En karanlık gecenin 3. yıl dönümü: 15 Temmuz’un OHAL’i

OHAL döneminde on binlerce kişi görevinden ihraç edildi, gözaltına alındı, işkence gördü, tutuklandı, malları gasp edildi ve on binlerin pasaportu iptal edildi. 3 yıl sonunda ortaya çıkan tablo, insan hakları ihlalinden medyadan orduya birçok alanda yaşananların boyutunu gözler önüne serdi.


OHAL’in Toplumsal Maliyetleri Araştırma Raporu’na göre, 15 Temmuz 2016’dan bugüne işte OHAL bilançosu:

15 Temmuzda 251 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 194 kişi ise yaralandı.
21 Temmuz 2016’da ilan edilen OHAL 18 Temmuz 2018 itibarı ile sona erdi. OHAL toplamda 7 kez uzatılarak 2 yıl sürdü.
2 yılda toplam 37 KHK çıkarıldı.
OHAL’de en az 125 bin 678 kamu görevlisi ihraç edildi, 270 kişinin öğrencilikle ilişiği kesildi, 2 bin 761 kurum ve kuruluş kapatıldı, 3 bin 213 personelin rütbesi alındı.
OHAL sürecinde toplam 204 medya kuruluşu kapatıldı. Bunlardan 25’i hakkında kapatma kararı iptal edildi. Kapatılan 179 medya kuruluşu arasında 53 gazete, 37 radyo istasyonu, 34 televizyon, 29 yayınevi, 20 dergi ve 6 haber ajansı bulunuyor.
KHK/OHAL Okulları kapatılan, mezuniyetleri geçersiz sayılan, askeri okullardaki öğrenciler, polis okulları öğrencileri, diğer kamu ve özel kurumlarda KHK’larla mağdur edilenlerin doğrudan mağdur olanlar 250 bini geçti. OHAL/KHK mağdur yakınları olan ikincil mağdurların sayısı 1 milyon 500 bine yaklaştı.
234 bin 419 pasaport iptal edildi. Pasaport tahditleri aşamalı olarak kaldırıldı. Mayıs 2019’da “75-80 bin civarında” bir tahdit kaldı. Pasaportu iptal edilenlerin yakınları ve çeşitli nedenlerle yurt dışı yasağı konulanlar dikkate alındığında seyahat engeliyle karşılaşan kişi sayısının 500 binden fazla olduğu iddia ediliyor.
250 personelin görevlendirildiği OHAL Komisyonu’na toplamda 126 bin 200 başvuru yapıldı. Komisyon, 22 Aralık 2017’de karar verme sürecinin başlamasından 26 Haziran 2019 tarihine kadar başvuruların 77 bin 900’üne yönelik karar çıktığını, Karar verilen 77 bin 900 başvurunun 6 bini kabul, 71 bin 900’ü ise reddedildi. KHK’lar ile ihraç edilen 134 bin 144 kişinin 3 bin 981’i yeni bir KHK ile görevine iade edildi.
6 bin 81 akademisyen ve üniversitelerin idari kadrosundan bin 427 personel ihraç edildi, bu ihraç kararlarından 185’i kaldırıldı.
Kararnameler kapsamında cezaevlerindeki insan sayısı 70 bini geçti.
OHAL sonrası 26 binden fazla Türk Silahlı Kuvvetleri personeli ihraç edildi, 176 emekli askerin rütbesi geri alındı.
550 binden fazla kişini gözaltına alındı ve 35 binden fazla kişi tutuklandı. 20 binden fazla kadın tutuklandı. 2 binden fazla çocuk anneleriyle birlikte hapishaneye atıldı.
26 kişi MİT tarafından kişilerce kaçırıldı, savcılık kaçırmalarla ilgili işlem başlatmadı, iktidar kaçırma olaylarına ilişkin sorulan sorulara cevap vermedi.
Haziran ayında karara bağlanan Genelkurmay Çatı Davası’nda “Yurtta Sulh Konseyi” üyesi olmakla suçlanan 16 sanıktan her biri 141 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
Kaç kişiye işkence yapıldığı henüz bilinmiyor.