Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ), Hindistanlı bir şirket ile yaptığı sözleşmeyi iptal etmesine karşın bu iş için o ülkede açılan banka hesabını iptal edemediğinden milyonlarca Euro komisyon ödeme riski ile karşı karşıya kaldı.
BirGünden Nurcan Gökdemirin haberine göre Sayıştay, EÜAŞ’ın 2019 yılı hesaplarına ilişkin denetim raporunda, milyonlarca Euroluk bir skandala yer verildi. Rapora göre, toplam 8 üniteden oluşan Keban Hidroelektrik Santralinin Rehabilitasyon işi, Hindistan’da yerleşik yüklenici bir firmaya 2014 yılında 63,9 milyon bedelle sipariş edildi. Ödemeler için Hindistan’daki bir bankada akreditif hesabı açıldı.
EÜAŞ Genel Müdürlüğü, malzeme ödemelerinde kullanılmak üzere 48 milyon 482 bin 725 Euroluk, hizmet ödemelerinde kullanılmak üzere de 4 milyon 433 bin 863 Euroluk “Teyitsiz, Dönülemez, Devredilemez” ithalat akreditifi açtı. Ancak işyeri tesliminden sonra yüklenici firma, gereken bilgi ve belgeler süresi içerisinde EÜAŞ’a teslim etmedi. Bunun üzerine EÜAŞ, şirketin taahhüdünü sözleşmeye uygun olarak yerine getirmemesi nedeniyle sözleşmeyi feshetti. 2017 yılında alınan teminat mektupları nakde dönüştürülerek 3 milyon 33 bin 139 Euro, EÜAŞ’ın gösterdiği Banka Şubesi’ndeki hesabına havale edildi.
EÜAŞ Genel Müdürlüğü, Vakıflar Bankası Kızılay Şubesi’ne sözleşmenin feshedildiğini bildirerek, risk çıkışlarının yapılması, dosyalarının kapatılması ve durumun şirkete bildirilmesini istedi. Banka gereken işlemleri yaptı ancak karşı banka yanıt vermediği için akreditif iptal edilemedi. Bu nedenle akreditif anlaşması gereği üçer aylık dönemler halinde komisyonlar hesaptan çekilmeye devam etti. Akreditifin açıldığı günden 2019 sonuna kadar toplam 1 milyon 69 bin 576 Euroluk komisyon ödendi. Akreditifler kapanmazsa vade sonu olan 2023 yılına kadar EÜAŞ geriye kalan 51 milyon 847 bin 11 Euroluk komisyonu da ödemek zorunda kalacak.
Uluslararası Dış Ticaret Rejimi’ne göre açılan akreditif, “Teyitsiz, Dönülemez, Devredilemez” olduğu için tüm tarafların onayı olmadan iptal edilemiyor.
Sayıştay, en kısa sürede EÜAŞ’ın şirketin Türkiye’deki temsilcileri nezdinde yapılan girişimlerden bir sonuç alamadığı için 53 milyon Euroluk ulaşması olası komisyonun ödenmemesini sağlamak için Hindistan Hükümeti nezdinde girişimde bulunulmasını önerdi.
