Anayasa Mahkemesi (AYM), Malatya’da KHK ile kamu görevinden ihraç edildikten sonra başlattıkları oturma eylemi nedeniyle haklarında idari para cezası verilen KHK’lı başvurucularla ilgili ‘hak ihlali’ kararı verdi. Mahkeme, başvuruculara 6 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
Özkan Karata, Cengiz Uğurlu, Umut Sertaç Öktemir, Erdoğan Canpolat ve Zülfikar Ejder Sütçü’nün başvurusunu değerlendiren AYM, OHAL döneminde valiliğin genelgeyle aldığı toplantı, gösteri ve yürüyüş yasağının orantılı olması gerektiğini vurgu yaptı.
AYM kararında, Anayasa’nın 34’üncü maddesine işaret edilerek, barışçıl nitelikteki eylemlere yaptırım uygulamanın OHAL döneminde izlenen amaçlarla orantılı olmadığını vurguladı. Başvurucular, olağanüstü hâl ilan edilen dönemde izinsiz oturma eylemi yaptıkları için idari para cezası uygulanması nedeniyle toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğini ileri sürdüler.
“SADECE BANKTA OTURARAK DEMOKRATİK EYLEM YAPMALARINA KATLANILMALI”
Başvurucuların idari para cezalarına karşı yerel mahkemelerde açtıkları davaların reddedildiğini kaydeden AYM, “Hâkimlik, başvuruculara Valiliğin kararının ve uyulmaması hâlinde sonuçlarının hatırlatıldığı hususunu dikkate almıştır. Bununla birlikte başvurucuların eylemlerinin başlamasından birkaç ay önce KHK ile ihraç edilmelerinin başvurucular üzerindeki etkisinin de göz önüne alınması gerekir. Bu çerçevede başvurucuların sadece bir bankta oturarak ve yaklaşık yetmiş gün boyunca barışçıl şekilde eylem yapmalarına demokratik bir toplumda katlanılmalıdır. Bu nedenle Hâkimliklerce verilen kararlarda adil bir denge kurulmamıştır” değerlendirmesinde bulundu.
“BARIŞÇIL EYLEMLERDE AYNI KİŞİLERE ÇOK SAYIDA İDARİ PARA CEZASI ORANTILI DEĞİL”
AYM kararında şöyle denildi: “Sonuç olarak kamu otoritelerinin kamu düzeninin bozulduğu ya da bozulma tehlikesinin varlığını olağanüstü hâl şartlarıyla bağlantılı ve olgulara dayalı olarak ortaya koyamadıkları sonucuna varılmıştır. Ayrıca barışçıl şekilde uzun süre devam eden eylemlerde aynı kişilere çok sayıda idari para cezası uygulanması da orantılı değildir.”
“Günlük yaşama, trafiğe veya kamu hizmetlerinin sunumuna engel oluşturmayan barışçıl nitelikte bir etkinliğe katılan başvurucuların izin yükümlülüklerini yerine getirmedikleri gerekçesiyle idari para cezasıyla cezalandırılmaları olağanüstü hâl döneminde de izlenen amaçla orantılı bir sınırlama olarak kabul edilemez.”
“Somut olayda Anayasa’nın 15. maddesinin başvurucuların toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına yönelik Anayasa’nın 34. maddesinde belirtilen güvencelere aykırı bu müdahaleyi meşru kılmadığı değerlendirilmiştir.”
6 BİN LİRA MANEVİ TAZMİNAT ÖDENECEK
AYM, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Oy birliğiyle verilen kararda başvuruculara 6’şar bin lira manevi tazminat ödenmesine de hükmedildi.
