NASA’nın sıradaki Ay görevi Artemis 1 ile başlayacak. Uzay ajansının şimdiye kadar ki en güçlü roketiyle desteklenen bu mürettebatsız yolculuk, insanlığın Ay’ı keşif serüvenine bir adım daha yaklaşmamızı sağlayacak. Üstelik roketin fırlatılış anını bulunduğunuz yerden canlı izleyebileceksiniz. Böylelikle 50 Yıl Sonra Ay’a dönüş için geri sayım yapılacak.
GELECEKTEKİ ARTEMİS GÖREVLERİNDEN NELER BEKLENİYOR?
1972 yılında gerçekleştirilen son Apollo görevinden beri Ay’a hiç insan gitmemişti. Sonraki aşamada Artemis III uzay göreviyle birlikte ise Dünya’nın tek doğal uydusuna ilk defa bir kadının ve siyahi bir insanın gönderilmesi amaçlanıyor. Gelecekteki uzay görevlerinde ise insanların Mars’a gönderilmesi hedefleniyor. Fakat şimdilik, uzaydaki keşif yolculuğumuzda yeni bir başlangıca tanıklık ediyoruz. Her şey yolunda giderse Artemis 1, NASA’nın ve gelecekteki uzay görevlerinde çalışacak astronotların Dünya atmosferinin ötesine yolculuk etmenin güçlükleriyle yüzleşmeye güzel biçimde hazırlanmalarını sağlayacak.
İNSAN YERİNE 3 MANKEN
Süper güçlü rokete Artemis 1 hiç insan taşımayacak. Mürettebat bulunmasa da Orion kapsülü üç yolcu taşıyacak: İnsan astronotların Ay yolculuklarında karşılaşacakları unsurları test edecek olan üç deney mankenini. Bu mankenlerden ilki, şimdiden biniş yapmış durumda. İsmi ise Moonikin Campos. Ay’ın uçuş güzergâhında ne kadar radyasyona maruz kalınacağını ölçen dedektörlerin yanısıra, yolculuğun ne kadar sarsıntılı geçeceğini test etmek için de ivme ölçerler ve titreşim sensörleri taşıyor. Fırlatıştan önce, kendisine iki sahte insan gövdesi daha katılacak ve bunlar da gelecekteki astronotların radyasyonu azaltmak üzere giyebileceği test yelekleriyle donatılmış olacak.
İKİ PELUŞ OYUNCAKTA YOLCU
NASA kapsüle ayrıca, mankenlerle beraber Ay’ın etrafında dolaşıp geri gelecek bir Snoopy peluşu ve Koyun Shaun oyuncağı da bindirecek. Bu oyuncaklar, roket uzayda iken uçarak yerçekimsiz ortamı gösterecekler. Bu roket, tıpkı 20 yıla aşkın süredir dünyanın yörüngesinde dönen International Space Station (ISS), uluslararası uzay istasyonu gibi Ay’ın yörüngesinde dönecek ve adeta gök cisimleri arasında bir dinlenme tesisi görevini görecek olan proje için çok önemli bir adım!
FIRLATMA ERTELENDİ
Öte yandan 29 Ağustosta yapılanması planan roketin fırlatılışı yaşanan teknik nedenlerler nedeniyle ertelendi. NASA’nın bir kaç ay önce de yakıt sızıntılarıyla ilgili sorunlar yaşadığını ve test uygulamalarının iptal edildiğini hatırlıyor olabilirsiniz. Fırlatma Direktörü, Artemis 1 fırlatma girişimini yaklaşık 8:34 EDTde durdurdu. Arızanın motor kanaması diye tabir edilen bir sorundan kaynaklağını açıkladı. Sorun üzerinde çalışılırken Artemis 1in lansmanı ertelendi. Ekipler veri toplamaya devam edecek ve bir sonraki fırlatma girişiminin zamanlaması hakkında kamuoyunu bilgilendirilecek
EYÜL VE KASIM AYI YENİ TARİH
Sonraki fırsatlar Eylül’ün sonunda veya Ekim’in başında gelecek. Bunlarda da başarıya ulaşılamazsa, Ekim’in sonlarında bazı günler var. NASA’da çalışanlar o kadar beklenmemesini ümit ediyor. Artemis, güneş enerjisini zayıflatabilecek kısmi bir Güneş tutulmasından kaçınmak zorunda kalabilir.
ARTEMİS 1’İN FIRLATILIŞI NASIL İZLENİR?
Uzay Fırlatma Sistemi’nin (veya NASA’nın tabiriyle “mega Ay roketinin”) üst kısmındaki Orion uzay aracıyla ilgili faaliyetler iki haftadır NASA Televizyonu‘ndan aktarılıyordu. Artemis 1 nihayet havalandığında, Ay’ın etrafında yaklaşık 42 gün sürmesi beklenen 2,1 milyon kilometrelik yolculuğu da başlamış olacak. Ana ziyaretçi kompleksine giriş bileti almak için artık çok geç olsa da, SLS roketinin göğe yükselişini NASA TV‘den, NASA’nın resmi canlı yayınından ya da NASA’nın mobil uygulamasından izleyebilirsiniz. İnternet üzerinden ücretsiz kayıt yaptırarak, ajansın Sanal Ziyaretçi programıyla gerçekleştireceği seyir partisinin ne zaman başlayacağını öğrenebilirsiniz; özellikle de hatıra olsun diye sanal bir pasaport almak istiyorsanız. (Ancak bu sanal pasaport resmi bir belge olmadığı gibi, uzaya erişim garantisi de sunmuyor. Pullar, başarılı geçen fırlatışın ardından kayıtlı kullanıcılara postayla gönderilecek.)
FIRLATIŞTAN SONRA: GELECEK VE AY
Artemis 1, başarılı olduğunu varsayarsak çok daha büyük bir listenin sadece ilk görevi olacak. İlk mürettebatlı Artemis 2 görevinin takvimi halen belli değil fakat mevcut planlara göre 2024 civarında fırlatılması düşünülüyor. Artemis 2, Apollo 8 gibi Ay’ın etrafında uçup Dünya’ya geri dönecek. Bunun sonrasında ise insanlar, 1972’den beri ilk defa Ay’a adım atacak.
Yararlanılan kaynak; Rahul Rao(Yaza)/Popular Science, Ozan Zaloğlu (Çeviri) ve NASA
