Brükselde nöbet değişimi gerçekleşti. Avrupa Birliği Konseyinin görevden ayrılan başkanı Charles Michel, bayrağı (ya da bu durumda çanı) halefi Antonio Costaya devretti. Cuma günü düzenlenen törende, zorluklar karşısında siyasi birlik çağrısı damgasını vurdu.
Michel, Gerçekten vatansever olmanın tek yolu egemenliği sağlamak ve ortak bir Avrupa inşa etmektir. Çünkü kıtamızda güvenlik, istikrar ve barışı ancak birlikte savunabiliriz. Paylaşılan refahı, ekonomik büyümeyi ve iklim dönüşümünü ancak birlikte başarabiliriz dedi.
Birlik, Avrupa Birliğinin can damarıdır.
Portekizin eski başbakanı olan Costa, Ursula von der Leyenin Avrupa Komisyonu liderliğinin başlangıcına denk gelen 1 Aralıkta göreve başlayacak. Costanın görev süresi bir defaya mahsus olmak üzere iki buçuk yıl daha uzatılabilecek.
Von der Leyen ve Michelin Türkiyede 2021 yılında yaşanan sandalye krizine kadar uzanan soğuk bir ilişkileri var. Üst düzey bir AB yetkilisi Costanın bu dönemi kapatmayı ve von der Leyen ile yakın çalışarak birbirlerinin eylemlerini güçlendirmeyi amaçladığını söyledi.
AB Konseyi Başkanı olarak Costa, liderlerin bloğun geleceğine ilişkin siyasi gündemi belirlediği AB zirvelerini hazırlayacak ve yönetecek. Yürütme yetkisi bulunmayan bu pozisyon büyük ölçüde temsil ve koordinasyonu amaçlıyor.
Yeni başkan konuşmasında kendisini köprü kurucu olarak tanımladı ve üye devletler arasında sıkça ve çok sayıda görülen görüş ayrılıklarının bir sorun olarak ele alınmak yerine saygı gösterilmesi gerektiğini savundu.
Costa, 27 farklı tarihimiz ve kültürümüz var ve dünyaya farklı coğrafi konumlardan bakıyoruz. Bu çeşitlilik son derece doğaldır. Bizi zenginleştiriyor ve aslında bunu kullanabiliriz. Bu Avrupanın gücüdür, dedi.
Avrupa Politika Merkezinin (EPC) başkan yardımcısı Janis A. Emmanouilidis, Costanın görüşlerini açık bir şekilde dile getirirken tüm liderleri aynı noktada tutacağını düşünüyor.
Euronewse konuşan Emmanouilidis, Costa uzlaşmaya çalışacak, fikir birliğine varacak - umarım uzlaşır - en düşük ortak paydada değil, çünkü Avrupanın şu anda ihtiyacı olan şey bu değil, dedi.
Costa göreve geldiğinde, Komisyonun ilk başkan yardımcısı Teresa Ribera ile birlikte Brükseldeki sosyalist ailenin en önde gelen ismi olacak. Sosyalistler için bu iki atama, blok sağa kaymaya devam ederken belirli bir derecede etkiyi sürdürmek için hayati önem taşıyor.
Antonio Costanın gündemi
Costanın en önemli öncelikleri arasında Ukraynaya destek, savunma politikası, rekabet gücü, göç yönetimi ve AB bütçesinin reformu yer alacak ki bunlar von der Leyenin ikinci dönem başkanlığı için de altını çizdiği konular.
Costa, cuma günü Barış teslimiyet anlamına gelemez. Barış saldırganlığı ödüllendirmemelidir. Ukraynada barış adil olmalıdır. Kalıcı olmalıdır. Uluslararası hukuka dayanmalıdır dedi. Bu savaş Avrupa topraklarında yaşanıyor ama söz konusu olan Birleşmiş Milletler Antlaşmasında yer alan evrensel ilkelerdir.
Liderler arasında oy birliğinin ilerleme kaydedilmesi için elzem olduğu hassas bir alan olan genişleme de özel ilgi odağı olacak.
Arnavutluk, Bosna Hersek, Gürcistan, Moldova, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Türkiye ve Ukrayna şu anda bloğa katılmaya aday ülkeler (Türkiyenin teklifi uzun süredir dondurulmuş durumda, Gürcistanınki ise askıya alınmış durumda).
Costa, katılım müzakerelerinin yapay zaman çizelgeleri olmadan ama aynı zamanda gereksiz engeller olmadan ilerlemesi gerektiğine inanıyor. Bu yaklaşım, her başvuru sahibinin kaydettiği ilerlemeyi değerlendiren Komisyonun onaylamayı reddettiği genişleme için 2030 son tarihini belirleyen Charles Michelin yaklaşımından bir sapmaya işaret ediyor.
Batı Balkanlar ve Doğu komşularımıza yönelik genişleme barış, güvenlik ve refah için güçlü bir araç ve jeopolitik bir zorunluluktur, dedi.
Michelden farklı olarak Costa, AB zirvelerinin iki gün yerine sadece bir gün sürmesini ve sonuç bildirgelerinin hazırlanmasının, bütçe gibi çok önemli tartışmalar için imkansız olsa bile, liderler masaya oturana kadar tamamlanmasını istiyor.
Üst düzey AB yetkilisi, yeni başkanın ayrıca Brükselin gri kurumsal alanının dışında gayrı resmi zirveler düzenleyerek liderlerin gündemdeki en önemli konuları karar alma baskısı olmadan ele almalarını sağlamak istediğini söyledi. İlki, 3 Şubatta gerçekleşecek ve NATO Genel Sekreteri Mark Ruttenin de katılacağı savunma konusuna ayrılacak.
Yetkili, Bu zirveler fikirlerin belirli bir yöne doğru yakınlaşmasını sağlayacak dedi.
Babası yarısı Fransız Mozambikli yarı Hintli olan Costa, bloğun tarihinde üst düzey bir görevde bulunan ilk siyahi kişi.
