BBCnin özel araştırması, 250 IŞİD militanı ve ailelerinin, ABD-İngiltere öncülüğündeki koalisyon ile Suriye Demokratik Güçlerinin (SDG) ortak operasyonuyla Rakkadan güvenli bir şekilde tahliye edildiğini ortaya koydu.
BBC muhabirleri Quentin Sommerville ve Riam Dalatinin haberine göre tahliyeler, Halk Savunma Birliklerinin (YPG) ana gövdesini oluşturduğu ABD destekli SDGnin, Rakkayı IŞİDin elinden aldığı geçen ay gerçekleşti.
Tahliye edilen IŞİDliler arasında, örgütün önde gelen militanlarının yanı sıra çok sayıda yabancı savaşçı da vardı.
Rakkadan tahliye edilen militanların bir kısmı Suriye geneline dağılırken, aralarından bazılarının da Türkiyeye gittiği ortaya çıktı.
Tahliye edilen 250 IŞİD militanı, Rakkanın ABD destekli milisler tarafından ele geçirilmesinden önce yüzlerce araçlı konvoyla şehirden ayrılan ve çoğu IŞİD militanlarının ailelerinden oluşan 4 bin kişi arasında yer alıyordu.
BBCnin haberine göre onlarca yabancı IŞİD savaşçısı da silah ve cephane yüklü 10 kamyonla Rakkadan ayrıldı.
Haberde kamyon şoförü Ebu Fevzi ve arkadaşlarının tanıklıklarına yer veriliyor.
Şoförler, 12 Ekimde SDGnin kendilerinden, Fırat Nehri kıyısındaki Tabka şehrinde savaştan kaçan sivil aileleri kuzeydeki bir kampa götürmelerini istediğini söylüyor.
Ancak konvoy bir araya geldiğinde kamyonlarda sivil aileler yerine IŞİD savaşçıları, savaşçıların aileleri ve tonlarca silah ile mühimmat olduğu ortaya çıkıyor.
Şoför Ebu Fevzi ve arkadaşlarına gizli tutmaları istenilen bu operasyon için de binlerce dolar ödeneceği sözü veriliyor.
IŞİD savaşçılarının Rakkadan kaçırılması anlaşması yerel yetkililer tarafından yapıldı. Rakkada dört ay süren çatışmaların sonunda anlaşmaya varıldı.
Amaç, çatışmalara son vermek, IŞİDe karşı çıkan daha fazla Arap ve Kürdün hayatını kaybetmesini önlemekti.
Ama aynı zamanda, yüzlerce IŞİD militanının da şehirden kaçması sağlandı.
KOALİSYON İTİRAF ETMEDİ
Anlaşmaya varıldığı dönemde ne ABD ve İngiltere öncülüğündeki koalisyon, ne de koalisyonun desteklediği SDG anlaşmadaki rollerini itiraf etmek istemedi.
Militanların Suriye geneline ve hatta Suriye sınırları dışına kaçmasını sağlayan Rakkanın bu kirli ve gizli sırrı dış dünyaya yönelik tehdidi de ortaya çıkarıyor.
Bu gizli sırrın dünyaya sızmaması için uğraşılsa da BBCnin ulaştığı kaynaklar bu anlaşmayı doğruluyor.
Habere kaynak olan isimlerin bir kısmı tahliye konvoyundaydı, bir kısmı konvoya tanıklık etti, bir kısmı da anlaşma müzakerelerine dahil olan isimlerdi.
Kamyon şoförlerinden Ebu Fevzi gördüklerini BBCye anlattı:
Rakkaya girdiğimiz andan itibaren korkmaya başladık. SDG ile birlikte girmemiz gerekiyordu ama yalnız başımıza girdik. Şehre girer girmez, üzerlerinde bomba yüklü intihar yelekleri ve silahları olan IŞİD savaşçıları gördük. Kamyonlarımıza bubi tuzakları kurdular. Anlaşmada ters giden bir şeyler olsaydı tüm konvoyu havaya uçuracaklardı. Çocuklarının ve eşlerinin üzerinde bile intihar yelekleri vardı.
