Amerikanın 5 Kasım seçimlerinde Demokrat aday ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve Cumhuriyetçi aday Donald Trump, kozlarını paylaşacak. BBC Türkçenin haberinde iki adayın farklı konulardaki politikaları karşılaştırıldı.
EKONOMİHarris iktidara geldiği ilk günden itibaren önceliğinin çalışan aileler için gıda ve barınma fiyatlarını düşürmek olacağını söylüyor.
Demokrat aday market alışverişinde fahiş fiyat uygulamasını yasaklamayı, ilk evini alacaklara destek vermeyi ve barınma sorununu çözmek için teşvikler sağlamayı taahhüt ediyor.
Trump enflasyonu bitirme ve Amerikayı yeniden uygun fiyatlı hale getirme sözü verdi.
Cumhuriyetçi aday faiz oranlarını düşürmeyi vadediyor, ancak ABD başkanlarının böyle bir yetkisi yok.
Trump ayrıca yasa dışı göçmenlerin sınır dışı edilmesiyle barınma sektörü üzerindeki baskının azalacağını da savunuyor.
KÜRTAJHarris kürtaj hakkını seçim kampanyasının ana unsurlarından biri haline getirdi. Üreme haklarının ülke genelinde garantiye alınması için mevzuat çıkarmayı savunuyor.
Trump son haftalarda konuyla ilgili tutarlı mesajlar vermekte zorlanıyor.
Başkanlık döneminde ABD Yüksek Mahkemesine atadığı üç hakim, 1973te kürtajı anayasal hak kabul eden Rove v. Wade adlı kararın iptal edilmesinde kilit rol oynadı.
GÖÇ
Harris, ülkenin güneyindeki sınır krizine yol açan sebepleri çözmekle görevlendirildi. Orta ve Güney Amerikadan ABDye göç akışını azaltmak adına yapılacak yatırımlar için milyarlarca dolar topladı.
2023 sonunda Meksikadan ABDye geçen göçmenlerin sayısı rekor kırdı, ancak o zamandan beri sayılarda azalma var. Harris, seçim kampanyasında göç konusundaki duruşunu sertleştirdi ve Californiada savcı olarak çalıştığı dönemde insan kaçakçılarıyla mücadele etme tecrübesini öne çıkardı.
Trump ise sınırdaki duvarı tamamlayarak ve güvenliği artırarak sınırı kapatmayı taahhüt ediyor. Ancak Harrisin de desteklediği ve iki partiden de destek alan sert bir sınır paketine oy vermemeleri için Cumhuriyetçi siyasetçilere çağrı yaptı.
Trump ayrıca yasa dışı göçmenlere yönelik ABD tarihinin en büyük sınır dışı etme programını uygulamayı taahhüt ediyor. BBCye konuşan uzmanlara göre bu vaat, hukuki engellere takılabilir.
VERGİLERHarris büyük şirketlere ve yılda 400 bin dolardan (13,6 milyar lira) fazla kazanan kişilere yönelik vergileri artırmak istiyor.
Harris ayrıca çocuklu ailelere vergi desteğinin genişletilmesi gibi aileler üzerindeki vergi yükünü hafifletecek yöntemler de duyurdu.
Trump trilyonlarca dolarlık vergi indirimleri getirmeyi öneriyor. Bunlar arasında 2017de çoğunlukla zenginlerin faydalandığı vergi indirimi programını genişletmek de var. Trump bunları ekonomik büyümeyi artırarak ve ithalat üzerindeki vergileri artırarak fonlamayı planlıyor.
Analistlere göre iki adayın planı da ABDnin büyüyen bütçe açığını artıracak. Fakat, Trumpın planı daha çok artıracak.
DIŞ POLİTİKAHarris Ukraynayı ne kadar gerekiyorsa destekleme sözü verdi. Seçilirse 21. yüzyıl mücadelesini Çinin değil ABDnin kazanmasını sağlamayı taahhüt etti.
Yıllardır İsrailliler ve Filistinliler arasında iki devletli çözümü destekleyen Harris, Gazzedeki savaşın bitmesi için çağrı yaptı.
Trump ABDyi uluslararası siyasetten soyutlayacak bir dış politika izliyor ve Washingtonın dünyadaki çatışmalardan kendini ayrı tutmasını istiyor.
Cumhuriyetçi aday, Ukraynadaki savaşı Rusya ile müzakere ederek 24 saat içinde bitirme sözü verdi. Bu, demokratlar tarafından Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putini cesaretlendirici bir hamle olarak yorumlandı.
Trump kendini İsrailin sıkı destekçisi olarak konumlandırıyor, ancak Gazzedeki savaşı nasıl bitireceğine dair çok az şey söyledi.
Harris, İsrail ve Filistinliler arasında iki devletli çözümü destekliyor.
TİCARETHarris, Trumpın ithalata ek vergi getirme planını eleştirdi, bunun çalışan aileler için her haneye yılda 4 bin dolar (yaklaşık 136 bin lira) masraf çıkaracak bir ulusal vergi olduğunu söyledi. İthalatın vergilendirilmesi konusunda Harrisin daha kısıtlı bir yaklaşım benimsemesi bekleniyor.
Trump ek vergileri seçim kampanyasının ana unsurlarından biri haline getirdi. Çoğunlukla ithal ürünlere yüzde 10-20 bandında yeni vergiler getireceğini söylüyor. Çinden gelen ürünlerdense çok daha fazla vergi almayı planlıyor.
Trump ithalata ek vergiler getirmek istiyor.
İKLİMHarris, başkan yardımcısı olarak Enflasyonu Düşürme Yasasının geçmesine yardım etti. Bu sayede yenilenebilir enerji, elektrikli araçlar için kredi ve iade programlarına milyarlarca dolarlık fon sağlandı.
Ancak hidrolik kırma olarak bilinen kaya gazı ve petrolü çıkarma yöntemine karşı uzun süredir olan karşı duruşunu değiştirdi. Çevreciler, zararlı olduğunu söyledikleri bu yönteme karşı çıkıyor.
Trump ise Beyaz Saraydayken enerji tesisleri ve araçların karbondioksit salımını kısıtlama gibi yüzlerce çevre koruma yasasını iptal etti.
Cumhuriyetçi aday, seçilirse Kuzey Kutbundaki petrol arama faaliyetlerini artırma sözü verdi ve elektrikli araçları eleştirdi.
SAĞLIKHarris, eczaneden alınan ilaçların fiyatını düşüren ve insülin fiyatlarını 35 dolar (yaklaşık bin 100 lira) ile sınırlayan Beyaz Saray yönetiminin bir parçası.
Trump, Uygun Fiyatlı Bakım Yasası olarak bilinen ve milyonlarca insanın sağlık sigortası sahibi olmasını sağlayan yasayı kaldırmak için başkanlık döneminde verdiği mücadeleyi tekrar etmeyeceğini söyledi.
Vergi mükelleflerinin fonladığı üreme sağlığı tedavileri için çağrıda bulundu, ancak Kongredeki Cumhuriyetçiler buna karşı çıkabilir.
SUÇHarris, kendi savcılık geçmişiyle Trumpın hüküm giymiş bir suçlu olmasını karşılaştırmaya çalışıyor.
Trump ise uyuşturucu çetelerini yok etme, çete şiddetini bitirme ve suçla dolup taştığını iddia ettiği Demokratların yönettiği şehirleri yeniden inşa etme sözü veriyor.
