Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken, NATO müttefiklerinin Afganistandan çekilme zamanı geldiğini söyledi. NATO savunma ve dışişleri bakanlarının olağanüstü toplantısı öncesinde, İttifakın Brükseldeki merkezinde açıklamalarda bulunan Blinken, Silahlı kuvvetlerimizi eve getirme zamanı geldi dedi.
Bakan Blinken, ülkesinin, güvenli, planlı ve koordineli bir çekilme için NATO müttefikleri ile birlikte hareket etmek istediğini de vurgulayarak, Afganistan bir daha teröristler için bir sığınak olmasın diye hep beraber Afganistana gittik diye konuştu. Bu hedefe ulaşıldığını ve şimdi birlikte çekilmenin zamanının geldiğini dile getiren Blinken, İttifakın Birlikte gir, birlikte uygula ve birlikte çık ilkeleri doğrultusunda hareket edeceğini ifade etti.
Blinkenın açıklamaları öncesinde ABD yönetiminden kaynaklara dayandırılan haberlerde Başkan Joe Bidenın 11 Eylül 2021 tarihine kadar Afganistandan çekilme işlemlerinin tamamlanmasını planladığı bildirilmişti. Afganistanda NATO misyonu kapsamında halen yaklaşık 2 bin 500 ABD askeri bulunuyor. Bidenın konuyla ilgili resmi açıklamayı TSİ 21.15te planlanan ulusa sesleniş konuşmasında yapması bekleniyor.
ABDden gelen bu haberin ardından diğer NATO ülkeleri de Afganistandaki askerlerini çekme hazırlıklarına başladı. İngiliz medyasında çıkan haberler, bu ülkenin de 11 Eylül tarihine kadar ülkedeki 750 askerini çekeceği yönünde. Afganistandaki Amerikan üslerinde ve Amerikalıların sağladığı alt yapı ile görev yapan İngiliz askerlerinin, ABD ordusuna bağlı birlikler çekildikten sonra görevlerine devam etmelerinin çok zor olacağı bildiriliyor.
Almanya: Birlikte girer, birlikte çıkarızAlmanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer de ARD televizyonunda katıldığı bir programda, NATO özel toplantısında İttifakın ortak çekilme kararı alacağını düşündüğünü dile getirdi. Her zaman söyledik; birlikte gireriz, birlikte çıkarız. Ben düzenli bir çekilmeden yanayım diyen Bakan Kramp-Karrenbauer, Bu sebepten dolayı bunun kararını bugün alacağımızı düşünüyorum ifadesini kullandı. Savunma Bakanı ayrıca, Almanyanın Afganistandaki askerlerini çekme kararını NATO ve ABD ile senkronize edeceğini belirtti.
Afganistanda yaklaşık bin 300 askeri bulunan Almanyada federal meclis, bir süre önce bu askerlerin görev süresini 31 Ocak 2022 tarihine dek uzatmıştı. Almanya tarihinin, 1999da başlayan ve hala devam eden Kosova görevinin ardından en uzun soluklu ikinci dış askeri görevi olan Afganistan misyonunda bugüne dek çıkan çatışmalar ve yaşanan saldırılarda 59 Alman askeri hayatını kaybetti.
Çarşamba günü NATOya bağlı ülkelerin dışişleri ile savunma bakanlarının katılımıyla, video konferans üzerinden yapılacak özel toplantının ana gündem maddesini, ABDden gelen açıklamaların ardından Afganistandan çekilme konusu oluşturacak. NATO ülkeleri ile NATOya destek veren bazı ülkelerin Afganistanda şu an toplamda yaklaşık 10 bin askeri bulunuyor.
NATO unsurları, ülkede demokratik seçimlerle yönetime gelen Afgan hükümetini desteklemek amacıyla, Afgan güvenlik güçlerine danışmanlık ve eğitim desteği veriyor.
Çekilme NATO müttefikleri ile koordineli olacakABD hükümetinden bir isim, Afganistandan çekilme işleminin NATO müttefikleri ile koordinasyon içinde yapılacağını ve devam eden Taliban kaynaklı şiddet olaylarına rağmen koşulsuz bir biçimde sonlandırılacağını ifade etti. Söz konusu hükümet üyesi, konuyla ilgili açıklamasında, Başkan, çekilmeyi herhangi bir koşula bağlamanın geçen 20 yılın yaklaşımı olduğunu ve bu yaklaşımın sonsuza dek Afganistanda kalmak anlamına geldiği kararına vardı ifadelerini kullandı.
Çekilmenin en geç 11 Eylülde sonlanacağını vurgulayan hükümet yetkilisi, bu işlemin daha da erken bitmesinin mümkün olduğunu aktardı.
Almanya hükümeti son aylarda, NATO misyonunun, Kabil hükümeti ile Taliban arasındaki barış görüşmelerinin olumlu sonuçlanması durumunda sona erdirilmesinden yana bir tavır sergilemişti. Ancak söz konusu barış görüşmelerinde ilerleme kaydedilemiyor.
İstanbul KonferansıNisan ayı sonunda İstanbulda düzenlenecek konferansın, Afganistandaki barış sürecini hızlandırması bekleniyor. Ancak Taliban salı günü, Afganistandaki tüm yabancı güçler tamamen çekilene dek herhangi bir barış konferansına katılmayacağını duyurmuştu.
ABDnin çekilme planı ile ilgili açıklamalarda bulunan hükümet üyesi ise Talibanı, uluslararası güçlere çekilme işlemi sırasında saldırı yapılmaması konusunda uyardı. Yetkili, olası bir saldırıda ABDnin çok sert cevap vereceğinin isyancılara bildirildiğini duyurdu.
Afganistan‘daki kadın haklarına da değinen ABD Hükümeti üyesi, ülkesinin bu konuda diplomatik, insani ve ekonomik araçlarla elinden gelen desteği vermeye devam edeceğini ifade etti. Ancak uzmanlar, 2001 yılında Taliban rejiminin iktidardan uzaklaştırılmasından bu yana elde edilen kazanımların, NATO güçlerinin çekilmesinin ardından kaybedileceği uyarısında bulunuyor.
11 Eylül ve Afganistanın işgaliYakın tarihin en büyük terör eylemi olarak nitelendirilen, ABDnin New York ve Washington kentlerine yönelik 11 Eylül saldırılarının ardından ABD, söz konusu saldırılardan sorumlu tuttuğu El Kaide örgütünü çökertmek ve örgütün lideri Usame bin Ladini ele geçirmek için Afganistana on binlerce asker göndermişti. 2010lu yılların başında Afganistandaki asker sayısını 100 bine kadar çıkaran ABDnin şu an resmi rakamlara göre ülkede sadece 2 bin 500 askeri kalmış durumda.
ABD öncülüğündeki uluslararası güç, Bin Ladini teslim etmeyen Taliban hükümetini devirmiş ve sonrasında bugüne dek binlerce kişinin öldüğü çatışmalar Afganistanda istikrarın sağlanamamasına neden olmuştu.
Usame bin Ladin ise, 2 Mayıs 2011de Pakistanda, ABDli özel kuvvetler tarafından düzenlenen operasyonla öldürüldü.
