Euronewste yer alan habere göre Birleşmiş Milletlerin en yüksek yargı organı Uluslarası Adalet Divanı (ICJ), Rusyanın Ukraynaya karşı açtığı savaşa gerekçe olarak gösterdiği soykırım iddiasını araştırmaya karar verdi.
Rusya, Ukrayna işgaline başlamadan önce Donetsk ve Luhansk bölgelerinde Rusça konuşan halka yönelik soykırım suçu işlendiğini öne sürdü. Rusya bu gerekçeyle Ukraynayı işgale başlarken Kiev yönetimi de Moskovayı Uluslarası Adalet Divanına şikayet ederek soykırım ile işgalin Birleşmiş Milletler (BM) Soykırım Sözleşmesi’ni ihlâl ettiği konularının araştırılmasını istedi.
Dava başvurusunu inceleyen mahkeme, Ukrayna’nın Rusya aleyhine açtığı soykırım davasını kısmen ele almaya karar verdiğini duyurdu.
Ukraynanın davası, hem Kievin hem de Moskovanın onayladığı 1948 Soykırım Sözleşmesine dayanıyor. Sözleşme, hükümlerine dayanan bir anlaşmazlığı olan ulusların bu anlaşmazlığı dünya mahkemesine götürebileceği hükmünü içeriyor. Rusya ortada bir ihtilaf olduğunu reddediyor, Ukrayna ise bunu kabul etmiyor.
Mahkeme Başkanı Joan E. Donoghue, Mevcut davada, Rusya Federasyonu kötü niyetle Ukraynanın soykırım yaptığını iddia etmiş ve davalının iddia ettiği gibi böyle bir bahaneyle Ukraynaya karşı bazı tedbirler almış olsa bile, bu kendi başına soykırım sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerin ihlalini teşkil etmeyecektir dedi.
Mahkeme ayrıca, Ukraynanın davasının diğer iki yönü olan Rusyanın işgalinin 1948 soykırım sözleşmesini ihlal ettiği ve Moskovanın Ukraynanın doğusundaki iki ayrılıkçı cumhuriyeti tanımasının da sözleşmenin ihlali anlamına geldiği iddiaları konusunda yargı yetkisine sahip olmadığını duyurdu.
Suçlamaları reddeden Moskova, geçen yıl mahkemenin Kievin iddialarının esasını incelemeden davayı düşürmesi gerektiğini savunmuştu.
Eylül ayındaki duruşmalarda Moskovanın hukuk ekibinin lideri Gennady Kuzmin, Ukraynanın davasını umutsuzca kusurlu ve bu mahkemenin uzun süredir devam eden içtihadıyla çelişkili olarak nitelendirdi.
Moskovanın hukuk ekibinin bir diğer üyesi Sienho Yee ise Eylül ayında yargıçlara Rusyanın Ukraynadaki askeri eylemlerini haklı göstermek için soykırım sözleşmesini kullanmadığını, bu eylemlerin kendi kaderini tayin hakkı ve (Rusyanın) doğal meşru müdafaa hakkına dayandığını söyledi.
Aynı duruşmalarda Ukrayna, Moskovayı işgalini durdurması için mahkemenin verdiği ara emri açıkça çiğnediği için kınadı.
Mahkeme Mart 2022de, savaşın ilk haftalarında hukuki süreç devam ederken Rusyaya Ukraynadaki askeri operasyonlarını durdurma emri vermişti.