Suriyeli Kürt birlikler medya mensuplarını Rakkadan uzaklaştırdı. IŞİDin kaleleri Rakkadan kaçışlarının görüntüleri televizyonda yayınlanamayacaktı.
SDG resmi açıklamalarında yalnızca birkaç savaşçının ayrıldığını, tahliye edilenlerin hepsinin bölge halkı olduğunu duyuruyordu.
Ancak BBCye konuşan bir kamyon şoförleri bunun doğru olmadığını söyledi.
BBC HERŞEYİ GÖRÜNTÜLEDİ
Bazı şoförleri kadın ve çocuklardan oluşan yaklaşık 4 bin kişiyi tahliye ettiklerini, Rakkaya girdiklerinde ise konvoylarında yüzleri kapalı IŞİD savaşçılarının da olduğunu kaydetti.
BBCnin ele geçirdiği gizli görüntü kayıtlarında kamyonlarda silahlı kişiler olduğu da görüldü.
Varılan anlaşmaya göre yalnızca bireysel silahlar taşınabilecekti ancak IŞİD militanları tahliye sırasında taşıyabildikleri kadar silahı ve cephaneyi de beraberinde götürdü.
Bir şoför, konvoyun altı yedi kilometre uzunluğunda olduğunu, 50 kamyon, 13 otobüs ve 100den fazla IŞİDe ait araçtan oluştuğunu söyledi.
IŞİDin yabancı savaşçıları da Rakkadan tahliye edilen militanlar arasındaydı.
(BBC IŞİDlilar otobüslerle taşınırken görüntülemeyi başarmıştı)
ABD TOPU SURİYELİLERE ATTI
BBCye konuşan bir şoför, Çok sayıda yabancı vardı. Fransa, Türkiye, Azerbaycan, Pakistan, Yemen, Suudi, Çin, Tunus, Mısır… dedi.
BBCnin araştırması üzerine ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyondan da anlaşmayla ilgili itiraf geldi.
Rakkadan 250 IŞİD militanı ve 3500 aile mensuplarının tahliyesine izin verilmişti.
Koalisyon sözcüsü Albay Ryan Dillon, Biz kimsenin ayrılmasını istemedik. Ama bu, sahadaki yerel liderler tarafından, onlarla ve onlar aracılığıyla yürütülen stratejimizin odağında olan, Suriyelilere kalmış bir mesele. Savaşan ve ölen onlar, operasyonlarla ilgili kararları onlar alıyor dedi.
Müzakerelerde Batılı bir yetkili de yer alıyordu ancak görüşmelere aktif olarak katılmadıkları belirtiliyor.
Albay Dillon, yalnızca dört yabancı IŞİD militanının Rakkadan tahliye edildiğini ve onların da şimdi SDGnin gözetiminde olduklarını söylüyor.
Koalisyon ayrıca, sahada personelleri olmadığını, konvoyların geçişini havadan denetlediklerini ifade ediyor.
DAHA BU HAFTA 20 IŞIDLİ AİLEYİ TÜRKİYEYE GEÇİRDİM
BBC ekibi insan kaçakçılarıyla da konuştu.
Türkiye-Suriye sınırındaki insan kaçakçısı İmad, Son birkaç haftada Rakkadan ayrılıp Türkiyeye gitmek isteyen çok sayıda aile oldu. Yalnızca bu hafta ben kendim 20 aileyi geçirdim. Çoğu yabancıydı ama Suriyeliler de vardı dedi.
İmad, kişi başına 600 dolar, aile başına da 1500 dolar ücret alıyor.
BBCye konuşan bir diğer insan kaçakçısı da son birkaç haftada çok sayıda ailenin geçtiğini söyledi.
Türkiyenin sınır kontrollerini sıklaştırmasıyla da insan kaçakçılarının da işi zorlaştı.
Bir kaçakçı Bazı bölgelerde merdiven kullanıyorduk, bazı bölgelerde nehri geçiyor, bazı bölgelerde de dik dağları geçiyorduk. Çok sefil bir durum diyor.
