Haberde, Sinovac Biotech şirketinin geliştirdiği aşıyı halka yapmak için en hızlı adımların atıldığı Endonezyada Covid-19a karşı yüzde 65lik bir etkinlik oranının bildirildiği kaydedildi. Ancak Endonezyadaki denemelere 1620 kişinin katıldığı ve bu testlerin anlamlı sonuçlar almak için çok küçük olduğu belirtiliyor.
Bloomberge göre Türkiyedeki denemelerde ise yüzde 91,25lik etkinlik oranı açıklandı fakat yeterli bir sonuca varabilmek için çok küçük kapsamlı bir test yapıldı.
13 bin kişiyle CoronaVac aşısının en geniş kapsamlı denemesinin yapıldığı Brezilyada ise kamuoyuna farklı etkinlik oranlarının açıklandığı vurgulanıyor.
BBC Türkçenin haberine göre Sinovacın üretim ve araştırma ortağı Butantan Enstitüsü, aşının Covid-19un hafif geçirilmesini yüzde 100, orta şiddette ve ağır geçirilmesini yüzde 78 oranında engellediğini açıklamıştı.
Bloomberg, Çinin koronavirüs aşılarıyla gelişmekte olan ülkelerde siyasi ve ekonomik bir nüfuz elde etmeye çalışacağını kaleme aldı. Aşılara duyulan güvenin sağlanamaması durumunda ise bu diplomasi adımının başarılı olmakta zorlanabileceği vurgulandı.
Ancak çok ağır enfeksiyonların bu verilere eklenmediğini belirten araştırmacılar, bunların da eklendiği araştırma sonuçlarını Salı günü duyurdu. Buna göre Sinovac aşısının yüzde 50,4 etkili olduğu görüldü.
Bloomberg, Covid-19 aşısı geliştirme yarışında farklı etkinlik oranlarının daha önce de bildirildiğini, Astra Zenecanın farklı doz uygulamalarına bağlı olarak farklı etkinlik oranları açıkladığını, aynı zamanda bildirilen tüm oranların denetleyici kurumların onay için şart koştuğu yüzde 50nin üzerinde olduğunu vurguluyor.
Finans ve prestij baskısı
Ancak, bazı hükümetlerin vatandaşlarına Sinovac aşısı yapmayı taahhüt ettiği bir dönemde ortaya çıkan bu kafa karışıklığının, Batılı benzerlerine kıyasla daha az güvenlik ve test verisi açıklayan Çin üretimi aşıya karşı şüpheleri artırdığı da belirtiliyor.
Bloomberge konuşan Flinders Üniversitesi Tıp ve Tamu Sağlığı Fakültesinde Prof. Nikolai Petrovsky, Bu denemelerde, sonuçların abartılması için dev bir finansal baskı var. Prestij baskısı da cabası. Salgını düzgün bir şekilde kontrol altına alamayan ülkeler, şu anda oy kazanmak ve içerideki tepkileri yatıştırmak için aşının faydalarını abartmak isterken, birçok vakada bu tür abartılı açıklamalar aynı zamanda siyasi amaç taşıyor diyor.
Bir Sinovac sözcüsünün ise Brezilya, Türkiye ve Endonezyadaki denemelerden farklı sonuçlar alınması hakkında yorum yapmayı reddettiği ve Brezilyadaki ortakları Butantan Enstitüsünün bu hafta ek veriler açıklayacağını söylediği aktarılıyor.
Veri konusunun bazı ülkelerde ve bölgelerde, Sinovac aşısının onay almasını geciktirdiği de vurgulanıyor.
Hong Kong Covid-19 Danışma Kurulu Üyesi ve Hong Kong Çin Üniversitesi Solunum Hastalıkları Profesörü David Hui, Sinovac Ocak ayında Hong Konga aşı gönderecekti. Ancak 3. faz klinik deneme sonuçlarının duyurusunu üç kez ertelediler. Bu da başvuruların değerlendirilmesini geciktirdi diyor.
Sinovacın, kesin etkinlik verilerini alacağını söylediği Brezilyadaki büyük deneme de yoğun şekilde inceleniyor.
Bloomberge göre, gözlemciler Butantan Enstitüsünün açıkladığı yüzde 78lik etkinlik oranına şaşırdı. Açıklanan bilgilere göre denemeler sırasında 220 katılımcı Covid-19a yakalandı. Bunların 160ı placebo grubunda, 60ı ise aşılananlar arasındaydı.
Aynı zamanda bir Covid-19 aşısı geliştirmekte olan Vaxine Pty şirketinin araştırma direktörü de olan Petrovsky, katılımcıların aşılananlar ve placebo grubu arasında eşit dağıtılmış olması halinde, etkinlik oranının yüzde 62,5 çıkması gerektiğini vurguluyor.
New South Wales Üniversitesindeki Kirby Enstitüsü Biyogüvenlik Programı Başkanı Raina MacIntyre ise placebo ve aşı grubundaki toplam denek sayısı gibi daha fazla veri, hakem onaylı yayınlarda açıklanana dek, dışarıdan yapılan hesaplamaların spekülatif olacağını söylüyor.
Sinovacın Brezilyadaki denemesinde protokolünden sapıp sapmadığı belirsiz.
AstraZenecanın Oxford Üniversitesiyle birlikte geliştirdiği aşıda tam da bu yaşanmıştı. Yanlışlıkla ilk olarak yarım, sonra tam doz yapıldığında yüzde 90, protokolde öngörüldüğü gibi iki tam doz aşı yapıldığında ise yüzde 62lik bir bir etkinlik oranı ortaya çıkmıştı.
Brezilyanın ilaç ve tedavi onay kurumu Anvisa, aşıya onay vermeden önce Butantan Enstitüsünden denemeye ilişkin ek veriler istemişti.
