Erdoğan, “Enflasyon, düşüşe girmiştir, girecektir.” dedi. ‘Faizin, enflasyonun sebebi olduğu’ yönündeki tezini tekrarladı. Faizlerin ve kurun da kademeli olarak düşeceğini söyledi. “Bu enflasyonun da düşüşünü getirir, enflasyon düşecek.” diye konuştu.
KaranlıktakiAydınlıkten Yusuf Derelinin haberine göre Erdoğan’ın, “Enflasyon düşüşe girmiştir.” sözünün gerçeklikle hiç bir ilgisi yok. Aksine Ocak ayının başında akaryakıt, doğalgaz ve elektrik fiyatlarına yapılan fahiş zamlar henüz raflara bile yansımadı. Dün gelen 52 kuruşluk zamla birlikte motorinin litre fiyatı 14 lira 30 kuruşu geçti. Yıl başından bu yana motorine gelen zam miktarı 2 lira 75 kuruş.
ERDOĞAN’IN RÜYASI VE GERÇEKLER ARASINDA UÇURUM VAR
Bank of America, dün yayımladığı bir araştırma raporunda Türkiye’de enflasyonun 2022 yılında ortalama yüzde 52,6 olacağını duyurdu. Yıl sonunda ise yüzde 40 seviyesinde gerçekleşeceği tahminini paylaştı. Bankaya göre kur korumalı TL mevduat hesabı ise mali olarak sürdürülebilir değil.
Goldman Sachs, geçtiğimiz haftalarda müşterilerine gönderdiği notta, Türkiye’de enflasyonun birinci çeyrekte yüzde 40 seviyesini aşacağını ve yılın büyük bölümünde o seviyede kalacağını tahmininde bulunmuştu.
İtalyan bankacılık devi Unicredit, yıl sonu enflasyonun yüzde 37 seviyesinde olacağını öngörmüştü. Dünyanın en büyük bankası JP Morgan da mayıs ayında enflasyonun yüzde 55’e ulaşmasını beklediğini açıklamıştı geçtiğimiz hafta.
İNADIN FATURASINI MİLLET ÖDÜYOR
Erdoğan, ‘faizin enflasyonun sebebi’ olduğu konusunda ısrarlı. Bu inat nedeniyle yüzde 19 olan politika faizi yüzde 14’de düşürüldü. Ağustos ayında politika faizi yüzde 19 iken, enflasyon yüzde 19,3’tü. Bugün politika faizi yüzde 14 ancak enflasyon düşmediği gibi yüzde 36’ya fırladı. Bu oranın TÜİK’in verisi olduğunu hatırlatmakta fayda var. Gerçek enflasyonun en iyi ihtimalle yüzde 60’ın üzerinde olduğu herkesin bildiği bir sır! ENAG’a göre ise yıllık enflasyon yüzde 82,8!
İKTİDAR MENSUPLARI HAYALİ BİR DÜNYADA YAŞIYOR
Tayyip Erdoğan, faizlerin düştüğünü söylüyor. Bu da doğru değil. Politika faizi yüzde 14’e düştü ancak onun dışındaki bütün faizler fırladı. İhtiyaç kredisinde faizler yüzde 30’un üzerinde. Taşıt kredisi 29 civarında seyrediyor. Ticari kredilerde faiz oranı yüzde 25, konut kredisi ise yüzde 19’larda. Bankalar TL mevduatlarına verdikleri faizi yüzde 21’e sabitlemiş durumda. Büyük meblağlar söz konusu olduğunda bu oran yüzde 25’i bile bulabiliyor.
KUR DÜŞECEK Mİ?
Tayyip Erdoğan’a göre kur da düşecek. Peki bu mümkün mü?
Merkez Bankası’nın verilerine göre 2021 Kasım sonu itibarıyla, 1 yıl veya daha az kalmış kısa vadeli dış borç stoku 167,5 milyar dolar. Türkiye’nin acilen dövize ihtiyacı var. İhracatçı firmalar döviz bulamıyor. Böyle bir ortamda döviz kuru nasıl düşecek? Enflasyonun yüzde 50’yi aşacağı beklenen bir ekonomide kuru nasıl tutacaksınız? Arka kapıdan yapılan müdahalelerle nereye kadar direneceksiniz ve bu ne kadar sürdürülebilir bir politika?
Bu arada ABD 10 yıllık devlet tahvili faizi yüzde 1.86 ile son 2 yılın en yüksek seviyesine yükseldi. FED’in en az 4 kez faiz arttıracağı beklentisi arttı. FED’den 50 baz puanlık bir faiz artışı bekleniyor.
FAİZ İNDİ, KUR FIRLADI, ENFLASYON TAVAN YAPTI
Neredeyse bütün merkez bankalarının küresel enflasyon nedeniyle faiz artırdığı bir dönemde TCMB faiz indirdi. Sonuç; kur fırladı, enflasyon kontrolden çıktı, halk daha da fakirleşti. Geçişgenlik arttı. Kurdaki en küçük oynamalar artık anlık olarak fiyatlara yansıtılıyor.
STANDARD CHARTERED BANK, DOLAR TAHMİNİNİ GÜNCELLEDİ
İngiltere merkezli Standard Chartered Bank, 2022 ve 2023 için dolar/TL tahminini güncelledi. Banka, yayımladığı bir araştırma raporunda heterodoks para politikasının yüzde 36’lık yüksek enflasyon ile birleşince Türk lirası için yapısal kırılma yarattığını ve 2022 yıl sonu dolar tahminlerini 12 seviyesinden 20’ye çıkardıklarını söyledi. Bankanın 2023 yıl sonu dolar/TL tahmini ise 28 lira.
KUR DENGELENDİ Mİ?
Kurdaki aşırı oynaklık müdahalelerle azaldı. Ancak bu Erdoğan’ın iddia ettiği gibi kurda dengenin sağlandığı anlamına gelmiyor. Enflasyon yüzde 70’lerde. Politika faizi ise yüzde 14. Reel faiz eksi 50’nin bile üzerinde. TÜİK’in enflasyon verisi bile dikkate alınsa eksi reel faiz yüzde 22. Faiz ve enflasyon dengeye gelmeden kur nasıl dengelenecek?
Rejim yine havanda su dövüyor…
