Meclis’te oylanarak kabul edilen Torba Yasa’nın 21 ve 24’üncü maddeleri; Dernekler Kanunu’nun 23’üncü ve ilgili maddelerinde değişiklik yapılmasını öngörüyordu. O maddeler oylanarak kabul edildi. Muhalefet partileri başta olmak üzere barolar da değişikliğin ‘fişleme’ özelliği taşıdığını, sivil toplum kuruluşlarını baskı altına alacağını ve insanların derneklere üye olmaya çekineceği belirtiliyordu.
TBMM’den geçen yasa ile tüm derneklere; üyeliğe kabul edilen, üyelikten çıkarılan veya üyeliği sona eren kişilerin, ad-soyadı, doğum tarihi ve kimlik numarasını 30 gün içinde Mülki İdare Amirliği’ne bildirme yükümlülüğü getirildi.
CHP’Lİ AĞBABA: YASA FİŞLEMEYE ZEMİN HAZIRLIYOR
Değişikliğe CHP, HDP ve İYİ Parti milletvekilleri de karşı çıkarak, fişlemenin önünü açacağını kaydediyordu. CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, yasanın “fişlemeye zemin hazırlama” amacı taşıdığını kaydederek, “Yasa teklifi fişlemeye yasal zemin hazırlıyor. AKP lafa gelince sivil toplum kuruluşlarımızın gücüne inandığını, istişare süreçlerini önemsediğini söylüyor. Tüm STK’ları ilgilendiren böyle önemli bir yasa değişikliğinde hangi dernekle istişare edilmiş, kimlerin görüşü alınmıştır kamuoyuna açıklanmalıdır. ‘Ben yaptım oldu’ anlayışına son verilmeli, ilgili yasa değişikliği torba yasadan mutlaka çıkarılmalıdır” demişti.
“FİŞLEMENİN ÖNÜNÜ AÇIYOR”
Yasa değişikliğine DEVA Partisi kurucularından İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu da tepki gösterdi. Yeneroğlu, “Maalesef gece derneklerin üye bilgilerinin bildirim yükümlülüğüne ilişkin düzenleme TBMM’de kabul edildi. Dernekler Kanununa getirilen bu sınırlamalar, meşru bir amaç taşımamakta; açıkça dernek üyelerinin fişlenmesinin önünü açmaktadır” dedi. Temel hakların altının oyulduğunu savunan Yeneroğlu, şöyle devam etti: “Otoriter düzen heveslileri, 28 Şubat döneminde başkalarının arzu edip de gerçekleştiremediği adımları tek tek attırıyor maalesef. O dönem toplumda demokratik direnç vardı. Bugün binbir bahaneyle kırıldı. Her geçen gün temel hakların altı oyuluyor, toplum sindiriliyor ama herkes sessiz.”
“PEK ÇOK TEMEL HAKKI SINIRLANDIRIYOR”
Ankara Barosu İnsan Hakları Merkezi, Torba Yasa hazırlığı sırasında Dernekler Yasası’nda yapılmak istenen değişiklikle ilgili hazırladığı raporunda değişikliği ‘fişleme’ olarak nitelemişti. Raporda, “Derneklere bütün üyelerine ilişkin yukarıda aktarılan bilgileri beyan etme yükümlülüğü getiren düzenleyici işlemler; özel hayatın gizliliğinin korunması hakkını, örgütlenme özgürlüğünü ve bu hakla yakından bağlantılı olan düşünce ve ifade özgürlüğü başta olmak üzere pek çok temel hakkı sınırlandırmaktadır” denilmişti.
“MUHALİF VE SAKINCALI GÖRÜLENLERİN GÜVENLİK SORUŞTURMALARI OLUMSUZ SONUÇLANACAK”
Baro raporunda ayrıca kişilerin dernek kurma özgürlüğünü de sınırlayacağı kaydedilerek, şu ifadelere yer verilmişTİ: “Bu bilgilerin hangi amaçla kullanılacağı açıklanmamış olmakla birlikte son yıllarda yapılan yasal değişikliklerle pek çok kamu kurumuna girişte güvenlik soruşturması yapılması öngörülmüştür. Yapılacak güvenlik soruşturmalarında bu verilerin kullanılacağı ve “muhalif” ya da “sakıncalı” olarak nitelenen derneklere üye olanların güvenlik soruşturmalarının olumsuz olarak sonuçlandırılacağını öngörmek zor değildir. Mesela, parlamentoda yeni kabul edilen bir yasaya göre, güvenlik soruşturması olumsuz çıkan hekimler kamu görevine atanmayacakları gibi, özel hastanelerde çalışabilmek için de mecburi hizmet süreleri kadar beklemeleri gerekecektir. Böyle bir durumla karşı karşıya kalmak istemeyen hekimler derneklere üye olmaktan kaçınacak, ya da iktidar yanlısı derneklere üye olmak zorunda kalacaklardır.”
Kaynak: Kronos
