Türk asıllı Amerikan vatandaşı Serkan Gölge, Türkiye’deki darbe girişiminin ardından 4 yıl boyunca Türkiye’de haksız yere hapiste tutuldu. 40 yaşındaki bilim adamı, aralarında husumet bulunan bir akrabalarının şikayeti sonucu “ajan ve terörist” olduğu iddiasıyla tutuklanmıştı. Tüm hapis hayatını tek başına hücrede geçiren Gölge, geçtiğimiz aylarda serbest bırakılmıştı. Şimdi tekrar Houston şehrindeki evine dönen Gölge, bu hafta başında da işine yeniden başladı.
Gölge, 4 yıl önce gerçekleşen darbe girişiminin yıl dönümünde yaşadıklarını Amerikan Fox Haber televizyonuna anlattı.
Amerikan Havacılık ve Uzay Kurumu NASA’da çalışan 40 yaşındaki bilim insanı, yaz tatili için gittiği Türkiye’de darbe girişimi sonrasında tutuklanmıştı. Türkiye’de bir cezaevinde yıllarca tek başına tutulan Gölge’nin serbest bırakılması için ABD Başkanı Donald Trump devreye girmişti. ABD’li yetkililer, Gölge’nin Ankara’nın ABD’ye karşı pazarlık kozu olarak tutulduğunu açıklamıştı.
Temmuz ayı başlarında başlarında Houston’daki evine dönen Gölge, ABD’de yaşanan sorunlara karşı ülkedeki özgürlük ortamının önemine dikkat çekti: “ABD’de çok fazla sorunumuz olabilir, ancak diğer birçok ülkeye kıyasla çok daha iyiyiz. Buradaki insanlar farklılıklarınız için sizi kucaklıyor; sizi nasılsanız öyle kabul ediyor.” dedi. “En çok özlediğim şey, yargılanmadan dolaşabilme özgürlüğüydü. Buradaki yasalar sizi normal olarak Türkiye’de başıma gelen şeylerden korur.” diye ekledi.
YENİDEN GÖREVİNE BAŞLADI
NASA, uzun yıllardır çalışanı olan Gölge’nin sözleşmesini, Türkiye’de mahkeme süreci nedeniyle iptal etmişti. İki hafta önce ABD’ye dönebilen Gölge, bu hafta başında da yeniden işine kavuştu. NASA da, hemen Gölge ile yeniden sözleşme imzaladı. Gölge, pazartesi günü NASA’nın Johnson Uzay Merkezi ve Houston Üniversitesi’nde araştırmacı olarak yeniden göreve başladı.
“Şu anda her şey harika gidiyor, sadece harika,” diyen Gölge, “Buradaki meslektaşlarımın çoğu pazarlık kozu olarak kullanıldığımı biliyordu, beni desteklediler ve yanımda oldukları için onlara minnettarım.” şeklinde konuştu.
Gölge’nin eşi Kübra ve 4 ile 10 yaşlarındaki iki oğulları da yaşananlardan etkilendi. Onlara da Türkiye’den ayrılma yasağı getirildi. 4 yıl boyunca Türkiye’de kaldılar. Şimdi ailecek Houston’daki evlerine dönen Gölge, yaşananlardan en çok çocuklarının etkilendiğinden yakındı. “ben hapse girdiğimde küçük oğlum sadece bir bebekti; beni tanımıyordu. Bazen eşim onu hapishaneye getirirdi, ama neler olduğunu anlamıyordu. Hapisten çıkınca çocuklarıma olabildiğince çok zaman ayırdım, yavaş yavaş bana alışmaya başladılar ” dedi. Gölge, çocuklarının yaşadığı kayıpların telafisinin çok zaman alacağının altını çizdi.
Hapse girdiğinde 6 yaşında olan Gölge’nin büyük oğlu ise başlarına gelenleri anlamakta zorlanıyor: “Büyük oğlum bu korkunç şeyin neden bana ve bize yaşatıldığını anlamıyor. Neden Türkiye’de başımıza böyle şeyler geldiğini çözemiyor. Hükümetin neden insanları rastgele tutukladığını anlatıyor. Çünkü ben de o masum insanlardan biriydim.”
Gölge’nin başında gelen felaket, Temmuz 2016’da düzenlenen başarısız darbeden bir hafta sonra başladı. Türkiye’de akrabalarını görmek için ailesiyle Türkiye’yde tatile gitmiş, ancak beklenmedik bir şekilde aniden tutuklanmıştı. Türk polisi, CIA ajanı ve Gülen Hareketi’nin bir parçası olduğu konusunda kimliği belirsiz bir kişiden ihbar geldiği açıkladı.
Darbe girişimini izleyen günlerde Gölge gibi daha onbinlerce Türk tutuklandı. Türk hükümeti darbe girişiminin ardında Gülen’in olduğunu iddia ederken Gülen, bunu şiddetle reddetti. ABD hükümeti de bu iddiayı kanıtlamak için yeterli delil olmadığını söyledi.
Gölge ilk gözaltına alındığı zamanı anlatırken, “Korku filmi gibiydi” diyor. “Eşyalarımın arasında 1 ABD doları buldular ve bunu bir terörist olduğumun kanıtı olarak kullandılar. Polis, üzerinde 1 dolar buldukları herkesi tutukladı, çünkü 1 dolar taşımanın Gülen hareketinin bir parçası olduğunu düşünüyorlardı. Bu nasıl terörizm? Ben her zaman yasalara uyan bir vatandaş oldum. Hatta hayatımda hiçbir trafik suçu bile işlemedik. Sonra birdenbire, terörist olarak yaftalandım“
İlk başta ailesinin yaşadığı İskenderun’daki bir hapishaneye gönderilen Gölge, kalabalık bir hücreye kondu. Bir ay sonra, hücre hapsi verildi ve kendisine ömür boyu parmaklıklar ardında kalabileceği söylendi.
