Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius bugünlerde hayli gergin. Zira Almanyadaki çeşitli televizyon programlarında, Avrupanın nükleer silahlanması konusunun son günlerde sıkça ele alınmasından pek hoşnut değil. Bakan, ARD televizyonuna verdiği son mülakatta, Nükleer savunma kalkanını tartışmak için hiçbir neden yok, diyor.
ABD Başkanlık koltuğuna yeniden oturmak isteyen Donald Trump, birkaç gün önce yaptığı açıklamada, seçimleri kazanması halinde NATO ülkelerine askerî desteğe son vereceğini duyurdu. NATOnun savunma taahhüdünü iptal etmekle tehdit eden Cumhuriyetçi politikacı, Savunmaya yeterince yatırım yapmayanların, ülkelerini savunmaları da gerekmeyecektir, dedi ve ekledi: Hatta Rusyayı, ne halt etmek istiyorlarsa onu yapmaları için cesaretlendireceğim!
Mütekabiliyet ilkesine dayanan NATO Antlaşmasının meşhur 5inci maddesi şöyle der: Eğer bir üye ülke saldırıya uğrarsa, bu fiilen NATOnun bütününe yapılmış bir saldırıdır. Bu durumda İttifak üyeleri, NATO topraklarının güvenliğini sağlamak için gerekli tedbirleri almak zorunda kalacaklardır. Buna silahlı güç kullanımı da dahildir.
Avrupa Parlamentosu Başkan Yardımcısı Katarina Barley (SPD), Trumpın açıklamaları nedeniyle ABDnin Avrupaya yönelik nükleer savunma kalkanının güvenilirliği konusunda şüphelerini dile getirdi. Barley, ABnin kendi nükleer silahlarını edinmeyi düşünmesi gerektiğini belirtti. Almanya Maliye Bakanı Christian Lindner (FDP) ise Avrupanın nükleer güçleri İngiltere ve Fransa ile daha yakın iş birliğinden yana. Bu ülkeler, ABD ile birlikte, nispeten az sayıda da olsa nükleer silaha sahip tek NATO ülkeleri.
Peki ABnin kendi nükleer gücü olmalı mı? NATO ve Almanya Savunma Bakanlığında çeşitli görevlerde bulunmuş olan Alman Dış Politika Cemiyeti (DGAP) yetkilisi Karl-Heinz Kamp, DWye yaptığı açıklamada, bunun tamamen ütopik bir yaklaşım olduğunu söylüyor: AB, henüz askerî bir güç bile değil. Ortak silahlı kuvvetlerimiz yok. Ortak bir hükümetimiz yok. Oysa tüm bunlar, Avrupada bir nükleer güç için ön koşul niteliğinde. Bu nükleer silahlara karar veren bir başkanımız, bir liderimiz olmalı. Tüm bunlara sahip olmadığımız sürece, bu düşünceler tamamen hayali olacaktır.
Koruyucu güç ABD
Öngörülebilir gelecekte ortak bir Avrupa savunması olmayacağına inanan Kamp, Doğu Avrupa ülkeleri bunu hiç istemiyor. Diyorlar ki: Rusyanın Ukraynaya karşı savaşında Amerikalılar olmasaydı, bizim halimiz ne olurdu? diyor.
Kiel Üniversitesi Güvenlik Politikaları Enstitüsü Profesörü Maximilian Terhalle ise Tagesspiegel gazetesine verdiği bir röportajda şöyle konuştu: Trump kazanırsa ve Avrupa buna hazırlıksız olursa, inandırıcı bir caydırıcılık eksikliği nedeniyle şantaja açık hale gelecektir. Avrupa, kendini güçlü bir şekilde ve gerekiyorsa nükleer silahlarla donatmalıdır.
Almanyadaki nükleer silahlar
Soğuk Savaş sırasında (1947-1991) ABD, Sovyetler Birliğini saldırıdan caydırmak için Batı Avrupayı büyük ölçekte nükleer silahlarla donattı. Sovyetler Birliğinin çöküşünden sonra ABD, bu nükleer bombaların çoğunu geri çekti. Tahminen 180 nükleer silah halen İtalya, Türkiye, Belçika, Hollanda ve Almanyada depolanıyor. Kendi nükleer silahlarına sahibi olmayan ülkelerin, ABDnin nükleer silahlarına ev sahipliği yapmasına nükleer paylaşım modeli adı veriliyor.
Uzmanlar, ABDye ait 20 kadar nükleer silahın Almanyanın batısındaki Rheinland-Pfalz eyaletinde bulunan Büchel kasabasında depolandığını tahmin ediyor. DGAP uzmanı Kamp, Ancak bu silahlar üzerinde karar verme yetkisi yalnızca ABD Başkanına ait diyor.
Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, Donald Trumpın seçim kampanyası sırasındaki açıklamalarını eleştiriyor ve bunun, ABDdeki genel görüşü yansıtmadığına inanıyor: Amerika Birleşik Devletlerindeki sorumluların çoğunun, Avrupadaki transatlantik ortaklarının NATO açısından ne kadar değerli olduğunu bildiklerinden eminim.
Savunma uzmanı Karl-Heinz Kamp da Trumpın tehdidini temkinli bir iyimserlikle karşılıyor: Trump NATOya belki önemli ölçüde zarar verebilir ama onu tümüyle yok edemez. Onlarca yıllık transatlantik ilişkileri bir görev döneminde ortadan kaldıramazsınız.
