İngiliz gazeteleri 24 Haziran seçimlerine bugün de sayfalarında geniş yer ayırdı. Konuyla ilgili bir başyazı yayınlayan The Times gazetesi, Türkiyenin dönüm noktası: Erdoğan seçim zaferini yönetimini demokratikleştirmek için kullanmalı başlığını attı.
Makalede Türkiyenin son üç yılda üç parlamento ve bir cumhurbaşkanlığı seçiminin yanı sıra bir referandum ve bir de darbe girişimi yaşadığı hatırlatılırken önümüzdeki beş yılda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın yeni sistemde yetkilerinin arttığı ve tek adam yönetimi kurma isteği konusunda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putine benzetilmesinin şaşırtıcı olmadığı belirtildi.
Timesın başyazısı şöyle devam etti:
Avrupaya bir Putin yetiyor da artıyor. Türk lider elinde topladığı gücü nasıl kullanacağı konusundaki açık olmalı. Erdoğanın bundan sonra ne yapacağını sorgulamak gerek.
Türkiye son derece kutuplaşmış, ekonomisi kötüye gidiyor, 110 binden fazla kamu çalışanı darbe girişimi sonrası işlerinden atılmış ve özgür basın zorluklarla karşılaşıyor.
Erdoğanın erken seçim ilan etme nedenlerinden biri ekonomideki kötü gidişin AKPye olan desteği azaltacağından korkmasıydı.
ERDOĞAN ZAFERİN YATIRIMCIYA GÜVEN VERECEĞİNİ SANIYORSA YANILIYOR
Fakat Erdoğan yeniden seçilmesinin istikrar arayan yatırımcıya güven vereceğini düşünüyorsa yanılıyor. Orta vadede Türkiyeye yatırımcı çekmenin tek yolu ekonomik ve siyasi sistemin daha açık hale gelmesi.
Atamalar lidere sadakatteki abartı oranına göre değil liyakate göre yapılmalı. Hukukun üstünlüğü sağlanmalı, denge ve denetleme mekanizmaları anayasaya eklenmeli.
Erdoğanın önündeki ilk tercih net: Yetkinin paylaşılan ve hesabı verilen bir şey olduğunu kabul edecek veya Türkiyeyi içe kapatacak.
İkinci tercihi ise Batı ile Doğu arasında. İran ve Rusya, Batının liberal değerlerini eleştiren ülkeler olarak Türkiyeyi aralarında görmekten memnun. Üç ülke Suriyede kendilerine etki alanları yaratmayı hedeflemeye devam edecek.
RUSYA TÜRKİYEYİ NATODAN KOPARMAK İSTİYOR
Bu sırada Rusyanın bir amacı daha var: Türkiyeyi NATOdan koparmak. Erdoğanın Rusyadan silah almaya devam edip etmeyeceği niyetinin göstergesi olacak.
Türkiye şu anda önemli ama öngörülemez bir NATO üyesi. Batının Erdoğanın Avrupa güvenliğine yaptığı katkının, ABye gelmek isteyen milyonlarca Suriyeliye ev sahipliği yapmasının hakkını vermeli.
İngiltere de Türkiye ile ortak savaş jeti üretimine ve Türkiyeyi Batıya daha fazla bağlayabilecek diğer ortaklıklara devam etmeli.
Ülkesi için doğru kararı vermek Erdoğanın elinde. Buna olağanüstü hali kaldırarak ve kendisini eleştirenleri hapsetmek yerine onlarla diyaloga girerek başlayabilir. Kendine gerçekten güvenen bir lider kendini gerçeklikten soyutlama ihtiyacı hissetmez.
Gazetenin dünya haberleri sayfasının manşetinde de Türkiye vardı. Haberin başlığında Putin Erdoğanı Batıya karşı bir müttefik olarak kucaklıyor ifadeleri vardı.
Timesın Türkiye muhabiri Hannah Lucinda Smith, Erdoğanın balkon konuşması için Uzlaşma bekleyen Türkler hayal kırıklığına uğramış olabilir dedi.
ERDOĞANIN GERÇEK İDEOLOJİSİ PRAGMATİZM
Smithin analizinde şu ifadeler yer aldı:
Pek çok Türk Erdoğanın ülkeyi Suudi Arabistan veya İran gibi bir din devletine dönüştürmesinden endişe ediyor. Oysa Erdoğanın siyasi kariyerini yakından inceleyenler onun gerçek ideolojisinin pragmatizm olduğunu görecektir.
Erdoğan iktidarının ilk günlerinde seküler derin devleti geriletmek için daha liberal bir söylemle müttefikler edindi. Gücünü artırdıkça daha İslamcı bir ton takındı. Son üç yılda milliyetçilerin oylarına ihtiyaç duyduğu için tonunu ona göre değiştirdi. Bu yüzden şimdi MHP Erdoğanın politikalarını şekillendirebilir. Bu da pratikte Kürtlerle yeni bir barış süreci ihtimalinin daha da azalması demek.
Seçim sonuçları Guardian gazetesinin dünya haberleri sayfasının manşetindeydi.
Gazetenin tam sayfa yer ayırdığı seçimde Türkiye muhabiri Kareem Shaheen, şunları yazdı:
Erdoğan artık üst düzey yargıçları, seçimle gelmemiş başkan yardımcılarını ve kabine üyelerini neredeyse hiçbir Meclis denetimi olmadan atama gücüne sahip. Denge ve denetleme mekanizmaları neredeyse yok oldu.
AKP ve MHP Mecliste çoğunluğa sahip olsa da ittifakta çatlaklar oluşmaya başladı. Birlikte devam edip edemeyecekleri belirsiz.
Seçimde geniş çaplı usulsüzlük suçlaması olmadı ama seçimlerin kendisi Uluslararası Af Örgütünün korku iklimi olarak nitelediği bir ortamda gerçekleşti.