Normalde, hücre hapsi, cezaevi kurallarını ihlal edenlere verilen bir disiplin cezası olması gerekirken, Gölge tam üç yıl boyunca hücreden çıkarılmadı. “Beni psikolojik olarak kırmak istiyorlardı, böylece yapmadığım bir şeyi kabul etmemi istiyorlardı. 16 ay sonra buna alıştım” şeklinde konuştu.
Golge, tek başına kaldığı hüceredeki zor günlerinde meditasyon yaparak, nasıl daha iyi bir insan olabileceğini düşünerek, şınav çekerek ve egzersiz yaparak depresyonla savaşmaya çalıştığını söyledi. Aylarca sonra Gölge’nin, kütüphaneden kitap ödünç almasına ve ailesinden önceden onaylanmış kitapları temin etmesine izin verildi, ancak bu kitapların içinde hiçbir zaman uzmanlık alanıyla ilgili bilimsel eserler olmadı, bunlar hep yasaklandı.
23 SAAT HÜCREDE
Hergün 23 saati hücresinde geçirdiğinin altını çizen Gölge, “Sadece günde bir saat güneş ışığı görebiliyordum. Kolay değildi, özellikle yanlış bir şey yapmadığımı bilerek bunlara katlanmak çok daha zordu.“ diye konuştu.
Gölge’nin yaşadıkların içinde en zorlarından birisi de, saatlerce devam edebilen ve gün batımından sabahın erken saatlerine kadar herhangi bir zamanda gerçekleşebilen rutin sorgulamalardı. Gölge, “Bu sorgulamalar, farklı farklı polisler tarafından altı ya da yedi kez yapıldı ve en zor kısımlardan biriydi” dedi. “Gülen üyelerinin isimlerini vermezsem orada uzun süre tutmakla tehdit ettiler. Onlara verecek isimlerim olmadığını söyledim, casus ya da terörist değildim, ben sadece bir bilim adamıyım, dedim” dedi.
Washington ve Ankara arasında, Başkan Trump’ın da dahil olduğu bulunduğu bir dizi üst düzey müzakereden sonra, Gölge aleyhindeki suçlamalar giderek azaldı ve geçen Mayıs ayında hücre hapsinden çıkmasına izin verildi. Ardından da, sık sık polis kontrolleri gerektiren ve rutin olarak polis tarafından takip edilen“ev hapsi” aldı. Gölgenin ayağındaki elektronik kelepçe de bir Trump-Erdoğan toplantısından sadece birkaç saat önce Türk tarafından “jest” olarak çıkarıldı.
Gölge, ilk hapse atıldığı zaman ABD Dışişleri Bakanlığı görevlilerinin onu ziyaret etmesine izin verilmediği, çünkü Türkiye’nin çifte vatandaşlığını tanımadığını söyledi. ABD’nin serbest bırakılması için hep girişimde bulunduğunun da altını çizdi. “Serbest bırakıldığımdan beri çok sayıda ABD’li yetkili beni aradı. ABD hükümeti tam desteğini hep hissettim”dedi: “ABD’li yetkililer, hakkımdaki tüm kanıtlara baktılar ve Türk hükümetinin beni haklı bir gerekçeyle tutmadığını anladılar.”
AKRABASI İHBAR ETMİŞ
Gölge ailesi, uzun zaman sonra yöneltilen suçlamanın aralarında tatsızlık yaşanmış bir akrabadan kaynaklandığını anladı. Gölge’nin kız kardeşi ile aralarında bir arazi anlaşmazlığı olan bir akrabaları, Gölge hakkında ajan olduğu iddiasıyla polise ihbarda bulunmuştu. Bilim adamı, ihbarı yapan kişiyle hiç temasa geçmediğini, ancak çok üzgün olduğunu söyledi. Gölge, o yakınları hakkında herhangi bir kötü düşüncesi bulunmadığını ancak, sorumluluğun gerekli özeni göstermeyen Türk yetkililerde olduğunu vurguladı.
“Hakimlerin, savcıların ve polisin makul bir değerlendirme yapma sorumlulukları var. Herkes polisi arayabilir ve birini bir şeyle suçlayabilir. Şimdi olduğu gibi adınızı temizlemeniz yıllar alabilir.” dedi. “İnsanlar çılgınca şeyler yapıyorlar ve yanlıştan doğruyu belirlemek yetkililere kalmış, ama bunu Türkiye’de yapmıyorlar. Tutuklandıktan sonra bir yıldan fazla beni ihbar eden kişiyle görüşmeye bile gitmediler.” Gölge’yi ihbar eden akrabası daha sonra Gölge aleyhindeki iddiaların gerçek olmadığını itiraf etti. Yine de, Gölge’nin özgürlüğüne ulaşması için birkaç yıl daha mücadele etmesi gerekti.
Hakkında 5 yıl hapis cezası kararı verilen Gölge’nin davası şimdi temyiz mahkemesinde. Oradan gelecek kararı bekleyen Gölge, 2002’den 2016’ya kadar yaşadığı ABD’den Türkiye’ye dönme niyetinin olmadığını söyledi.
Hala hapishanede yaşadığı stres nedeniye başlayan ülser ile mücadele eden Gölge, iyileşirken, moralinin iyi olduğunu belirterek, gelecek hakkında iyi hissettiğinin altını çizdi: “Türkiye’nin geleceği konusunda çok iyimserim. Bir gün gerçekten olgun bir demokrasi olacağına inanıyorum.”
