizli telefon görüşmelerini savundu. Kamuoyunun görüşmelerle ilgili bilgisi, Washington Post gazetesi yazarları Bob Woodward ve Robert Costanın birlikte kaleme aldıkları Peril (Tehlike) adlı kitap sayesinde oldu.
Kitapta, Pekin hükümetinin eski Başkan Donald Trumpın 3 Kasım 2020 başkanlık seçimlerini kaybetmesiyle birlikte Çine savaş açma olasılığından kaygılanmasından söz ediliyor.
Genelkurmay Başkanı Milley, telefon görüşmelerinin gizli olduğu iddiasını reddetti ve görüşmelerin ABD hükümetiyle eşgüdümlü olarak yapıldığını söyledi.
Milley, Başkan Trumpın Çinlilere saldırma niyeti olmadığından eminim. Başkanlık talimatlarını yerine getirmek, benim yükümlülüğümdür. Mesajım tutarlıydı: sakin ol, kararlı ol, gerginliği düşür. Size saldırmayacağız dedim ifadelerini kullandı.
Başkan Biden, telefon görüşmelerinin yarattığı tartışma boyunca Milleyi savundu ve Genelkurmay Başkanına güveninin tam olduğunu söyledi.
General Milley, eski Başkan Trump yandaşlarının ABD Kongresine baskın düzenlemesinden iki gün sonra, 8 Ocak 2021de Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosiyle konuştuğunu kabul etti. Washington Post gazetesine göre Pelosi, görüşme sırasında Milleyye, dengesiz bir başkanın nükleer saldırı düzenlemesini engellemek için ne gibi tedbirler bulunduğunu sordu.
Milley, Kongredeki ifadesinde Pelosinin 8 Ocaktaki görüşmelerinde Trumpın hamlelerinin kazara bir nükleer füze saldırısıyla sonuçlanıp sonuçlanamayacağını sorduğunu söyledi. Pelosiye tedbirlerin varlığından bahsettiğini kaydeden Milley, ABD Başkanının akıl sağlığıyla ilgili değerlendirme yapabilecek yeterliliğe sahip olmadığını belirtti.
Genelkurmay Başkanı, Senato Silahlı Hizmetler Komisyonuna, Süreci etkilemeye, yetkiyi elime geçirmeye ya da komuta zincirini bozmaya hiçbir zaman kalkışmadım dedi.
İHA operasyonu, intihar saldırısı
Savunma Bakanı Austin, 124 bin Afganı havayoluyla Afganistan dışına çıkaran Amerikalı personelden övgüyle söz etti. Tahliye operasyonları sırasında Kabil havalimanının dışında girişilen bombalı intihar saldırısı 13 ABD askerinin ve çok sayıda Afgan sivilin hayatını kaybetmesine yol açmıştı.
ABDnin Afganistandan çekilmesi konusunda, Kusursuz muydu? Elbette ki hayır diyerek ABDye ait askeri uçaklara tırmanmaya çalışan umutsuz Afganlara ve ABDnin son İHA saldırısında ölen sivillere işaret etti.
Genelkurmay Başkanı Milley de El Kaideyle bağlarını koparmayan Talebanın terör örgütü olmaya devam ettiğini söyledi ve El Kaidenin ABDye saldırma arzusuyla Afganistanda yeniden örgütlenmesinin son derece gerçek bir olasılık olduğu, hatta bunun bir yıldan az süre içinde bile hayata geçebileceği uyarısında bulundu.
Bu uyarının ABD Savunma Bakanlığının El Kaide ve IŞİDden kaynaklanan tehditleri takip etme ve elde ettiği her türlü istihbarat karşısında hızla harekete geçme becerisi konusunda bazı şüpheleri olan Cumhuriyetçi Kongre üyelerini tedirgin etmesi bekleniyor.
Ancak Bakan Austin, Biden yönetiminin El Kaide ve IŞİD gibi grupların gelecekte oluşturabileceği tehditlere karşı koyma planlarını savundu. Austin, bu planlar arasında İHA uçuşlarını ve ülke dışından gelecek komandoları saydı.
Austin, Ufuk ötesi operasyonlar zordur ama kesinlikle imkansız değildir. Bu operasyonlara destek veren istihbarat sadece sahadaki ABD askerlerinden değil, çeşitli kaynaklardan gelir dedi.
